“Ermənistanla yekun sülh müqaviləsi 2026 cı ildə imzalanacaq” “Vaşinqtonda tarixi hadisə baş verir”

“Avqustun 8-də Vaşinqtonda baş verəcək hadisə Cənubi Qafqazın geopolitik vəziyyətini tamamilə dəyişdirəcək və bu, Prezident İlham Əliyevin böyük şəxsi siyasi və diplomatik uğurudur”.

“AzPolitika” xəbər verir ki, bunu ABŞ-də yaşayan tanınmış azərbaycanlı siyasi təhlilçi Ramiz Yunus Ağ Evdə Prezident Donald Trampın Azərbaycan və Ermənistan liderləri ilə birgə görüşünü, imzalanacaq sülh sənədlərinin əhəmiyyətini şərh edərkən deyib.

O bildirib ki, İlham Əliyev yalnız müharibədə qələbə qazanmaqla kifayətlənməyib, Azərbaycan torpaqlarının ərazi bütövlüyünü və suverenliyini bərpa edib, həmçinin sülh gündəliyini müəyyənləşdirərək Ermənistanı Azərbaycanın bütün şərtlərini qəbul etməyə məcbur edib.

Ramiz Yunus vurğulayıb ki, 2024-cü ilin noyabrında - ABŞ prezident seçkilərindən üç ay əvvəl Şuşada keçirilən Qlobal Media Forumunda Prezident İlham Əliyev onun sualına verdiyi cavabda böyük uzaqgörənlik və cəsarət nümayiş etdirib. O deyib: “Prezident Əliyev cavabında diplomatik dildə Donald Trampın namizədliyini dəstəklədi və bu, böyük cəsarət tələb edən addım idi”.

Ramiz Yunus bildirdi ki, bundan sonra baş verən hadisələr İlham Əliyevin düzgün strategiya seçdiyini təsdiqlədi və bu gün Trampın ABŞ Prezidenti seçilməsindən sonra iki ölkə və iki lider arasında münasibətlər inkişaf üçün yeni imkanlar açdı. Azərbaycan və ABŞ münasibətləri yeni keyfiyyət mərhələsinə qədəm qoyur və əməkdaşlıq strateji tərəfdaşlıq istiqamətində inkişaf edir.

“Səfər çərçivəsində “Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Amerika Birləşmiş Ştatları Hökuməti arasında Strateji tərəfdaşlıq haqqında Xartiyanın inkişafı üçün Strateji İşçi Qrupun yaradılması haqqında Anlaşma Memorandumu” imzalanıb. Bu memorandum üç əsas istiqaməti əhatə edir: regionlararası əlaqələr (energetika, ticarət və tranzit daxil olmaqla), iqtisadi investisiyalar (süni intellekt və rəqəmsal infrastruktur da daxil olmaqla) və təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlıq (müdafiə təchizatı və terrorizmlə mübarizə)”.

“Planlaşdırılan Strateji İşçi Qrup regional əlaqələri gücləndirməklə yanaşı, enerji sektoruna investisiyaların artırılmasına və ticarət-iqtisadi əməkdaşlığın, o cümlədən süni intellekt sahəsində tərəfdaşlığın inkişafına çalışacaq. Bu, ABŞ texnologiyalarının və investisiyalarının ölkəmizə gəlişi və iqtisadi aktivliyin artması deməkdir”, - təhlilçi vurğulayıb

Ekspert bildirir ki, səfərin vacib nəticəsi olaraq ABŞ Prezidenti Tramp “907-ci düzəlişin dayandırılması haqqında” sənədi imzalayıb. Ramiz Yunus xatırladır: “1992-ci ildə ABŞ Konqresi Ermənistanın işğalına görə Azərbaycan üçün dövlət yardımlarını qadağan edən 907-ci düzəlişi qəbul etmişdi. Bayden-Blinken administrasiyası Əfqanıstandakı əməliyyatlardan sonra 907-ci düzəlişi yenidən tətbiq etməyə çalışdı, amma bu, regiondakı siyasətində fiasko ilə nəticələndi”.

Ramiz Yunus sülh prosesinə toxunaraq bildirdi ki, Vaşinqtonda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan və ABŞ Prezidenti Donald Trampın iştirakı ilə ortaq bəyannamənin imzalanması gözlənilir.

“Azərbaycan sülh müqaviləsi üçün iki əsas şərt irəli sürüb: Minsk Qrupunun ləğvi ilə bağlı ATƏT-ə birgə müraciət və Ermənistan Konstitusiyasına dəyişikliklər. İmzalanacaq ortaq bəyannamədə bu müraciətin təsdiqlənməsi gözlənilir”, - o əlavə edib.

Ramiz Yunus qeyd edir ki, Bəyannamədə həmçinin sülh müqaviləsinin imzalanması və ratifikasiyası üçün zəruri addımların atılması vurğulanacaq. “Mətnin paraf edilməsi artıq razılaşdırılmış müddəaların dəyişməzliyinə zəmanət verir”, - təhlilçi vurğulayıb.

Ramiz Yunus dedi ki, İlham Əliyevin müharibədən sonra dəfələrlə vurğuladığı Bakı və Naxçıvan arasında maneəsiz quru əlaqənin yaradılması tələbini Ermənistan da qəbul edir: “Bəyannamədə Zəngəzur dəhlizinin açılması təsbit olunacaq və ABŞ Prezidenti Tramp bunun təminatçısı olacaq”.

O əlavə etdi ki, Vaşinqtonda Azərbaycan və Ermənistan Xarici İşlər Nazirliklərinin sülh müqaviləsi mətnini paraf etməsi də planlaşdırılır: “Paraf mərhələsi sülh müqaviləsinin imzası deyil, lakin mühüm irəliləyişdir. Yekun sülh müqaviləsi Ermənistanın 2026-cı ildə referendum keçirərək konstitusiyaya dəyişiklik etməsindən sonra imzalanacaq”.

“Bu proses Azərbaycan Prezidentinin rəhbərliyi altında ölkəmizin bütün strateji məqsədlərinə çatdığını göstərir. 2020-ci ilin Vətən müharibəsində Azərbaycan torpaqlarını azad etdi, Ermənistan kapitulyasiya aktını imzaladı, ortaq bəyannamə isə növbəti qələbəmizdir”, R.Yunus qeyd edib.

Siyasi təhlilçi əlavə etdi ki, bu tarixi hadisə həm də Fransa Prezidenti Makronun, bəzi fransız deputatlarının, Avropa Parlamentinin, Qərb mediasının, “Amnesty International”, “Human Rights Watch”, erməni lobbi və ANCA-nın Azərbaycanofobiyasının məğlubiyyətidir. 

Ramiz Yunus sonda vurğulayıb: “Vaşinqtonda baş verəcək hadisə Azərbaycan Prezidenti, Ermənistan Baş naziri və ABŞ Prezidentinin Nobel Sülh Mükafatına layiq görülməsi üçün kifayət qədər əsasdır. Böyük filosof Platonun dediyi kimi, “Hər bir hikmətin əsası səbirdir”. İlham Əliyev və Azərbaycan xalqı bunu bu gün Vaşinqtonda tam nümayiş etdirir”.

Rasim Əliyev

“AzPolitika.info”