Çində keçirilən ŞƏT sammitindən sonra yaranan yeni geosiyasi reallıqlar ŞƏRH

"Çində keçirilən Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının (ŞƏT) son sammiti, qlobal güc balansının dəyişdiyi bir dövrdə baş tutdu. Bu sammit yalnız iqtisadi və təhlükəsizlik məsələlərinin müzakirə olunduğu platforma deyil, həm də dövlətlərin siyasi çəkisinin aydın göründüyü arena idi".

Bu fikirləri Redaktor.az-a ŞƏT-in son sammitindən bəhs edən politoloq Qəvami Sadıqbəyli bildirdi. Onun sözlərinə görə, sammitin gedişindəki məqamlar Rusiya Federasiyasının mövqeyinin zəiflədiyini üzə çıxardı:

"Ukraynada davam edən müharibə Moskvanın həm iqtisadi, həm də siyasi resurslarını tükəndirib. Bu, yalnız Qərb qarşısında deyil, həm də ənənəvi tərəfdaşları qarşısında Rusiyanın imkanlarını məhdudlaşdırır. Rusiya artıq regional proseslərdə əvvəlki kimi həlledici söz sahibi deyil. ŞƏT sammitinin təşkilatçısı olan Çin isə öz mövqeyini daha da gücləndirdi. Si Cinpinin çıxışları və təşəbbüsləri göstərdi ki, Çin yalnız iqtisadi supergüc olaraq deyil, həm də təhlükəsizlik və regional siyasətdə əsas oyunçuya çevrilib. Bu, həm postsovet məkanında, həm də Cənubi Qafqazda Pekinin nüfuzunun artması deməkdir. Cənubi Qafqazda baş verən proseslər fonunda Rusiyanın regionda təsiri hər gün azalır. Ermənistanın Rusiyadan asılılığı zəifləyir, İrəvanın yeni təhlükəsizlik modellərinə ehtiyacı artır".

Politoloq vurğuladı ki, sammitin gedişində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin mövqeyi xüsusi əhəmiyyət kəsb etdi:

"O, bir daha sübut etdi ki, Azərbaycan öz milli maraqlarına əsaslanan balanslı siyasət yürüdür. İlham Əliyevin rəhbərliyi altında Azərbaycan həm Qərb, həm də Şərq platformalarında etibarlı tərəfdaş kimi tanınır. Bu siyasət ölkəmizə regional proseslərdə söz sahibi olmaq imkanı yaradır. Azərbaycanın enerji resurslarının dünya bazarlarına çatdırılmasında oynadığı rol, “yaşıl enerji” sahəsində yeni layihələrə qoşulması, həmçinin Zəngəzur dəhlizi ideyasının gündəmdə saxlanılması ölkəmizin strateji mövqeyini daha da möhkəmləndirir. Bu siyasətin nəticəsidir ki, Azərbaycan yalnız regionda deyil, beynəlxalq miqyasda da etibarlı tərəfdaş kimi qəbul olunur".

Nuriyyə NATİQQIZI