Dünyanın nizamı pozulub… “Fentanil İstehsalına Məcbur Edilən Kimya Tələbələri”

Meksika cinayət təşkilatları fentanil imperatorluğu qurmaq üçün qeyri-adi bir üsula əl atıb: muzdlular və ya korrupsioner polis əməkdaşları deyil, universitetlərdə təhsil alan kimya tələbələri işə cəlb olunur.

 News24.az bu barədə "Nyu York Times"a istinadən xəbər verir.

 "Breaking Bad" serialında kimya müəllimi Uolter Uayt narkotik istehsalçısına çevrilmişdi. Meksikada baş verənlər isə bu hekayədən çox da fərqli deyil. Bu dəfə baş qəhrəman müəllim deyil, tələbə(lər)dir.

 Kartellərin taktikası

 Narkokartelin bir üzvü universitet kampusuna xidməti geyimdə daxil olur, kimya fakültəsinin ikinci kurs tələbələrindən birini hədəf seçir və onu "xüsusi bir layihədə" iştirak etməyə dəvət edir. Onlar tələbəni işdə bacarıqlı olduğuna inandıraraq qərarı ona buraxdıqlarını bildirirlər.

 Kartel laboratoriyalarında fentanil istehsalı ilə məşğul olan və "aşpaz" adlandırılan şəxslər "New York Times"a verdikləri açıqlamada daha güclü narkotik istehsal etmək və daha çox insanı asılı vəziyyətə salmaq üçün kimya üzrə yüksək biliklərə malik şəxslərə ehtiyac duyduqlarını etiraf ediblər.

 Kartellərin əsas hədəfi isə fentanilin hazırlanması üçün tələb olunan prekursor maddələri yerli yolla əldə edərək, Çindən idxal məcburiyyətini aradan qaldırmaqdır. 

Meksika narkotik kartelləri və fentanil istehsalı

ABŞ rəsmilərinin məlumatına görə, Meksika kartelləri fentanil istehsalında uğur qazanarsa, bu ölümcül narkotik üzərində tam nəzarət əldə edə biləcəklər. Sinaloa karteli kimi qlobal cinayət təşkilatları hazırda bu fəaliyyətlə məşğuldur.
New York Times" qəzetinə müsahibə verən kartel işçiləri, tələbələr və kimya professorları kartelin tələbələri necə işə cəlb etdiyini və onları fentanil istehsalına necə cəlb etdiklərini açıqlayıblar. Bir çox tələbə bu işlərə ya ailələrinin maddi problemlərini həll etmək, ya da kartel tərəfindən təhdid edildikləri üçün qoşulduqlarını bildiriblər.

 İndiyə qədər "Nyu York Times" yeddi fentanil istehsalçısı (aşpaz), üç kimya tələbəsi, iki ən yaxşı agent və bir ən yaxşı işəgötürənlə müsahibə aparıb. Onların hamısı fentanilin ABŞ hökumətinin cənub sərhədindən gəldiyini və əməliyyatın Sinaloa karteli üçün olduğunu bildirib. Sinaloa karteli dünyanın ən güclü narkotik ticarəti strukturlarından biri olan beynəlxalq cinayət təşkilatıdır. Mərkəzi Kuliakan olan Sinaloa ştatı Meksikada yerləşir. 

"Nyu York Times" danışaraq özlərini böyük təhlükəyə atan kartelin əməkdaşları edam qorxusundan adlarının açıqlanmaması şərti ilə bu məlumatı veriblər. Onların hesabları həmçinin kartelin fəaliyyətini izləyən, o cümlədən tələbələrin kartel əməliyyatlarında hansı rol oynadığını və fentanili necə istehsal etdiklərini izləyən Amerika rəsmilərinin hesablarına uyğun gəlir. Kimya professoru qəzetin müxbirinə tələbələrin kartelə qoşulmasının son dərəcə adi hal olduğunu bildirib.

 Kartelə qoşulan tələbələr cinayət təşkilatı daxilində müxtəlif işlər gördüklərini, bəzən narkotik maddələri gücləndirmək və ya təsirli maddələr istehsal etmək üçün eksperimentlər apardıqlarını bildiriblər. Digər vaxtlarda aşpazlara və onlara fentanilin kütləvi istehsalına kömək edənlərə nəzarət edirdilər və ya onlarla işləyirlər.

 Tələbələrin işə qəbulunun nə dərəcədə baş verdiyi hələ məlum deyil, lakin öz sahəsində mütəxəssis olan kimyaçıların axtarışına koronavirus pandemiyasının qismən təsir etdiyi görünür.

 Tələbələr nə üçün bu işə qoşulur?

 19 yaşlı bir tələbə, atası xərçəng xəstəsi olduğu üçün kimya fakültəsində oxuduğunu və onu müalicə etmək məqsədilə kartelin iş təklifini qəbul etdiyini bildirib. Lakin istehsal etdiyi məhsulun kütləvi ölümlərə səbəb ola biləcəyi fikri onu ciddi narahat edir. 

Başqa bir tələbə, kartelin ona ilk ay üçün 800 dollar avans və hər ay əlavə 800 dollar maaş təklif etdiyini söyləyib. Bu məbləğ Meksikada bir kimyaçının orta aylıq maaşından iki dəfə çoxdur.

 Kartellər tələbələri necə işə cəlb edir?

Kartelin əməkdaşları, tələbələri seçmədən öncə onları ciddi araşdırmaya məruz qoyurlar. Tələbənin həm nəzəri bilikləri, həm də narkotik istehsalına qarşı hissiyyatsızlığı qiymətləndirilir. Onlar hətta ailə üzvləri və dostları ilə də görüşlər keçirərək seçimin düzgün olub-olmadığını öyrənirlər. 

Fentanilin təhlükəli istehsalı

 Fentanil istehsalı həm mürəkkəb, həm də təhlükəli bir prosesdir. Prosesdə iştirak edənlər yüksək dozada narkotikə məruz qalma, təsadüfi partlayışlar və ya kartel liderlərinin işdən narazılığı səbəbindən zorakı hücumlarla üzləşə bilərlər. Buna baxmayaraq, bu işin qanuni kimya sahəsindəki işlərdən daha çox qazanc gətirməsi tələbələri cəlb edir. 

Kartellər həmçinin Çinin fentanil prekursorlarına ixrac məhdudiyyəti tətbiq etməsindən sonra, bu kimyəvi maddələrin yerli istehsalına daha çox diqqət yetirir. Lakin tələbələr hələ də bu prekursorları müvəffəqiyyətlə istehsal edə bilmədiklərini bildirirlər.

 Tələbələrin perspektivi 

Kartel üçün işləyən 21 yaşlı keçmiş tələbə "Prekursor istehsalına yaxınlaşmışıq, lakin iş asan deyil. Daha çox təcrübələr aparmalıyıq" deyə bildirib. Kartelin məqsədi isə yalnız daha güclü və effektiv narkotik istehsalı ilə bazarda lider mövqedə qalmaqdır.

 Bu gedişat göstərir ki, fentanil istehsalına hədəflənmiş kartellər tələbələrdən və onların biliklərindən istifadə edərək öz narkotik imperiyalarını genişləndirmək üçün daha təhlükəli və mürəkkəb yollar axtarır.

 Bu istehsal prosesi təkcə çətin deyil, həm də olduqca təhlükəlidir. "Aşpaz"lar və tələbələr qaz maskaları və hazmat kostyumları geyinmələrinə baxmayaraq, böyük risklərlə üzləşirlər. Bunlar, müvafiq olaraq, ölümcül səviyyədə narkotiklərə məruz qalma, təsadüfi partlayışlar və patronların işi sevməməsi nəticəsində silahlı və ya son dərəcə şiddətli hücumlardır. 

Nəticə olaraq, bu iş kimya sahəsində görülə biləcək bir çox qanuni işlərdən daha gəlirlidir. Bu, fentanil və ya onun prekursor kimyəvi maddələrinin istehsalını artırmaq üçün kifayət qədər səbəbdir. Kollecin ikinci kurs tələbəsi bildirib ki, şəhərciyi ziyarət edən işəgötürən ona 800 dollar ilkin ödəniş, əlavə olaraq aylıq 800 dollar maaş təklif edib. Meksikadakı rəsmi məlumatlara görə, bu, ölkədəki rəsmi kimyaçının maaşından iki dəfə çoxdur.