Icma.az
close
up
RU
Boşanmada qızıl geri alına bilər: “Ərinə xəyanət edir, sonra da deyir ki, qızıllar məndə qalmalıdır”

Boşanmada qızıl geri alına bilər: “Ərinə xəyanət edir, sonra da deyir ki, qızıllar məndə qalmalıdır”

Icma.az, Cebheinfo portalına istinadən məlumat verir.

“Məhkəmə praktikasında və qanunun təfsirində dəyişilməli olan bir digər məsələ, boşanma vaxtı ailə mülkiyyəti rejimində qızıl-ziynət əşyalarının statusudur. 

Bu baxımdan, qızıl-ziynət əşyalarını 2 yerə ayırmaq lazımdır nikahdan əvvəl verilənlərlə və  nikahdan sonra alınan qızıl-ziynət əşyaları. Əvvəlcə onu qeyd etməliyik ki, qızıl-ziynət əşyaları adı daşınar əmlak deyil, onlar investisiya mahiyyətində olan əşyalardır. Məsələn, evin xanımı yoldaşından icazəsiz onlar üzərində sərəncam verməsi adət-ənənəyə uyğun deyil və ailədə ciddi problemə səbəb ola bilər. Bunun səbəbini araşdırsanız aydın olar ki, qızıl-ziynət əşyaları nəsildən-nəsilə ötürülür və ailənin əlavə maddi təminatı, investisiya mahiyyətini daşıyır”. 

“Cebheinfo.az” xəbər verir ki, bunu hüquqşünas-mediator Fərhad Mehdiyev deyib.

O, əvvəlcə nikah zamanı alınan qızıl-ziynət əşyalarına toxunub  və qeyd edib ki, Ailə Məcəlləsinin 34.2-ci maddəsi kifayət qədər açıq şəkildə qeyd edir ki, zinət əşyaları istisna olmaqla, fərdi istifadə şeyləri (geyim, ayaqqabı və s.) nikah zamanı ər-arvadın ümumi vəsaiti hesabına əldə edilsə də, ər-arvaddan kimin istifadəsində olubsa, ona məxsusdur:

“Yəni qanun deyir ki, zinət əşyaları fərdi istifadə əşyası kimi şəxsin özünə məxsus deyil, birgə mülkiyyətdir. Həqiqətən də, dəyəri nəzərə alınanda, niyə avtomobil birgə mülkiyyət sayılır, amma 20000 manatlıq bilərzik saylımır? Bunun izahatını tapa bilməzsiniz, yəni hər ikisi birgə mülkiyyətə aid edilməlidir. Üstəlik nəzərə alın ki avtomobilin qiyməti azaldığı halda, qızılın qiyməti ancaq artır.

Daha qəliz olan və qanuni tənzimləmə əskik olan məsələ isə, nikahdan əvvəl taxılan qızıl-ziynət əşyalarıdır. Məhkəmələrin adətən bunlara "şəxsin sırf özünə verilən hədiyyə" olaraq yanaşmaları doğrudurmu? 

Əvvəlcə onu qeyd etməliyik ki, qayınata-qayınananın bəyə-gəlinə verdikləri hədiyyə şərtli hədiyyələrdir, şəxsin sırf özünə deyil, ailə birliyinə verilir”. 

O, bunu tək-tək arqumentləri izah edib:

"1) Şərtli hədiyyə. Burada hədiyyə verilən insandan müəyyən bir davranış gözləntisi var. Bunlara da əsasən ailə birliyinə xələl yetirməyəcək şəkildə davranış göstərmədir. Hər halda heç bir qayınana onun üzünə duran, hətta bəzən onu döyən, ərinə (arvadına) xəyanət edən birisinə nəsə bağışlamaz. Mülki Məcəllənin 673.1.1. və 671.1.2-ci maddələri qeyd edir ki, bağışlamanı alan "onun üzərinə qoyulmuş vəzifələri hədiyyə verənin və ya onun yaxın qohumlarının biri barəsində kobudcasına pozduqda;
..... o, bağışlama ilə bağlı öhdəlikləri əsassız olaraq icra etmədikdə" hədiyyə verən hədiyyədən imtina edə bilər. İndi siz təsəvvür edin, tərəf həyat yoldaşına xəyanət edir, sonra da deyir ki, mənə alınan qızıllar məndə qalmalıdır. belə şey mümkün ola bilərmi? 

2) Ailə birliyinə verilmiş hədiyyə. Sizcə qayınata ya da qayınanaya kim daha yaxındır, doğma bacısı/qardaşı, yoxsa gəlini? Təbii ki, öz doğması. Bəs doğma bacısına, qayınana 5000-lik qızıl bağışlayırmı? Xeyr. Belə olan halda, yad qızına o qədər bahalı şey niyə bağışlasın ki? Çünki burda qayınana düşünür ki, bu qızılı öz övladının ailəsinə hədiyyə edir, vaxtı gəldikdə bu qızıllar nəvələrinə, nəticələrinə  qalacaq. Həmçinin də hədiyyəni alan şəxs onları satıb özünə son model ayfon alsa, bu da həmin ailəni boşanmaya qədər  aparıb çıxara bilər”. 

Məsələnin digər tərəfi mülki hüquq münasibətlərinə tətbiq olunan adət-ənənə məsələləridir ki, birbaşa nəzərə alınmalıdır:

”Zənnimcə, ədalətli mövqe burada ondan ibarət olacaqdır ki, ailə birliyinin dağılmasında təqsirkar tərəf nikahdan əvvəl ona verilən qızıl-ziynət əşyalarının onda qalmasını istəyə bilməz və onları geri qaytarmalıdır. Yox, əgər ailə birliyinin dağılmasında onun təqsiri yoxdursa, o qızıl-ziynət əşyaları özündə saxlamalıdır, çünki MM 673-cü maddədə nəzərdə tutulan öhdəliklərə də zidd davranmayıb. Belə yanaşma həm ənənəyə, həm də hətta islam hüququna uyğundur. 

Evlillik müddətində alınan qızıl-ziynət əşyaları isə Ailə Məcəlləsinin 34.2-ci maddəsinə əsasən birmənalı olaraq birgə mülkiyyətə aid ediləcəkdir. 
Düzdür, AM 34.2-nin tətbiq olunmamalı olduğu hallardan da bəhs etmək, müzakirə etmək olar. Məsələn, ad günü kimi xüsusi günlərdə alınan qızıllar  sırf hədiyyə sayılsın, adi günlərdə alınanlar isə investisiya mahiyyətli kimi. Amma bu məsələlər ümumiyyətlə nəzərdən qaçmamalıdır. 

Bizim hüquq tətbiqimizdə çox bilinməsə də, hüquqi əqdlər adətən səbəbli, səbəbə bağlı olur. Bu hal özünü tərəfin iradəsində göstərir, iradə də hüquqi əqdin zəruri elementlərindən biridir. Odur ki bağışlama kimi görünən əqdlərin də səbəbi olur və onu nəzərə almamaq, hüquqi əqdin düzgün qiymətləndirməməsinə gətirib çıxarır. Bu məsələlər haqqında Sərvər Suleymanlının "Mülki hüquqa giriş" kitabında daha müfəssəl izahatlar mövcuddur”.

Xəzər
“Cebheinfo.az”

Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:96
embedMənbə:https://cebheinfo.az
archiveBu xəbər 15 Aprel 2025 12:52 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see258

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see236

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see176

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see168

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see163

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see153

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see151

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see136

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see135

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see133

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see129

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see126

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see125

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see124

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see124

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see124

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see123

Ferhat Göçer Bakıda!

18 Oktyabr 2025 17:07see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri