Icma.az
close
up
RU
Faizlər yüksək olsa da: Niyə hamı kredit alır?

Faizlər yüksək olsa da: Niyə hamı kredit alır?

Cebheinfo saytından verilən məlumata görə, Icma.az xəbər verir.

“Azərbaycanda kredit faizlərinin artımı əsasən bazarda faizlərin yüksəlməsi ilə bağlıdır”. 

Bu fikirləri Mərkəzi Bankın rəhbəri Taleh Kazımov deyib. 

Bankın rəhbəri hesab edir ki, banklar "yastıqaltı" vəsaitləri cəlb etmək üçün depozit faizlərini qaldırdılar: 

“Depozitlərin faiz dərəcələrinin artımı kreditləri cüzi də olsa bahalaşdırıb. Ancaq artan faiz şəraitində kreditləşməmiz azalmayıb, əksinə, illik əsasda kredit portfelimiz 18.7 faiz artıb". 

Qeyd edək ki, ölkədə cəmi 150 min unikal əmanətçi var və ekspertlərin fikrincə, bu ölkəmiz üçün çox kiçik rəqəmdir. Ancaq bununla yanaşı, bu gün vətəndaşların bir çoxu istehlak kreditləri üçün davamlı olaraq banklara müraciət edir. 

Bu gün ölkədə əhalinin əmanət hesabının az olması və əksinə, istehlak kreditlərinin artması əhalinin gəlirinin az olmasının göstəricidir? 

İqtisadçı-ekspert Razi Abbasbəyli “Cebheinfo.az”-a bildirib ki, Mərkəzi Bankın kredit faizləri ilə bağlı yerli banklara təklif etdiyi pul vəsaitləri 6,25-8,25 faiz aralığında dəyişir: 

“Bu aralıqda banklar çərçivə halında saxlanılır. Yəni Mərkəzi Bankın verdiyi vəsaitlərin faiz dərəcələri az qalsın 17 faizə qədər artır. Mərkəzi Bankdan vəsait alan yerli banklar kifayət qədər yüksək faizlə alırlar. Uçot dərəcələri də dəyişməz olaraq saxlanıldı, azaldılmadı. Azaldılmadığına görə də kredit faizləri aşağı düşməyəcək. 

Kreditləşmənin yüksəlməsi müsbət hal kimi qiymətləndirilə bilər. Amma o halda ki, iri investisiya sahələrinin maliyyələşdirilməsi və yaxud da digər ortaq sahibkarlıq üzrə kreditləşmə dinamikasında artım baş versin. Kreditləşmə üzrə təsnifata diqqət yetirsək, görərik ki, daha çox kiçik sahibkarlıq subyektləri, istehlak kreditləri və ani kreditlər üzrə müraciətlərin həcmində artım var. 

Yəni, bu üç kateqoriya əslinə heç bir iqtisadi inkişafın baş verməsini əsaslandırmağa imkan vermir. Bu əsaslandırma doğru deyil. Daha böyük məbləğdə iri kreditlərin, məsələn, aqrar sektor üzrə aşağı faizli kreditləşmə, sənaye üzrə kreditləşmə, ixracın stimullaşması üzrə kreditləşmə təsnifatları üzrə bu kateqoriyadan olan kreditləşmə demək olar ki, artmayıb. Əvvəlki dövrlərlə müqayisədə 2-7 faiz arasında azalma müşahidə edilir. Kiçik, istehlak və ani kreditlər üzrə kreditləşmə bankların inkişafına heç bir halda kömək etmir”. 

Ekspert deyib ki, faizlər yüksək olsa da, məhz bu kateqoriyadan olan kreditlərdə problemli kreditlərin portfeli 70 faiz civarındadır:

“Araşdırdıqda görürük ki, problemli kreditlər ən çox kiçik, istehlak və ani kreditlər üzrə ödəişlərdə formalaşır. Həqiqətən də problem vətəndaşların cari ehtiyaclarını qarşılamaq üçün müraciət etdiyi kreditlərdir. Bu kreditlərin artması Azərbaycan manatının alıcılıq qabiliyyətinin zəifləməsi, ixracat üzrə bahalaşma, istehlak potensialının aşağı düşməsiylə bağlıdır. Nəticə etibarilə də cari vəziyyətə uyğun olaraq kredit müraciətləri formalaşır və bu, bankların kreditləşməsində müəyyən qədər özünü göstərir”. 

Ekspertin fikrincə, xüsusi məqam da ondan ibarətdir ki, məhz problemli kreditlər də elə bu aşağı, istehlak kreditləri üzrə formalaşır: 

“Ona görə də Azərbaycan Mərkəzi Bankı dolların dəyərinin düşdüyü, rublın, avronun dəyər qazandığı bir zamanda operativ qərarlar verməli, xüsusilə də idxal zaman manata təzyiqləri azaltmaq üçün uçot dərəcəsini müəyyən məbləğdə azaltmalı idi. Çünki biz əsasən idxalçı ölkəyik. Xüsusilə Rusiyadan, əsas ticarət tərəfdaşımız olan Avropadan idxal edirik. Ərzaq, kənd təsərrüfatı, sənaye, tikinti məhsulları idxal olunur. 

Məsələn, idxal prosesində rublın bahalaşması manata təzyiqi artırır. İxracatda isə manat dəyər itirir. Çünki neftin qiyməti nəzərdə tutulmuş proqnozlardan aşağı səviyyədədir. Əgər 2025-ci ilin büdcəsində neftin qiyməti 70 dollar nəzərdə tutulubsa, ixracatımızı əsasən neft və qaz təşkil edirsə, qiymətlər də aşağı səviyyədədirsə, demək, manat neft və qaza görə dəyər itirir. Dollar da dəyər itirir ki, biz neftin pulunu dollarla alırıq.

Bu zaman da gəlirlərimiz azalır və manat dəyər itirir. Əslində rubl, avro dəyər qazandığı bir stuasiyada manata təzyiqlər artır və manat alıcılıq qabiliyyətini itirir. Beləliklə, daxili bazarda bahalaşma baş verir. Bütün bunlar da dolayı yolla vətəndaşın gündəlik yaşamında özünü göstərir. 

Vətəndaşın həyat şəraiti ağırlaşır və məcburi olaraq istehlak və ani kreditlərə baş vurur, bu da həm banklar üçün problemli kreditlər yaradır, həm də bu bankların inkişafını ləngidir. Yəni, əlində olan aktivlərin problemli kreditlər portfelinə yığılmasına səbəb olur”. 

Nigar Abdullayeva 
“Cebheinfo.az”

Açar sözlər: Faizlər kredit Razi Abbasbəyli

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:117
embedMənbə:https://cebheinfo.az
archiveBu xəbər 24 Aprel 2025 15:33 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Avropa ölkələrinin yeraltı anbarlarında qazın həcmi 71 mlrd. kubmetri ötüb

22 İyul 2025 14:02see194

Bu saatlarda gəzinti xərçəng riskini azaldır

23 İyul 2025 01:01see147

Zəngəzur dəhlizi: İrəvan fürsəti niyə əldən verir?

23 İyul 2025 10:01see136

Qızmar Günəş altında: İşçilərdən şikayət var?

22 İyul 2025 20:37see134

İşə getməyə həvəsi olmayanları müalicə edəcəklər

22 İyul 2025 19:29see132

Günün qoroskopu: ruhunuz narahat ola bilər

23 İyul 2025 00:02see130

AMB uçot dərəcəsini azaldıb

23 İyul 2025 10:14see130

Rusiyalı məşhur reper psixiatriya xəstəxanasına yerləşdirildi

22 İyul 2025 16:09see127

Bu kuba baş məsqçi təyin olundu

23 İyul 2025 16:25see126

Şörzingerin Azərbaycanca öyrəndiyi söz…

24 İyul 2025 01:29see126

Sülh yaxındır, müdaxilə yersizdir: Zəngəzur Azərbaycanın iradəsi ilə açılacaq

22 İyul 2025 10:33see126

ABŞ nin də iştirakı ilə Bakıda iki ölkə arasında danışıqlar aparılacaq

23 İyul 2025 10:50see125

reklamlarla satdıqları ehtiyat hissələrinin saxtalığını ört basdır edir EKSPERT VİDEO

22 İyul 2025 19:00see124

Şəmkirdə 15 yaşlı qızın ehtiyatsızlığı faciə ilə nəticələndi

24 İyul 2025 01:38see124

İllər əvvəl Vağzalı ilə gəlin köçən azərbaycanlı məşhurlar FOTO

23 İyul 2025 00:16see124

Kürdəmirdə 8 nəfər qidadan zəhərlənib

23 İyul 2025 03:45see123

General Motors un mənfəəti Trampın tariflərinə görə üç ayda 1 milyard dollardan çox azalıb

23 İyul 2025 03:40see123

Kilsə “başını kəsin” deyir: Ermənistan baş nazirinin həyatı təhlükə altındadır

22 İyul 2025 10:42see121

Qurban Qurbanov: Qələbəni unudub cavab oyununa ciddi hazırlaşacağıq

24 İyul 2025 01:30see119

Şimali Makedoniyada meşə yanğınları baş verib

22 İyul 2025 20:27see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri