“Azərbaycanlı xanımların xarici vətəndaşlarla evliliyi demoqrafik balansı poza bilər” Naib Niftəliyev

“Son dövrlərdə əcnəbi vətəndaşların Azərbaycana əhəmiyyətli miqrasiyası müşahidə olunur. Onların bir qismi, xüsusən bəylər, yerli vətəndaşlarla ailə qurur, bir qismi isə ailə qurduqdan sonra öz vətənlərinə qayıdır, müəyyən qismi isə Azərbaycanda məskunlaşmağa üstünlük verir”.

Bu sözləri Gununsesi.info -ya açıqlamasında sosioloq Naib Niftəliyev deyib:

“Bəylərin bu baxımdan şansları bir qədər məhdudlaşıb, amma bu, nisbidir. Statistik göstəricilərə görə, xarici vətəndaşlarla ailə quran bəylərin sayı da əhəmiyyətli rol oynayır. Burada müəyyən mənada böhran Azərbaycan ailəsinin ənənəvi modelinin dəyişməsi ilə bağlıdır. Əvvəllər dəyərlər və prinsiplər ön planda idisə, indi dəyərsizləşmə, özgələşmə və dəyərlərin normallaşması müşahidə olunur. “Əxlaq önəmli deyil” və “qeyrət anlayışı vacib deyil” kimi baxışlar tez-tez qabardılır.

Mediada, televiziyada, radio və sosial mediada bu kimi müzakirələrə rast gəlmək mümkündür. Maraqlıdır ki, ağıllı və rasional çıxışlardan çox, vulqar xarakterli baxışlar diqqət çəkir. Bu, müəyyən kütlənin düşüncəsinə daha yaxın olduğu üçün maraqlı görünür. Belə çıxışların mənfi olsa da, “reytinqini” artırması da mümkündür”.

O, qeyd edib ki, demoqrafik balansın dəyişmə riski az olsa da, mövcuddur.

“Ailə qurub xaricə gedənlərin müəyyən qismi orada məskunlaşır və demoqrafik struktur dəyişir. Statistikaya görə, daha çox xanımlar xarici vətəndaşlarla ailə qurur; bu nisbət təxminən birə üçdür. Türkiyə və qismən Pakistan bu prosesdə ön sıradadır, post-sovet ölkələrində isə göstərici bir qədər aşağıdır. Son illərdə azərbaycanlı xanımların Türkiyə vətəndaşları ilə evliliyi kütləviləşib, bu isə demoqrafik və gender balansı baxımından arzuolunan deyil”.

Sosioloqun sözlərinə görə, qarışıq nikahlar genetik balansı, dil, mədəniyyət və milli kimliklə bağlı münasibətləri dəyişə, qloballaşmanı sürətləndirə bilər.

“Mənfi tərəf odur ki, cəmiyyətin sosial-demoqrafik strukturu zəifləyə, milli kimlik mövqeyi və xarici təsirlərə qarşı müqavimət itkisi yarana bilər.

Bunun qarşısını almaq üçün milli ailə modelinin təbliği, ailə institutunun sosial-iqtisadi dəstəklənməsi və yerli ailələrə güzəştlərin göstərilməsi vacibdir. Xarici vətəndaşların ölkədə yaşamağa və fəaliyyət göstərməyə təşviq olunması, qarışıq nikahların milliləşməsinə yönəlmiş səylər də müsbət təsir göstərə bilər.

Qloballaşma dövründə qarışıq ailə modeli dünyada üstünlük qazanır və buna hazır olmaq lazımdır. Burada əsas mexanizm məsələnin milli maraqlar çərçivəsində həllidir ki, bu da ailə siyasətinin vacib faktorudur. Düşünürəm ki, düzgün ailə siyasəti və rasional yanaşmalarla bu məsələlərin həlli mümkündür”.

Gülxanım Əliyeva

Gununsesi.info