Bakıda gəzən gizli ölüm : gerçək səbəbi nədir? Ekspert izah edir

Son zamanlar idman zallarında protein tozlarından və əlavələrdən istifadə halları artıb. Həkim Füzuli Hüseynovun bu barədə çıxışı geniş rezonans doğurub.

Sitat: “Protein tozları sintez edilib. Onu qəbul edən kimi birbaşa hüceyrələrə daxil olur və fantastik dərəcədə qidalandırır. Nəticədə gümarahlıq, yüksək enerji hiss edilir. Bunun sayəsində əzələ şişməyə başlayır. Bir müddətdən sonra isə metobalizma pozulur. Beləcə gənclərimizin həyatı məhv edilir”.

Bu kimi məhsulların orqanizm üçün hansı fəsadları var? Belə məhsullardan istifadə zamanı nələrə diqqət etməlidir?

Globalinfo.az-a danışan idman mütəxəssisi Aqşin Talıbov deyib ki, Azərbaycanda və digər ölkələrdə idman zallarında, xüsusilə fitnes yaxud bodibildinq üzrə məşqlər zamanı ölüm halları zaman-zaman yaşanır:

“Bu hadisələrin səbəbləri barədə bəzən idman ictimaiyyəti düzgün izah versə də, cəmiyyətdə çoxlu miflər səsləndirilir. Azərbaycan 1996-cı ildən etibarən idman ölkəsi kimi inkişaf edib və xüsusilə 2000-ci illərdən sonra fitnes və bodibildinq geniş yayılıb. Həmin dövrdən etibarən ölkənin müxtəlif bölgələrində böyük idman zalları açılıb və bu sahə əsasən Qərb ölkələrinin təcrübəsinə əsaslanaraq formalaşıb. Baş verən xoşagəlməz hadisələr çox vaxt yanlış olaraq proteinin və ya vitamin komplekslərinin üzərinə atılır. Halbuki hər insanın orqanizmi fərqlidir və əlavələrin təsiri də buna görə dəyişir. İdmanda iki istiqamət var: həvəskar və peşəkar. Peşəkar idmançılar yarışlara hazırlıq dövründə yüksək yük altında çalışırlar və bu tempə həm psixoloji, həm də təbii qida ilə çatdırmaq çətin olur. Buna görə də onların protein, amin turşuları və digər əlavələrdən istifadə etməsi tibbi nəzarət tələb edir.

Bəzi idmançılar yüksək yüklə çalışdığı halda zülal qəbulunu azaldır, bu isə zədə riskini artırır, ürək və tənəffüs sisteminə əlavə yük yaradır. Dünyada da buna bənzər hallar qeydə alınıb. Məsələn, məşhur bodibildinqçi Rich Piana 25 il ərzində davamlı şəkildə bu preparatlardan istifadə etdiyinə görə ciddi fəsadlarla üzləşib və 2015-ci ildə ürək çatışmazlığından evində vəfat edib”.

Mütəxəssis qeyd edib ki, bu prosesdə məşqçilərin üzərinə də böyük məsuliyyət düşür:

“Bəzən təcrübəsiz şəxslərə hələ ehtiyac olmadığı halda müxtəlif əlavələr tövsiyə edilir. Əlavələrin düzgün istifadə olunmaması şəkər, qan təzyiqi, hormonal pozuntular və metabolik problemlərə səbəb ola bilər. Buna görə də idmançılar idman həkiminə və reabilitasiya mütəxəssislərinə müraciət etməli, bədənlərinin hansı maddələri qəbul edə biləcəyini həkim nəzarəti ilə müəyyənləşdirməlidirlər. Elə insan var ki, qida kimi ətdən çox istifadə edir. Bu zaman onun sintetik yolla əlavələr qəbul etməsinə ehtiyac yoxdur.

Sadə məşq edən, yüksək tempdə çalışmayan şəxslərin güclü energetiklərə və ağır əlavələrə ehtiyacı yoxdur. Bir saatlıq yüngül məşq, kifayət qədər su qəbulu və gündə 3–4 dəfə düzgün qidalanma bədən forması üçün kifayətdir. İnsanlar anlamalıdır ki, peşəkar idman ciddi intizam tələb edir və bütün vaxtı bu sahəyə sərf etməyi nəzərdə tutur. Əgər məqsəd sadəcə formada qalmaqdırsa, əlavə riskli preparatlara ehtiyac yoxdur. Peşəkarlığı seçən idmançılar mütləq mütəxəssislərlə işləməli, məşqlər isə optimal olaraq 40–50 dəqiqə davam etməlidir”.

Ləman İmran
Globalinfo.az