Icma.az
close
up
RU
Bizim Zəngəzur “Orta Dəhliz”in altun halqası

Bizim Zəngəzur “Orta Dəhliz”in altun halqası

Icma.az bildirir, GlobalInfo saytına əsaslanaraq.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2025-ci ilin Çinə dünən başlayan və bu gün önəmli sənədlərin imzalanması ilə tarixi səciyyə qazanan səfəri təkcə iki ölkə arasındakı iqtisadi-ticari münasibətlərin inkişafı baxımından deyil, həm də Avrasiya məkanında formalaşan yeni geostrateji arxitekturanın bir parçası kimi qiymətləndirilməlidir. Bu səfər Mərkəzi Asiya ilə Avropa Birliyi arasında yeni koordinat sisteminin cızıldığı bir dönəmdə baş tutur və Asiya ilə Avropa arasında qovşaq funksiyası daşıyan Azərbaycanın “oyun quran ölkə” kimi mövqeyini bir daha təsdiqləyir.

Azərbaycan Prezidentinin Çinə öncəki səfərləri – özəlliklə 2015-ci ildə “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünün ilkin mərhələsində Pekindəki Forumda iştirakı və 2019-cu ildə 2-ci Forumda çıxışı – bu gün baş verənlərin riyazi davamı deyil, məntiqi inkişafıdır. Liderlər arasında müxtəlif beynəlxalq platformlarda baş tutan görüşlərdə, məsələn, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının zirvə toplantılarında ikitərəfli əlaqələrin inkişafı daim gündəmdə olub.

Bu ardıcıllıq Azərbaycanın Çinin Güney Qafqazda etibarlı tərəfdaşına çevrildiyini göstərir və necə deyərlər, bir növ “strateji səbir siyasəti”nin bəhrəsidir.

Ayrıca,
2024-cü ildə iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsinin 20,7% artması və 3,744 milyard dollara çatması, Çinin Azərbaycanın dördüncü ən böyük ticarət tərəfdaşına çevrilməsi yalnız statistik artım deyil. Bu rəqəmlər ticarət əlaqələrinin strukturunda baş verən keyfiyyət dəyişikliklərinin göstəricisidir. Ənənəvi enerji sektoru ilə yanaşı, qeyri-neft sahəsində – özəlliklə yüksək texnologiyalar və yaşıl energetika yönündə qarşılıqlı maraq formalaşmaqdadır.

Çin-Azərbaycan münasibətləri kontekstində Zəngəzur dəhlizi də strateji faktora çevrilməkdədir. Təqribən 44 km.-lik dəhliz həm daha böyük – “Orta Dəhliz”in tam işlək olmasını təmin edə bilər, həm də Çinin Avropaya quru nəqliyyat çıxışına yeni səmərəli alternativ ola bilər. Bu baxımdan Azərbaycanın daxili siyasətində geoiqtisadi sabitliyin qorunması və sərhəd infrastrukturunun inkişafı Çinin maraqları ilə üst-üstə düşür.

Bəli,
Çinə səfər Mərkəzi Asiya və Avropa Birliyi arasında yenicə keçirilən yüksək səviyyəli toplantının ardınca baş tutdu. Məncə, bu kontekstə diqqət etməkdə fayda vardır. Azərbaycanın həm Avropa enerji təminatçısı kimi, həm də Türk Dövlətləri Təşkilatının fəal üzvü kimi artan rolunu Çin də qiymətləndirir. Əslində, bu səfər Azərbaycanın Güney Qafqaz-Mərkəzi Asiya-Çin üçbucağında “altun stabillik körpüsü” rolu oynadığını nümayiş etdirir.

Azərbaycan “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsünü ilk dəstəkləyən ölkələrdəndir və bu layihəyə Çindən sonra ən çox yatırım qoyan ikinci ölkə kimi çıxış edir. Bakı-Tiflis-Qars, Bakı Beynəlxalq Dəniz Limanı, “Quzey-Güney” və “Orta Dəhliz” marşrutları Azərbaycanın nəqliyyat-logistika rolunu təkcə coğrafi deyil, siyasi rentabellik baxımından da artırır. 2024-cü ildə tranzit daşımaların 86% artması bu rolun praktiki sonucudur.

Azərbaycan və Çin arasında təhsil və mədəniyyət sahəsində də sürətli yaxınlaşma müşahidə olunur. Azərbaycanın ali məktəblərində Konfutsi institutlarının fəaliyyəti, Çində Azərbaycan dili və mədəniyyətinə olan ilginin artması, yeni “yumşaq güc” platformlarının qurulduğunu göstərir. Bu, mədəni diplomatiyanın ticarət və nəqliyyat diplomatiyası ilə paralel inkişaf etdiyini göstərən vacib amildir.

Azərbaycanın Çin vətəndaşları üçün birtərəfli qaydada vizasız rejim tətbiq etməsi, əslində, bölgədə nadir diplomatik jestlərdən biridir. Bu qərar yalnız turizmə deyil, işgüzar bağlara, belə deyək, insan kapitalı mübadiləsinə və Çin-Azərbaycan bağlarının psixoloji yaxınlaşmasına xidmət edir.

Beləliklə,

Azərbaycan Prezidentinin Çinə son səfəri iki ölkə arasında münasibətləri yalnız statistik göstəricilərlə deyil, dərin strateji baxış və hədəflə inkişaf etdirməyə yönəlmiş ardıcıl siyasətin növbəti uğurlu mərhələsidir. Bu səfər göstərdi ki, Azərbaycan artıq yalnız bölgəsəl aktor deyil – o, Avrasiyanın yeni logistika, enerji (o cümlədən yaşıl enerji) və işbirliyi matrisi içində açar funksiyası daşıyan bir mərkəzdir.

Naxçıvanla Urumçinin rəsmən qardaşlaşmış şəhərlər olması isə könlümüzə xitab edən, üstün – deyərdim, siyasətüstü bir hadisə oldu.

DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!

Əkbər Qoşalı

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:100
embedMənbə:https://globalinfo.az
archiveBu xəbər 23 Aprel 2025 18:12 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see206

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see201

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see192

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see184

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see168

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see154

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see153

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see140

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see134

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see133

Tramp etmədi, Orbanın da fikri yoxdur Putinlə bağlı məsələyə reaksiya

22 Oktyabr 2025 12:18see133

Azərbaycan Mərkəzi Bankı qızılın bahalaşmaqda davam edəcəyini gözləyir

22 Oktyabr 2025 14:42see130

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see128

Dünyanın ən sürətli BYD superkarı yeni rekorda imza atıb...

23 Oktyabr 2025 00:16see128

Ştutqart la oyundan öncə Fənərbaxça da 4 itki

22 Oktyabr 2025 20:14see128

İcmal büdcənin gəlirləri 36 mlrd. manata yaxınlaşıb

22 Oktyabr 2025 14:41see127

TRAMP İSRAİLİ HƏDƏLƏDİ “Mən ərəb ölkələrinə söz vermişəm...”

23 Oktyabr 2025 17:40see125

İlk qadın gəmi kapitanı ekranda

23 Oktyabr 2025 10:17see124

Politoloq: 2026 cı ildə sülh sazişinin reallaşması gözlənilir

22 Oktyabr 2025 17:51see124

Bürcündən məhrum uşaqlar...

22 Oktyabr 2025 14:41see124
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri