Icma.az
close
up
RU
Gizlədilən gerçəklik: Azərbaycanlıların da olduğu ən təcrid olunmuş şəhər VİDEO

Gizlədilən gerçəklik: Azərbaycanlıların da olduğu ən təcrid olunmuş şəhər VİDEO

Olke.az portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.

Rusiyanın şimalında, Sibirdə yerləşən Norilsk dünyanın ən təcrid olunmuş və yaşaması ən çətin şəhərlərindən biri hesab olunur. Ağır sənaye və mədənçilik fəaliyyəti ilə tanınan bu şəhər, eyni zamanda sərt iqlimi və uzun müddət davam edən qaranlıq qış ayları ilə seçilir. Bütün bu amillər Norilskin “dünyanın ən depressiv şəhəri” kimi tanınmasına səbəb olur.

Çətin iqlim şəraiti

Norilsk dünyanın ən şimalında yerləşən şəhərlərdən biridir. Burada qış mövsümü təxminən 8 ay davam edir və temperatur -30 dərəcədən aşağı enir. Qış boyunca şəhər demək olar ki, tamamilə qarla örtülür. “Qütb gecəsi” adlanan dövrdə isə Norilskdə təxminən iki ay ərzində günəş ümumiyyətlə görünmür. Uzun sürən qaranlıq və sərt soyuq hava şəraiti şəhər sakinlərinin psixologiyasına ciddi təsir göstərir. Bütün son dərəcə çətin şəraitə baxmayaraq, şəhərdə təxminən 170 min insan yaşayır. Norilsk sakinlərinin orta aylıq gəliri 986 ABŞ dolları təşkil edir. Bu isə Rusiyada orta aylıq gəlirdən (739 ABŞ dolları) xeyli yüksəkdir. Şəhərdə yaşayanlar arasında ruslar, ukraynalılar və azərbaycanlılar üstünlük təşkil edirlər.

Norilskdə daimi yaşayışın əsasını qoyan məskunlaşma prosesi keçən əsrin 1920-ci illərindən etibarən başladı. SSRİ ağır sənayenin inkişafı və qiymətli metalların hasilatı üçün nikelə ciddi ehtiyac duyurdu və bu ehtiyac burada istehsalın başlanmasını zəruri etdi. Şəhərdə ilk müvəqqəti taxta tikili 1921-ci ildə salındı.

1930-cu illərdə isə “xalq düşməni” adlandırılan on minlərlə məhkum insan yaşamına uyğun olmayan Norilskə göndərildi. Bu məhkumların əksəriyyəti zavodların inşasında işlədildi. Həmin zavodlar qiymətli metalların istehsalı üçün nəzərdə tutulmuşdu. Təxminən -50 dərəcəyə çatan şaxtalı havada işləməyə məcbur edilən bu insanlar arasında aclıq və soyuqdan ölənlərin sayı çox idi. İlk il ərzində məhkumların, demək olar 90 faizi - təxminən 150 min nəfəri həyatını itirdi. Yaranan boşluğu doldurmaq üçün SSRİ rəhbərliyi ölkənin müxtəlif bölgələrindən yeni məhkumları Norilskə göndərməyə başladı.

Norilsk Dağ-Mədən Kombinatının tikintisi əsasən məhkumların əməyi sayəsində qısa müddətdə tamamlanaraq istifadəyə verildi. 1942-ci ildə şəhərdə nikel istehsalına rəsmi olaraq start verildi. İkinci Dünya müharibəsi başa çatdıqdan sonra da Norilskdə yalnız məhkumların çalışdığı böyük həbs düşərgəsi mövcud idi.

Davamlı olaraq ağır şəraitdə yaşayan və bu dözülməz həyatdan bezən məhkumlar, 1953-cü ilin yayında Stalinin ölümündən bir neçə ay sonra kütləvi üsyana qalxdılar. Onlar daha insani şəraitdə yaşamaq və ya cəzalarının qalan hissəsini başqa yerlərdə çəkmək tələbini irəli sürdülər. Lakin bu etiraz hökumət tərəfindən amansız şəkildə yatırıldı. Nəticədə, 50 mindən artıq məhkum yerindəcə güllələnərək qətlə yetirildi.

Sənaye və ətraf mühitin çirklənməsi

Hazırda Norilsk dünyanın ən böyük nikel və palladium istehsalçılarından biri olan “Norilsk Nickel” şirkətinə ev sahibliyi edir. Bu genişmiqyaslı sənaye fəaliyyəti şəhərin hava keyfiyyətinə ciddi şəkildə mənfi təsir göstərir. Nikel zavodu hər il 2 milyondan artıq zəhərli qaz buraxır. Dünyada hava çirkliliyi səviyyəsinin ən yüksək olduğu şəhərlərdən biri kimi tanınır və bu vəziyyət insanların sağlamlığına və ümumi həyat keyfiyyətinə mənfi təsir edir. Nəticədə, Norilskdə orta ömür müddəti cəmi 59 ildir. Halbuki bu göstərici ölkə üzrə orta hesabla 69-dur. 

Təcrid və sosial şərait

Norilsk avtomobil yolları ilə digər şəhərlərlə birləşməyən, tamamilə təcrid olunmuş bir yaşayış məntəqəsidir. Buraya yalnız təyyarə ilə və ya qış aylarında donmuş çaylar üzərindən çatmaq mümkündür. Bu təcrid olunmuş həyat tərzi şəhərdəki sosial münasibətlərə də mənfi təsir edir. Şəhər sakinlərinin əksəriyyəti burada məcburi iş üçün yaşayır. Bu çətin şəraitdə depressiya və psixoloji problemlər geniş yayılıb.

Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, Norilsk sakinləri ağır şəraitdə yaşamağı bacaran güclü bir cəmiyyət formalaşdırıblar. Şəhərdə mədəni tədbirlər və sosial həmrəylik ağır həyatı bir qədər də olsa dözümlü etməkdə mühüm rol oynayır. Buna baxmayaraq, Norilsk bu gün də dünyanın ən çətin və “depressiv” şəhərlərindən biri kimi tanınır.

Həmidə İbrahimova

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:56
embedMənbə:https://olke.az
archiveBu xəbər 02 İyun 2025 09:29 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Stəndapçı: “Uill Smit bacarmasa, Yannik Sinner rolunu oynamağa hazıram” FOTO

18 Oktyabr 2025 03:13see186

Məhkəmədə Ermənistan vətəndaşlarının cinayət xarakterli məlumatlar tədqiq olunub FOTO

17 Oktyabr 2025 20:37see154

Bakıda bal yarmarkası fəaliyyətə başlayır

17 Oktyabr 2025 13:46see147

“Ağır çantalar uşaqlarda onurğa əyriliyinə gətirib çıxarır” EKSPERT DANIŞDI

17 Oktyabr 2025 11:50see141

Kreml Tramp Putin danışıqlarını dəyərləndirib

16 Oktyabr 2025 23:31see137

Tramp: Hazırda Rusiyaya qarşı yeni sanksiyaların tətbiqi üçün ən münasib vaxt deyil

17 Oktyabr 2025 03:21see132

Orban Putin Tramp görüşü barədə: Biz hazırıq!

17 Oktyabr 2025 04:35see128

Tramp: ABŞ Tomahawk raketlərinin ehtiyatlarını tükədə bilməz

17 Oktyabr 2025 01:09see128

Pəncərələri qış rejiminə necə keçirtmək olar?

18 Oktyabr 2025 04:47see127

Xaçmaz Rayon Prokurorluğunda “Açıq Qapı” Günü Keçirilib

17 Oktyabr 2025 11:35see127

Məhkəmədə həmin məlumatlar da tədqiq olundu Fotolar

17 Oktyabr 2025 20:42see126

İlham Əliyevdən Xəzəryanı ölkələrə ÇAĞIRIŞ

18 Oktyabr 2025 10:48see124

Ramiz Mehdiyev İlham Əliyevə qarşı sui qəsd PLANLAŞDIRIB Sensasion iddia

17 Oktyabr 2025 22:34see124

DNT testi bütün həyatını dəyişdi: Uşağının əsl atası məlum oldu

17 Oktyabr 2025 14:24see123

Neftinin qiyməti 1 dollar ucuzlaşdı

18 Oktyabr 2025 10:51see123

Çin polisinin ağıllı köməkçiləri: Təhlükəsizliyi robot itlər qoruyacaqlar

18 Oktyabr 2025 06:32see122

Rusiya 4 bölgə üzərində 23 Ukrayna PUA sını vurub

17 Oktyabr 2025 04:22see121

Tanınmış logistika şirkəti iflas etdi

18 Oktyabr 2025 03:04see121

“Xocalı Balı” ilk dəfə bal yarmarkasında alıcılara təqdim olunub REPORTAJ

18 Oktyabr 2025 14:09see119

Prezident ailəsi Vatikan bağlarında Fotolar Video

18 Oktyabr 2025 04:14see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri