Icma.az
close
up
RU
Gizlədilən gerçəklik: Azərbaycanlıların da olduğu ən təcrid olunmuş şəhər VİDEO

Gizlədilən gerçəklik: Azərbaycanlıların da olduğu ən təcrid olunmuş şəhər VİDEO

Olke.az portalından verilən məlumata əsasən, Icma.az bildirir.

Rusiyanın şimalında, Sibirdə yerləşən Norilsk dünyanın ən təcrid olunmuş və yaşaması ən çətin şəhərlərindən biri hesab olunur. Ağır sənaye və mədənçilik fəaliyyəti ilə tanınan bu şəhər, eyni zamanda sərt iqlimi və uzun müddət davam edən qaranlıq qış ayları ilə seçilir. Bütün bu amillər Norilskin “dünyanın ən depressiv şəhəri” kimi tanınmasına səbəb olur.

Çətin iqlim şəraiti

Norilsk dünyanın ən şimalında yerləşən şəhərlərdən biridir. Burada qış mövsümü təxminən 8 ay davam edir və temperatur -30 dərəcədən aşağı enir. Qış boyunca şəhər demək olar ki, tamamilə qarla örtülür. “Qütb gecəsi” adlanan dövrdə isə Norilskdə təxminən iki ay ərzində günəş ümumiyyətlə görünmür. Uzun sürən qaranlıq və sərt soyuq hava şəraiti şəhər sakinlərinin psixologiyasına ciddi təsir göstərir. Bütün son dərəcə çətin şəraitə baxmayaraq, şəhərdə təxminən 170 min insan yaşayır. Norilsk sakinlərinin orta aylıq gəliri 986 ABŞ dolları təşkil edir. Bu isə Rusiyada orta aylıq gəlirdən (739 ABŞ dolları) xeyli yüksəkdir. Şəhərdə yaşayanlar arasında ruslar, ukraynalılar və azərbaycanlılar üstünlük təşkil edirlər.

Norilskdə daimi yaşayışın əsasını qoyan məskunlaşma prosesi keçən əsrin 1920-ci illərindən etibarən başladı. SSRİ ağır sənayenin inkişafı və qiymətli metalların hasilatı üçün nikelə ciddi ehtiyac duyurdu və bu ehtiyac burada istehsalın başlanmasını zəruri etdi. Şəhərdə ilk müvəqqəti taxta tikili 1921-ci ildə salındı.

1930-cu illərdə isə “xalq düşməni” adlandırılan on minlərlə məhkum insan yaşamına uyğun olmayan Norilskə göndərildi. Bu məhkumların əksəriyyəti zavodların inşasında işlədildi. Həmin zavodlar qiymətli metalların istehsalı üçün nəzərdə tutulmuşdu. Təxminən -50 dərəcəyə çatan şaxtalı havada işləməyə məcbur edilən bu insanlar arasında aclıq və soyuqdan ölənlərin sayı çox idi. İlk il ərzində məhkumların, demək olar 90 faizi - təxminən 150 min nəfəri həyatını itirdi. Yaranan boşluğu doldurmaq üçün SSRİ rəhbərliyi ölkənin müxtəlif bölgələrindən yeni məhkumları Norilskə göndərməyə başladı.

Norilsk Dağ-Mədən Kombinatının tikintisi əsasən məhkumların əməyi sayəsində qısa müddətdə tamamlanaraq istifadəyə verildi. 1942-ci ildə şəhərdə nikel istehsalına rəsmi olaraq start verildi. İkinci Dünya müharibəsi başa çatdıqdan sonra da Norilskdə yalnız məhkumların çalışdığı böyük həbs düşərgəsi mövcud idi.

Davamlı olaraq ağır şəraitdə yaşayan və bu dözülməz həyatdan bezən məhkumlar, 1953-cü ilin yayında Stalinin ölümündən bir neçə ay sonra kütləvi üsyana qalxdılar. Onlar daha insani şəraitdə yaşamaq və ya cəzalarının qalan hissəsini başqa yerlərdə çəkmək tələbini irəli sürdülər. Lakin bu etiraz hökumət tərəfindən amansız şəkildə yatırıldı. Nəticədə, 50 mindən artıq məhkum yerindəcə güllələnərək qətlə yetirildi.

Sənaye və ətraf mühitin çirklənməsi

Hazırda Norilsk dünyanın ən böyük nikel və palladium istehsalçılarından biri olan “Norilsk Nickel” şirkətinə ev sahibliyi edir. Bu genişmiqyaslı sənaye fəaliyyəti şəhərin hava keyfiyyətinə ciddi şəkildə mənfi təsir göstərir. Nikel zavodu hər il 2 milyondan artıq zəhərli qaz buraxır. Dünyada hava çirkliliyi səviyyəsinin ən yüksək olduğu şəhərlərdən biri kimi tanınır və bu vəziyyət insanların sağlamlığına və ümumi həyat keyfiyyətinə mənfi təsir edir. Nəticədə, Norilskdə orta ömür müddəti cəmi 59 ildir. Halbuki bu göstərici ölkə üzrə orta hesabla 69-dur. 

Təcrid və sosial şərait

Norilsk avtomobil yolları ilə digər şəhərlərlə birləşməyən, tamamilə təcrid olunmuş bir yaşayış məntəqəsidir. Buraya yalnız təyyarə ilə və ya qış aylarında donmuş çaylar üzərindən çatmaq mümkündür. Bu təcrid olunmuş həyat tərzi şəhərdəki sosial münasibətlərə də mənfi təsir edir. Şəhər sakinlərinin əksəriyyəti burada məcburi iş üçün yaşayır. Bu çətin şəraitdə depressiya və psixoloji problemlər geniş yayılıb.

Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, Norilsk sakinləri ağır şəraitdə yaşamağı bacaran güclü bir cəmiyyət formalaşdırıblar. Şəhərdə mədəni tədbirlər və sosial həmrəylik ağır həyatı bir qədər də olsa dözümlü etməkdə mühüm rol oynayır. Buna baxmayaraq, Norilsk bu gün də dünyanın ən çətin və “depressiv” şəhərlərindən biri kimi tanınır.

Həmidə İbrahimova

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:57
embedMənbə:https://olke.az
archiveBu xəbər 02 İyun 2025 09:29 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see243

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see206

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see197

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see191

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see176

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see167

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see154

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see150

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see139

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see133

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see133

Tramp etmədi, Orbanın da fikri yoxdur Putinlə bağlı məsələyə reaksiya

22 Oktyabr 2025 12:18see132

Azərbaycan Mərkəzi Bankı qızılın bahalaşmaqda davam edəcəyini gözləyir

22 Oktyabr 2025 14:42see127

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see127

Ştutqart la oyundan öncə Fənərbaxça da 4 itki

22 Oktyabr 2025 20:14see127

Dünyanın ən sürətli BYD superkarı yeni rekorda imza atıb...

23 Oktyabr 2025 00:16see127

İcmal büdcənin gəlirləri 36 mlrd. manata yaxınlaşıb

22 Oktyabr 2025 14:41see125

İlk qadın gəmi kapitanı ekranda

23 Oktyabr 2025 10:17see123

TRAMP İSRAİLİ HƏDƏLƏDİ “Mən ərəb ölkələrinə söz vermişəm...”

23 Oktyabr 2025 17:40see123

“İranda ailə qalmaqalı siyasi böhranı alovlandırdı: hakimiyyət həm daxili, həm də xarici düşmən axtarır“ İsrail mətbuatı

22 Oktyabr 2025 19:33see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri