Əbədi donan qədim mikroorqanizmlər ilk dəfə oyadılıblar...

...Kolorado Boulder Universitetindən olan geoloq və bioloqlar qrupu on minlərlə ildir ki, əbədi donmuş torpaqda yatmış mikroorqanizmləri yenidən aktivləşdiriblər.

Qeyd edilməlidir ki, onlardan bəzi nümunələr təxminən 40.000 il ərzində hərəkətsiz vəziyyətdə olublar.

SİA-nın məlumatına görə, tədqiqat Journal of Geophysical Research: Biogeosciences (JGRB) jurnalında dərc olunub. Permafrost Şimal yarımkürəsinin təxminən dörddə birini tutur.

Nəhəng "zaman kapsulu" kimi mamont sümüklərini, bitki qalıqlarını və çoxlu sayda mikroorqanizmləri qoruyur. Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, əridikdən sonra bakteriyalar uzun müddət hərəkətsiz qalır, lakin cəmi bir neçə aydan sonra onlar aktiv şəkildə çoxalmağa və koloniyalar formalaşdırmağa başlayırlar.

…Bu nümunələr ölü hesab edilmir. Onlar üzvi maddələri parçalaya və karbon qazı buraxmağa qadirdir.

Bunu aparıcı müəllif Tristan Karo qeyd edib.

Alimlər Arktikanın yay şəraitini təqlid ediblər və göstəriblər ki, mikrobların aktivləşməsi dərhal baş vermir, əksinə, bir neçə ay çəkir.

Bu o deməkdir ki, Arktikada yay mövsümü uzandıqca mikrob aktivliyi artacaq, karbon qazı və metan emissiyasını artıracaq - güclü istixana qazları…

Eksperimentlər Alyaskada mamont və bizon sümüklərinin birbaşa divarlardan çıxdığı nadir permafrost tunelində aparılıb.

Alimlər on minlərlə il yaşı olan nümunələr götürərək qədim mikroorqanizmlərin "oyanmasını" müşahidə ediblər.

Bəzi nümunələr hətta altı aydan sonra çılpaq gözlə görünən biofilmlər əmələ gətirdi.

Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, bu mikrobların özləri insanlar üçün təhlükəli deyil, lakin onların iqlimə təsiri kritik ola bilər. Arktikada isti fəsillər nə qədər uzun sürərsə, qədim icmaların aktivləşməsinin qlobal istiləşməni sürətləndirməsi riski bir o qədər yüksəkdir.

Əli Babayev