Niyə F 22 nin hələ də tayı bərabəri yoxdur

Lockheed Martin tərəfindən istehsal edilən Amerika F-22 Raptoru dünyanın ən bahalı qırıcısı olaraq qalır. Simple Flying yazır ki, hesablama metodologiyasından asılı olaraq - tam proqram inkişaf xərcləri daxil olmaqla və ya xaric olmaqla - bir təyyarənin qiyməti 143 milyon dollardan 334 milyon dollara qədər dəyişir.

F-22 gizli texnologiya, səsdən sürətli kruiz uçuşu və super manevr qabiliyyətinə malik dünyanın ilk tam hüquqlu beşinci nəsil qırıcısı oldu. Lakin onun proqramı Soyuq Müharibədən sonra ABŞ Silahlı Qüvvələrinin kəskin şəkildə ixtisar edildiyi dövrə təsadüf etdi. Planlaşdırılan 750 təyyarənin üçdə birindən azı istehsal edildi və bu da hər bir təyyarənin qiymətini kəskin şəkildə artırdı.

ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri, əlaqəli xərclər xaric olmaqla, bir F-22-nin xalis qiymətinin təxminən 143 milyon dollar olduğunu bildirir, lakin proqram büdcəsinin tam nəzərə alınması ilə bu rəqəm vahid başına 330 milyon dolları keçib.

Buna baxmayaraq, istifadəyə verilməsindən təxminən 30 il sonra Raptor dünyanın ən təhlükəli qırıcılarından biri olaraq qalır. Hava döyüşündə misilsiz olaraq qalır və Çin J-20 və Rusiyanın Su-57 təyyarələri də daxil olmaqla daha yeni platformalardan daha yaxşı performans göstərir.

AeroTime-a görə, ən bahalı üç qırıcıya dördüncü nəsil təyyarələr olan Fransanın Rafale və Eurofighter Typhoon da daxildir. Onların yüksək qiyməti məhdud istehsal dövrləri və miqyas iqtisadiyyatının olmaması ilə izah olunur.

Eyni zamanda, yeni F-35 Lightning II, beşinci nəsil qırıcı statusuna baxmayaraq, daha ucuz - 80-109 milyon dollar - oldu, çünki artıq 1200-dən çox təyyarə istehsal olunub, ümumi plan isə 3000 ədədi keçib.

F-22 heç vaxt ixrac edilməyib: ABŞ qanunvericiliyi onun digər ölkələrə satışını açıq şəkildə qadağan edir. Bu, istehsalı daha da məhdudlaşdırdı, lakin təyyarənin texnoloji üstünlüyünü qorudu ki, bu da bu gün hava üstünlüyü üçün meyar olaraq qalır.

Əziz Mustafa