Azərbaycanın “Sarıqamış”ı 144 nəfər şəhid, 111 nəfər itkin, 1337 nəfər...

Döyüş əməliyyatları dəniz səviyyəsindən 3462 metr yüksəklikdə çox çətin şəraitdə aparıldığı 1994-cü ilin 14 fevral faciəli günün çox adam bilmir. Düzdür, Mediada yazılar gedib, bir neçə verliş də olub. Lakin Azərbaycan xalqının bu ağır gün barədə çox az məlumatı var. Tariximizin qanlı hərflərlə yazıldığı 14 fevral 1994-cü ildə baş verənlər filmə çəkilsə dünyada olan 8 milyard insan baş verənləri görsə göz yaşlarını saxlaya bilməz.

Soyuq havada dəli olan, donan, döyüşən və taleyi sonra bəlli olmayan əsgərlərimizin həyatı bir filmə, bir kitaba, bir əsərə belə sığmaz.

Zivlen – Murovdağ – Bozlu və Alaxançallı – Murovdağ – Elyasalılar istiqamətində yüzlərlə şəhidimizin ruhu indi də dolaşır. Ərzaq yox, dincəlmək üçün imkan yox, yatmaq təhlükəli, dayanmaq olmaz və bu çətin yerlərdə addım addım səssiz səmirsiz donan əsgərlərin günahsız ruhları bir bir təəccüblə öz donmuş bədənlərinə baxırlar.

O anları təsvir edin.

Döyüş gedir və dəstə insanın sümüyünü belə kəsən buzlu suyun içində düşmənlə mübarizə aparır. Soyuq su və havanın acımasız gücünə təslim olan bəzi əsgərlər ağıllarını başından ititirlər. Suyun içində dəlilər kimi ora bura qaçanları isə pusuda duran ermənilər qətl edirlər. Bəziləri soyuğun təsirindən özlərini dağlarda sığınacaq axtarır və sonradan onları tapmaq olmur, itkin hesab edililər. Ancaq onların donmuş bədənlərini qayalar, daşlar, meşələr, çaylar qucaqlayıb ağuşuna alırlar.

Hadisələrin iştirakçısı polkovnik-leytenant İntiqam Mirzəyev: “Yerdə oturub dayana bilməzdiniz. Oturmaq ölmək demək idi. Əsgərlərə mümkün qədər çox hərəkət etmələri barədə əmr edildi, çünki dayansalar və ya yerdə otursalar donacaqdılar. Şaxta üzümüzü kəsirdi. Bəzi əsgərlər soyuqdan dəli olmuşdular. Mahnı oxuyan əsgərlərin soyuq çaya necə qaçdıqlarını və soyunub suya necə girdiklərini görürdüm, yerdə oturanlar isə yerindəcə donub qalırdılar”

Sağ qalanları təsəvvür edin. 3700 metr Camışdağda oksigen almaq mümkünsüz, qızdırıcı heç nə yox, isti yemək yox və soyqudan donan əsgərlərin hallarını…

Azərbaycanın "Sarıqamış"ı Murovda qar uçqunu da can almaqda idi. Yüzlərə insanın həyatı 14 fevral 1994-cü ildə məhv oldu. O zaman isə “Sevgililər günü” ilə bağlı əksər insanlar bir birlərinə hədiyyə axtarırdılar…

Ruhunza fatihə..

Zaur Aliyev, dosent, Moderator.az