Fiziklər fond bazarlarının işləməsinin universal qanununu təsdiqləyiblər

Kioto Universitetinin alimləri iri həcmli əməliyyatların fond bazarına təsirinin universal riyazi qanuna tabe olduğunu sübut ediblər. Söhbət “kvadrat kök qanunu” adlanan prinsipdən gedir.

Bizimyol.info xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri Tokio Fond Birjasının ticarət məlumatlarının ətraflı təhlili əsasında əldə olunub.

Kvadrat kök qanunu iri alış və ya satışlardan sonra səhmlərin qiymətinin necə dəyişdiyini izah edir. Bu prinsipə görə, qiymətə təsir xətti şəkildə deyil, əməliyyatın həcminin kvadrat kökü ilə proporsional olaraq artır. Yəni qiymətə təsiri iki dəfə artırmaq üçün investor əməliyyatın həcmini iki dəfə deyil, dörd dəfə böyütməlidir.

İndiyədək bazar iştirakçıları belə bir asılılığın mövcudluğunu ehtimal etsələr də, onun universal olub-olmadığı — yəni konkret səhmlərdən, treyderlərdən və ya ticarət strategiyalarından asılı olub-olmadığı aydın deyildi. Bu sualı cavablandırmaq üçün tədqiqatçılar 2012–2019-cu illər ərzində Tokio Fond Birjasında hər bir ticarət hesabı üzrə bütün sifarişləri, əməliyyatları və onların ləğv edilməsini analiz ediblər.

Nəticələr göstərib ki, kvadrat kök qanunu bütün səhmlər və bütün bazar iştirakçıları üçün keçərlidir, həmçinin aktivlərin xüsusiyyətlərindən asılı deyil. Alimlərin sözlərinə görə, statistik xəta nəzərə alındıqda bu qanun ən azı Tokio Fond Birjası çərçivəsində universal xarakter daşıyır.

Tədqiqat ekonofizika sahəsinə aiddir. Bu, fizikanın metodlarının iqtisadi proseslərin təhlilinə tətbiq edildiyi fənlərarası elmi istiqamətdir. Alimlər qeyd edirlər ki, ayrı-ayrı treyderlərin davranışı proqnozlaşdırılması çətin olsa da, bazar bütövlükdə mürəkkəb, lakin müəyyən qanunauyğunluqlara malik sistem kimi fəaliyyət göstərir.

Mütəxəssislərin fikrincə, bu qanunun universallığının təsdiqlənməsi investorların iri əməliyyatları daha dəqiq planlaşdırmasına və riskləri azaltmasına kömək edə bilər. Eyni zamanda, maliyyə tənzimləyiciləri üçün bazarların yüksək ticarət aktivliyi dövrlərində dayanıqlılığını qiymətləndirmək daha asan olacaq.

Qadir, Bizimyol.info