Icma.az
close
up
RU
Dərs saatlarında dəyişikliyin müsbət və mənfi tərəfləri nələrdir? AÇIQLAMA

Dərs saatlarında dəyişikliyin müsbət və mənfi tərəfləri nələrdir? AÇIQLAMA

Icma.az, Sfera.az portalından verilən məlumatlara əsaslanaraq xəbər verir.

Elm və təhsil naziri Emin Əmrullayev dünənki brifinqdə dərs saatlarında dəyişikliyin mümkün olduğunu bidirib. Onun sözlərinə görə, dərslər 8-də yox, 9-da da başlaya bilər, həmçinin sürüşən qrafiklər də tətbiq oluna bilər.


Maraqlıdır, dünya təcrübəsində bu proses necə işləyir və ölkəmizdə necə tətbiq oluna bilər?


Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlamasında təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirib ki,  dərs saatlarının başlanma vaxtının dəyişdirilməsi və sürüşən qrafiklərin tətbiqi təhsil sistemində müxtəlif təsirlərə malikdir.


Ekspertin sözlərinə görə, dünya təcrübəsində bu yanaşmanın müsbət nəticələri müşahidə olunur:


“Müsbət tərəflərdən biri şagirdlərin yuxu rejiminin yaxşılaşdırılmasıdır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatlarına görə, məktəb yaşlı uşaqların ən azı 8-10 saat yuxuya ehtiyacı var. Erkən dərs saatları şagirdlərin yuxu çatışmazlığına səbəb olur ki, bu da onların konsentrasiyasına və akademik nailiyyətlərinə mənfi təsir edir. ABŞ-də aparılan bir araşdırma göstərib ki, dərslərin səhər 9:00-da başlaması tələbələrin akademik göstəricilərində 16 faizə qədər artıma səbəb olub. Bu, şagirdlərin daha çox yuxu alması və nəticədə dərslərdə daha diqqətli olmaları ilə əlaqələndirilir.


Bundan əlavə, dərs saatlarının daha gec başlaması ictimai nəqliyyatda sıxlığın azalmasına kömək edə bilər. Azərbaycanda məktəblərin dərs saatları, əsasən, səhər saat 8:00-da başlayır. İş saatlarının çox vaxt 9:00-da başlaması ilə məktəb və iş trafiki üst-üstə düşür. Bakı Metropoliteninin 2023-cü ilə aid statistikasına əsasən, səhər saat 7:30-dan 9:00-a qədər metroda sərnişin axını pik həddə çatır və bu müddət ərzində nəqliyyatdan istifadə edən sərnişinlərin 35-40%-ni məktəb yaşlı uşaqlar və onların valideynləri təşkil edir. İctimai avtobuslarda isə bu göstərici 45%-ə qədər artır. Bu, şəhər nəqliyyatının yüklənməsinin əsas səbəblərindən birinin məktəb saatlarının iş saatları ilə üst-üstə düşməsi olduğunu göstərir. Dərslərin başlanma saatının dəyişdirilməsi ilə nəqliyyatda yükün azalması mümkündür.
Dünya təcrübəsində də bu addımlar atılır. Məsələn, Finlandiyada məktəblər səhər saat 9:00-dan əvvəl dərslərə başlamır. Bu yanaşma həm şagirdlərin sağlamlığına, həm də ictimai nəqliyyatın yükünün azaldılmasına müsbət təsir göstərir. ABŞ-nin bəzi ştatlarında da məktəblərin dərs saatlarını daha gec başlamaq üçün dəyişikliklər edilib. Tədqiqatlar göstərir ki, bu dəyişiklik şagirdlərin akademik performansında əhəmiyyətli artımlara səbəb olub”.


Mütəxəssis qeyd edib ki, dərs saatlarının gecikdirilməsinin mənfi tərəfləri də mövcuddur: 


“Valideynlərin iş qrafiki ilə şagirdlərin dərs saatlarının uyğunsuzluğu müəyyən çətinliklər yarada bilər. İş vaxtı 08:30-da və daha erkən başlayan valideynlər ibtidai sinifdə təhsil alan övladını saat 09:00-da məktəbə gətirməyə görə vaxt uyğunsuzluğundan narazıdır. Valideynin işi səhər saat 8-də başlayırsa, o, ibtidai sinifdə oxuyan uşağını bir saat hara və kimə tapşırmalıdır? Bunun qarı-qışı var, bir saat öncə uşağı məktəbin həyətinə buraxacaq? Bu kimi suallar valideynlər arasında narahatlıq yaradır. Bundan əlavə, dərs saatlarının gec başlaması məktəblərin iş qrafikini dəyişdirə bilər ki, bu da müəllimlərin və digər məktəb işçilərinin iş rejiminə təsir edə bilər. Müəllimlərin iş rejiminin yenidən tənzimlənməsi əlavə təşkilati tədbirlər tələb edir”.

K.Əsədov vurğulayıb ki, qanunvericiliyə nəzər saldıqda, Azərbaycanda məktəb dərslərinin başlanma vaxtı ilə bağlı konkret normativ hüquqi akt yoxdur:


““Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu təhsil müəssisələrinin fəaliyyət prinsiplərini müəyyən etsə də, dərslərin başlanma vaxtının tənzimlənməsi təhsil idarəetmə orqanlarının və hər bir məktəbin daxili qərarına əsaslanır. Bu, çevik yanaşmalar üçün imkan yaratsa da, vahid bir strategiyanın olmaması sistemdə problemlərə səbəb olur”.


Firuzə Əliyeva
 

Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:148
embedMənbə:https://sfera.az
archiveBu xəbər 07 Fevral 2025 12:10 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see249

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see238

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see199

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see199

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see193

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see187

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see176

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see167

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see166

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see159

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see157

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see141

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see134

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see134

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see133

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see131

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see130

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see129

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see123

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see121
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri