Icma.az
close
up
RU
Çin alimləri arıları casuslara çevirdi Döyüş meydanına çıxırlar

Çin alimləri arıları casuslara çevirdi Döyüş meydanına çıxırlar

Olke.az saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

Pekin Texnologiya İnstitutunun alimləri arıların beyninə yerləşdirilən mikroskopik cihaz vasitəsilə onların uçuş trayektoriyasını idarə etməyə nail olublar. Yenilik artıq hərbi kəşfiyyat, antiterror əməliyyatları və təbii fəlakətlərdən sonra insan axtarışı üçün istifadə olunmaq üzrə planlaşdırılır.

Arının beyninə bağlanan cihaz – duz dənəsi qədər yüngül

Ölkə.Az "Chinese Journal of Mechanical Engineering" jurnalına istinadən xəbər verir ki,professor Çjao Tsyelyanın rəhbərlik etdiyi komanda dünyanın ən yüngül beyin nəzarət cihazını hazırlayıb — cəmi 74 milliqram (duzun çimdik qədər hissəsi qədər). Cihaz işçi arının belinə bərkidilir və üç incə iynə ilə onun beyninə birləşdirilir. Bu iynələr vasitəsilə beyin siqnalları ötürülür, nəticədə arının uçuş istiqaməti idarə olunur.

Təcrübələr göstərib ki, arılar 90% hallarda təyin olunmuş trayektoriyanı izləyiblər. Qurğuya əlavə kamera, mikrofon və sensorlar da birləşdirilə bilər ki, bu da məlumat toplanmasını və ötürülməsini təmin edir. Kiçik ölçüləri sayəsində bu kiberarılara dar məkanlara keçmək və fərq edilmədən fəaliyyət göstərmək imkanı verir.

Canlıdan robota

Alimlər qeyd edirlər ki, bu cür "hibrid" kiberarılar süni robotlardan fərqli olaraq daha çevik, daha gizli və daha uzunömürlüdürlər. Bu isə onları şəhər müharibəsi, terrorla mübarizə, narkotrafiklə mübarizə, eləcə də fəlakətlərin nəticələrinin aradan qaldırılması zamanı "əzələsiz kəşfiyyatçılar"a çevirir.

Təkcə arılar deyil — tarakanlar, böcəklər, hətta mini-dronlar

Qeyd edək ki, Çində bu texnologiya daha əvvəl böcəklər üzərində də sınaqdan keçirilib. İnfraqırmızı və Bluetooth siqnallarla işləyən qurğular bəzən cəmi 23 milliqram çəkidə olurdu. Sinqapurda oxşar cihazlar tarakanlara bağlanır və onlar mart ayında Myanmada baş verən zəlzələdən sonra axtarış işlərində istifadə olunmuşdu. ABŞ və Yaponiya da kiberhəşəratların öz versiyalarını hazırlayır.

Amma problemlər də var

Bununla belə, texnologiyanın qarşısında bəzi texniki çətinliklər durur. Məsələn, batareyalar tez boşalır, daha güclü batareyalar isə arılar üçün çox ağır ola bilər. Eyni zamanda, universal idarəetmə cihazı da mövcud deyil. Çünki müxtəlif həşəratlar stimullara bədənlərinin fərqli hissələrində reaksiya verirlər.

Çinin bu layihəsi ölkənin hərbi və mülki texnologiyaların miniatürləşdirilməsi strategiyası çərçivəsində həyata keçirilir. Bu yaxınlarda Pekin ağcaqanad ölçüsündə dronlar da təqdim edib.

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:139
embedMənbə:https://olke.az
archiveBu xəbər 11 İyul 2025 19:16 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see276

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see249

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see181

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see176

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see138

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see133

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see129

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see128

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see126

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see126

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see125

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see125

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see124

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see123

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see119

Sofiya Universitetində “Azərbaycan suveren dövlətçilik yolunda” sərgisinin açılışı

19 Oktyabr 2025 06:45see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri