“Getmək” sindromu: Gənclərin arzusu və ölkənin itirdikləri

Son illərdə Azərbaycanda gənclərin xaricə üz tutmaq arzusu gözə çarpacaq dərəcədə artıb. Sosial şəbəkələrdə, forumlarda və hətta gündəlik söhbətlərdə eşidilən “getmək” sözü artıq yalnız fantaziya deyil, gənclərin həyat strategiyası halına çevrilib.

Əsas səbəblər arasında iqtisadi və sosial amillər dayanır. Gənclərin ixtisasına uyğun iş tapmaq çətinliyi, aşağı maaşlar və Bakıda belə kirayə və yaşayış xərclərinin yüksəkliyi onların gələcək perspektivlərinə mənfi təsir göstərir. Sadə sözlə desək, insanlar özlərini sabit, rahat və perspektivli gələcəklə təmin etmək üçün ölkədən çıxmaq yolunu seçirlər.

Təhsil və karyera imkanları da xaricə marağı artıran amillərdən biridir. Xaricdə ali təhsil almaq və sonra iş həyatında daha geniş imkanlara sahib olmaq arzusu gəncləri cəlb edir. Yerli bazarda yüksəliş imkanları məhdud görünür və gənclər öz peşə bacarıqlarını qiymətləndirmək üçün başqa ölkələrə baxırlar.

“Tanışlıqla işə qəbul” və qohumbazlıq mədəniyyəti gənclərdə ədalətsizlik hissi yaradır. Bu, onların həm iş, həm də həyat seçimlərində məyusluq doğurur. Sosial şəbəkələr isə xaricdəki həyatın daha rəngarəng, azad və müasir olduğunu göstərərək “getmək” arzunu gücləndirir.

Bundan əlavə, gənclər daha açıq və azad mühitdə yaşamaq, fərqli mədəniyyətləri kəşf etmək istəyirlər. Səyahət, dil öyrənmək və dünyagörüşünü genişləndirmək arzusu da onları ölkədən çıxmağa sövq edir.

Ölkə üçün bu tendensiya təkcə statistik rəqəm deyil. Kadr itkisi, gənclərin ölkədə yaratdığı innovasiya və enerjinin itməsi ciddi sosial və iqtisadi problemlərə səbəb olur. Hər “getmək” arzusu reallıqda bir perspektivli gəncin ölkəni tərk etməsi deməkdir.

Ekspertlər hesab edir ki, bu sindromun qarşısını almaq üçün iş mühitində şəffaflıq və yüksəliş imkanlarını artırmaq, gənclərə təhsil və karyera dəstəyi vermək, sosial-iqtisadi problemləri həll etmək vacibdir.

Əks halda, “getmək” yalnız arzuda qalmayacaq, ölkə üçün uzunmüddətli itkini ifadə edəcək.

“Getmək” sindromu gənclərin yalnız şəxsi arzusu deyil. Bu, həm də ölkənin gələcək inkişafı üçün ciddi siqnal olaraq qiymətləndirilməlidir. Əgər gənclər ölkədə perspektiv görməsələr, istər-istəməz ümidlərini başqa yerlərdə axtaracaqlar və bu itkilər heç bir statistika ilə ölçülə bilməyəcək.

Leyla Mirzə