Birmənalı dəstək

Ölkəmiz kiçik ada dövlətlərinə birmənalı dəstək nümayiş etdirir. Belə ki, fəlakət qarşısında zəif olan bir sıra ölkələrə qasırğa, zəlzələ və daşqınların təsirini azaltmaq üçün ölkəmiz tərəfindən yardım göstərilib. Azərbaycan həmçinin su təchizatı, qida təhlükəsizliyi və mədəni irsin bərpası layihələrinə dəstək verib. Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatında dördillik sədrliyi dövründə 80-dən artıq ölkəyə, o cümlədən 20 kiçik ada dövlətinə maliyyə və humanitar yardım göstərilib.

İnkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin Sammitində Prezident İlham Əliyevi qeyd etdi ki, həmin ölkələrin üzləşdiyi çağırışların aradan qaldırılması COP29-da Azərbaycanın göstərdiyi səylərin əsasını təşkil edir. Bakı Kommünikesində də COP29-da mənalı nəticələrin əldə olunmasına çağırış edilir və əlçatan iqlim maliyyəsinin vacibliyi qeyd olunur. Ölkə başçısı çıxışında onu da vurğuladı ki, ölkəmiz Millətlər Birliyinin kiçik ada dövlətlərindəki birgə layihələrini dəstəkləmək üçün 10 milyon ABŞ dolları məbləğində vəsait ayırır. Ətraf mühitin monitorinqi və qiymətləndirilməsi üçün Azərbaycanın Kosmos Agentliyi – “Azərkosmos”dan peyk məlumatlarından istifadə etmək üçün Millətlər Birliyi ilə Anlaşma Memorandumu imzalanmışdır.
COP29 çərçivəsində inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin Sammitində Prezident İlham Əliyev neokolonializm və iqlim dəyişmələri mövzuzuna da diqqət çəkdi. Ölkə başçısı bildirdi ki, Fransa və Niderlandın xüsusən də Karib dənizi və Sakit Okean regionundakı dırnaqarası dəniz əraziləri iqlim dəyişmələrinin ən ciddi təsirinə məruz qalanlar sırasındadır. Artan dəniz səviyyəsi, kəskin hava şəraiti və biomüxtəlifliyin pozulması həmin regionlara ciddi təhlükə yaradır. Həmin icmaların səsi bir çox hallarda onların metropoliyalarındakı rejimləri tərəfindən susdurulur. Hazırda Fransa Polineziyası və Yeni Kaledoniya 1946-1947-ci illərdə BMT tərəfindən qeyri-özünü idarə edən ərazilər kimi tanınır. Bununla belə, onların dekolonizasiya prosesi hələ də yubanır. 1966-1996-cı illər ərzində Fransa Polineziyası Fransanın apardığı 193 nüvə sınağı səbəbindən ətraf mühitin ciddi pozulması ilə üzləşib. Fransa orada torpaq və suyun kəskin dərəcədə zəhərlənməsi və radiasiyasına görə məsuliyyət daşıyır.
COP29 çərçivəsində inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin Sammitində Prezident İlham Əliyev Fransanın törətdiyi cinayətlərə də diqqət çəkdi. Ölkə başçısı Makron rejiminin Yeni Kaledoniyada kanakların builki legitim etiraz aksiyasında 13 nəfərin həyatına son qoyduğunu, 169 nəfəri yaraladığını, 1700 insan həbsini xatırlatdı. Fransanın bu cinayətlərinin Avropa Komissiyası və Avropa Parlamenti, eləcə də, Avropa Şurasının Parlament Assambleyası tərəfindən pislənilməməsini siyasi riyakarlıq kimi qiymətləndirən ölkə başçısı Avropa Parlamenti və Avropa Şurası Parlament Assambleyasının siyasi korrupsiya rəmzinə çevrildiklərini vurğuladı.
İnkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin Sammitində Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatının sədri kimi kiçik ada dövlətlərinə dəstək verdiyini xatırladaraq, COP29-un sədri kimi də onları dəstəkləyəcəyini bəyan etdi.

Əlişah Rəcəbov
YAP Ağdaş rayon təşkilatının sədri