Çin alimləri mikroplastiklərin qlobal ərzaq təhlükəsizliyini təhdid etdiyini tapıblar

Çin alimləri mikroplastik çirklənmənin fotosintezə mənfi təsir etdiyini müəyyən ediblər ki, bu da Yerin ilkin məhsuldarlığına və ərzaq təhlükəsizliyinə töhfə verən fundamental prosesdir. Bu barədə Sinxua məlumat yayıb.

Çin Elmlər Akademiyasının Torpaqşünaslıq İnstitutunun və Nankin Universitetinin alimlərinin tədqiqatının nəticələri Proceedings of the National Academy of Sciences jurnalında dərc olunub.

Mikroplastiklər ölçüsü 5 mm-dən kiçik plastik hissəciklər kimi müəyyən edilir. Mikroplastiklərin ekoloji riskləri barədə ictimaiyyətin məlumatlı olmasına baxmayaraq, onların ekosistem səviyyəsində fotosintezə təsiri haqqında çox az şey məlumdur.

Tədqiqatçılar mikroplastik çirklənmənin səbəb olduğu fotosintezin qlobal azalmasını qiymətləndirmək üçün meta-analiz və maşın öyrənmə metodlarından istifadə edərək 157 tədqiqatın 3286 müşahidəsini araşdırıblar.

Araşdırmanın nəticələri göstərib ki, mikroplastiklər quru bitkilərinin, dəniz və şirin su yosunlarının fotosintez səviyyəsini 7,05-12,12 faiz azaldır. Bu, düyü, buğda və qarğıdalı da daxil olmaqla əsas kənd təsərrüfatı bitkilərinin istehsalının 4,11 faizdən 13,52 faizədək illik qlobal azalmasına bərabərdir.

Su ekosistemlərində mikroplastiklərin yaratdığı fotosintezin pozulmasının xalis ilkin məhsuldarlığı 0,31-7,24 faiz azaldacağı proqnozlaşdırılır.

Tədqiqat həmçinin potensial təsirin azaldılması strategiyasını müəyyən etdi. Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, ətraf mühitdə mikroplastik səviyyələrin 13 faiz azalması fotosintez itkilərinin təxminən 30 faiz azalmasına səbəb ola bilər.

Tədqiqatçılar mikroplastikdən qaynaqlanan fotosintez pozulmalarının arxasında duran mexanizmləri daha yaxşı başa düşmək üçün daha çox məlumat toplanması və əlavə sahə tədqiqatlarına çağırıblar.

Əziz Mustafa, Oxuməni.az