Ey daşlaşan, ey yadlaşan Bakımız! FOTO

Səkilər tutulub, insanlar üçün rahat gediş-gəliş imkanı qalmayıb

Büdcədən pul silmək üçün küçələr təkrar asfaltlanır, səkilərə lazımsız yerə daşlar döşənir

Bakının mənzərəsi gündən-günə dəyişir. Həm müsbət, həm mənfi tərəfdən. Müsbət odur ki, istismar müddətini başa vurmuş köhnə, yararsız binalar sökülür.  “Gün keçdi” filmində deyildiyi kimi, “insanlara rahat mənzillər lazımdır”. Hərçənd filmin məğzi məhz İçərişəhərin – tariximizin, insanların yaddaşının darmadağın edilməsidir. Buna baxmayaraq, İçərişəhərdəki tarixi abidə sayılan tikililərin deyil də, məhz əyri-üyrü evlərin sökülməsinə müsbət tərəfdən baxmaq da olar. 

Son illərdə isə Bakının Bayırşəhər adlanan ərazilərində dağıntılar, söküntülər həyata keçirilib və keçirilməkdədir. Və acı reallıq bundan ibarətdir ki, söküntülər Bakının tarixini də silib-aparır. Qayıdaq, birinci mövzuya: istismar müddətini başa vurmuş köhnə yaşayış binalarının sökülməsi, eyni zamanda onların yerində müasir, fəqət paytaxtımızın memarlığı ilə heç cür uyum saxlamayan əndrəbadi binaların tikilməsinə.  Birinci hal hər nə qədər xoş, müsbət qarşılanırsa, ikinci halın meydana çıxması bir o qədər ürəksıxıcı və dərin təəssüf doğurur. Şəhərimizdə parkların, küçələrin, səkilərin genişlənməsi, müasirləşməsi tendensiyası da görünür. Amma heç də hər yerdə deyil. Elə ərazilər var ki, baxırsan, səki var, olub, nə vaxtsa “Nuh əyyamı”nda, amma onu elə tərzdə “maskirovka” ediblər, elə bil bu küçədə ömür-billah səki deyilən şey olmayıb. Ya hansısa iaşə obyekti tutub səkini, ya parkovka, ya da binalar, marketlər, kafe, restoranlar. Günəşli qəsəbəsində bunu əyani görmək mümkündür. Səki anlayışının yox olduğu qəsəbədir Günəşli.

Başqa problem yenə də bəzi küçələrin zəruri ehtiyac olmadan təkrar-təkrar asflaltlanması, səki kənarlarına daşların – bardürlərin düzülməsi, səki daşlarının sökülüb yenidən üzlənməsidir. Bu hal hazırda Azərbaycan Texniki Universitetinin ikinci korpusunun önündən keçən Məmməd Rahim küçəsində yaşanır. Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin də o küçəyə çıxışı var. Bu küçədə səki daşları ötən il təxminən elə bu vaxtlar düzülmüşdü. Fəhlələr min-bir əziyyətlə yay aylarında, tədris başlamamış səkiyə daşların düzülməsini başa vurdular. İndi isə Azərbaycan Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyi ayılıb ki, bəs səkinin kənarlarına bardür düzmək lazım imiş. Və “vurhavur” başlayıb. Bu isti günlərdə ağır texnikanı töküblər küçə boyunca. Fəhlələr günün altında səki kənarlarını qazır, toz qalxıb göyə. Ötən il düzülmüş daşlar çıxarılıb, atılıb bir kənara. Yeni bardürlər gətirilib. Deməli, bardürlərin düzülməsi başa çatdıqdan sonra səkiyə yenidən daş düzüləcək. Bir işi 5 dəfəyə görmək hansı ağlın məhsuludur, çox maraqlıdır. Əslində, səbəbi ehtimal etmək də olar. Büdcədən vəsait ayrılmasına nail olmaq və onu rahatca xərcləmək. Bu məsələdə sevindirici olan fəhlələrin iş tapmasıdır. Evlərinə, az da olsa yenə qazanc aparacaqlar. Bəs dövlət büdcəmiz niyə təkrar-təkrar asfaltlara, səki daşlarına  sərf olunmalıdır?                    

Sosioloq, Sağlam Cəmiyyət Hərəkatının sədri  Elçin Bayramlı Sherg.az-a açıqlamasında qeyd etdi ki, paytaxt Bakı son dövrlərdə bərbad hala salınıb. Nə şəhərsalma strategiyası var, nə sistem, nə qayda: 

- Bakı onsuz da yaşıllığın az olduğu şəhərdir. Sovet vaxtı yaşıllıqlar salınmışdı, Bakı sakinlərin rahat yaşaya biləcəyi, nəfəs ala biləcəyi şəhərə oxşayırdı. Son illərdə o qədər ağaclar kəsildi, işbazlar yaşıllıqlara elə qənim kəsildi ki, Bakı getdikcə səhralaşır və daşlaşır. Səkilər düzəldiləndə ağaclar məhv edilir, kökləri quruyur. Çünki səkiləri ağacların qırılması hesabına genişləndirməli olurlar. Sahibkarın obyektinə icazə verənlər, səkiləri qanunsuz işğal edənlərə bir söz deyilmir, kimsə məsuliyyətə cəlb olunmur. Nəticə də belədir; səki mədəniyyəti yoxdur. Səkilər tutulub. İnsanlar üçün rahat gediş-gəliş imkanı qalmayıb. Bütün şəhər infrastrukturu bərbad gündədir. Bəlkə də, dünyanın heç bir yerində bizdəki kimi bir-birinə belə sıxlıqda binalar tikilmir. Nə səki qoyurlar, nə yol. Uşaqların oynamağı üçün meydança, həyətdə söhbət gedə bilməz. Məqsəd ancaq gəlir əldə etmək, pul qazanmaqdır. Büdcədən pul silmək üçün küçələr təkrar asfaltlanır. Səkilərə lazımsız yerə daşlar döşənir. Bu barədə dəfələrlə deyilir, danışılır. Amma heç kimin vecinə deyil. Bakıya bazar kimi baxılır. Pul silmək, ərazi satmaq əsas qayələridir.