Biz yararlı torpaqların hamısına taxıl əkə bilmərik Komitə sədri

Nazirlər Kabinetinin 2024-cü ilə dair hesabatında bildirilib ki, Azərbaycanda 51,2 min hektar toxumluq taxıl (buğda və arpa) sahəsinin 16,5 min hektarı standartlara uyğun olmadığı üçün çıxdaş edilib. Sənədə əsasən, 34,7 min hektar ərazi toxumluq taxıl sahəsi kimi qəbul edilib. Əkin sahələrinin demək olar üçdə biri yararsız hesab olunub.

Modern.az mövzu ilə bağlı Milli Məclisin Aqrar siyasət komitəsinin sədri Tahir Rzayevlə həmsöhbət olub.

O bildirib ki, ölkədə toxumçuluq təsərrüfatının inkişaf etdirilməsi qarşıda duran başlıca vəzifələrdən biridir:

“Çünki məhsuldar toxum sortları olmadan kənd təsərrüfatını inkişaf etdirmək, yüksək məhsul əldə etmək mümkün deyil. Həm də toxumçuluq çox çətin bir sahədir. Elmi tədqiqat tələb edir, məhsuldar sortlar yetişdirmək üçün illərlə axtarışlar, tədqiqatlar aparılmalıdır. Bu da mütləq əkin sahələrinin nümunəvi, keyfiyyətli olmasını tələb edir. Biz bir çox toxum sortlarını xarici ölkələrdən alırıq. Təcrübə göstərir ki, bəzi hallarda bu toxum sortları iqlim şəraitinə uyğun gəlmir, torpaqların keyfiyyətinə yararlı deyil. Məhz buna görə də yerli sortların yetişdirilməsinə daha böyük önəm verilir. Ölkədə 1 milyon hektara yaxın torpaq sahəsi dənli və paxlalı bitkilərin altına verilib. Əlbəttə ki, bu gün ərzaqlıq buğda istehsal etmək və müəyyən qaydada bu sahədə tələbatı ödəmək vacib məsələ sayılır. Bu sahə üçün əlavə tədbirlər görülməsi planlaşdırılır”.

Komitə sədrinin sözlərinə görə, hər il xarici ölkələrdən 1 milyon tondan artıq taxıl idxal edirik:

“Bu təbiidir, çünki taxılçılıq rentabelli sahə deyil. Biz yararlı əkin sahələrinin hamısını taxıl altına verməklə, digər kənd təsərrüfatı məhsullarının əkininə müəyyən maneələr yaratmış olarıq. Ona görə də əsas vəzifə əkin sahələrinin münbitliyini təmin etmək və məhsuldarlığı artırmaqdır. Ölkədə şorlaşan ərazilər 100 min hektarla hesablanır və bu təəssüf doğurur. Bu digər tərəfdən günün müəyyən çətinliklərindən irəli gəlir. Çünki iqlim dəyişiklikləri torpaqların şorlaşmasını bilavasaitə zəruri edir. Ona görə də son illər meliorativ tədbirlərin yüksək səviyyədə keçirilməsinə və münbit olmayan torpaqların yararlı hala salınmasına diqqət daha da artırılıb. Nazirlər Kabinetinin hesabatından göründüyü kimi, bir çox sahələrdə toxumçuluğun inkişafı qarşıya vəzifə qoyulub. Standartlara uyğun sortların yetişdirilməsi günün tələbatına çevrilib. Ona görə də əkin sahələrinin azalması şərti ilə məhsuldarlığın artırılması ön plana çəkilir".

“Cənab Prezident də öz çıxışlarında qeyd edir ki, iri təsərrüfatlar yaratmaqla, məhsuldarlığı artırmaqla ölkədə buğda, taxıla olan ehtiyacı bir neçə il ərzində aradan qaldıra bilərik. Ona görə də çıxdaş edilən sahələrin yenidən əkinə yararlı hala salınması bu gün tədricən həyata keçirilir. Çox yaxşı haldır ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə bu proses daha da sürətləndirilib. Son illərdə həmin ərazilərdə 100 min hektardan artıq torpaq sahəsi yararlı vəziyyətə gətirilir və əkin dövriyyəsinə daxil edilir. O ərazilərdən çoxunda məhz paxlalı və dənli bitkilər əkilib. Statistikaya görə, bu gün 600 min hektardan artıq sahə yararlı vəziyyətdədir və onların əkin dövriyyəsinə daxil edilməsi nəzərdə tutulur. Ölkədə toxumçuluğun inkişaf etdirilməsi və məhsuldar taxıl sortlarının yetişdirilməsi əlbəttə ki, gələcəkdə tələbatın ödənilməsinə imkan yaradacaq”, - Komitə sədri qeyd edib.