Günərzi qayğı mərkəzləri: Cəmiyyətə dəstək və sosial inkişafın vacib halqası

Hər bir dövlətin inkişafı üçün insan hüquqlarının müdafiəsi, vətəndaşların siyasi və sosial fəallığı vacib elementlərdən biri sayılır. Müasir dünyada sosial rifah və inklüziv cəmiyyətin qurulması üçün müxtəlif dəstək mexanizmlərinin yaradılması zəruridir. Xüsusilə də, sosial həssas qrupların – yaşlı insanların, sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin və aztəminatlı ailələrin övladlarının cəmiyyətə inteqrasiyası mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu kontekstdə günərzi qayğı mərkəzləri sosial rifah sisteminin ayrılmaz hissəsi kimi çıxış edir.

Sfera.az bildirir ki, bu mərkəzlər uşaqlar üçün gündəlik qayğı və sosial fəaliyyətlərin təşkil edildiyi məkanlardır. Burada psixoloji və sosial dəstək, təhsil və inkişaf proqramları, sağlamlıq xidmətləri və digər müxtəlif xidmətlər göstərilir. Mərkəzlərin əsas məqsədi onların xidmətlərindən yararlanan insanların həyat keyfiyyətini yüksəltmək və cəmiyyətə daha aktiv şəkildə qoşulmalarını təmin etməkdir.

Bu mərkəzlər təkcə fərdlər üçün deyil, bütövlükdə cəmiyyət üçün də mühüm rol oynayır. Onların fəaliyyəti bir sıra sosial problemlərin həllinə töhfə verir. Xüsusilə işləyən valideynlər üçün uşaqlarının təhlükəsiz və faydalı mühitdə vaxt keçirməsi önəmlidir. Bu mərkəzlər valideynlərin iş fəaliyyətini rahat icra etməsinə imkan yaradır. Həssas qrupların cəmiyyətə uyğunlaşmasını asanlaşdırır və onların təcrid olunmasının qarşısını alır. Günərzi qayğı xidmətləri işləyən valideynlərin iş bazarında qalmasına kömək edir, eyni zamanda sosial müdafiə sisteminə düşən yükü azaldır.

Azərbaycanda da son illərdə sosial rifahın artırılması və həssas qrupların dəstəklənməsi istiqamətində bir sıra addımlar atılıb. Xüsusilə dövlət təşkilatlarının dəstəyi ilə günərzi qayğı mərkəzləri fəaliyyət göstərir. Bu mərkəzlərdə uşaqlar üçün müxtəlif proqramlar icra olunur.

Saytımıza açıqlamasında Sosial Xidmətlər Agentliyinin mətbuat katibi Murad Həşimov bildirib ki, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində Sosial Xidmətlər Agentliyinin 18 yaşınadək əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslər üçün 3 daimi günərzi qayğı mərkəzi fəaliyyət göstərir:

“Həmin mərkəzlər Xəzər rayonu, Mərdəkan qəsəbəsi, Abşeron rayonu, Saray qəsəbəsi və Pirallahı rayonunda yerləşir. Mərkəzlərə qəbul olunan uşaqlar həftənin beş günü saat 9:00-dan 18:00-dək yarımstasionar formada sosial-məişət, tibbi-sosial, sosial-psixoloji və sosial-pedaqoji xidmətlərlə təmin olunurlar. Mərkəzlərin məqsədi xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların psixo-sosial reabilitasiyasına və cəmiyyətə inteqrasiyasına dəstək göstərilməsi, ailələrinin ehtiyac duyduqları sosial xidmətlərlə təmin edilməsidir. 

Həmçinin, burada valideynlərə uşaqlara qulluğun təkmilləşdirilməsi üçün məsləhət xidmətləri göstərilir, valideynlik səriştəliliyinin gücləndirilməsi yönündə təlim proqramları təşkil olunur. Bundan başqa, Sosial Xidmətlər Agentliyinin sifarişi ilə icra olunan layihələr əsasında respublikanın müxtəlif şəhər və rayonlarında mütəmadi olaraq günərzi qayğı mərkəzləri təşkil edilir”.

M.Həşimov qeyd edib ki, ötən il bu layihə çərçivəsində 30 şəhər və rayonda günərzi qayğı mərkəzləri fəaliyyət göstərib.  18 yaşınadək əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslərin korreksiya, abilitasiya, reabilitasiya və s.  xidmətlərlə, psixoloji dəstəklə təmin edildiyi həmin mərkəzlərdə ümumilikdə 900 uşağa xidmət göstərilib.

Günərzi qayğı mərkəzləri sosial rifahın yüksəldilməsi, inklüziv cəmiyyətin formalaşdırılması və həssas qrupların sosial müdafiəsi baxımından mühüm rol oynayır. Bu mərkəzlər vasitəsilə uşaqlar və xüsusi qayğıya ehtiyacı olan insanlar üçün daha keyfiyyətli həyat təmin edilir. Azərbaycan üçün də bu sahənin inkişafı sosial siyasətin vacib istiqamətlərindən biri olmalıdır. Daha geniş əhatəli və keyfiyyətli günərzi qayğı mərkəzlərinin yaradılması sosial inklüzivliyin artırılmasına və rifahın yüksəldilməsinə böyük töhfə verə bilər.

Firuzə Əliyeva

Mövzu: İnsan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, vətəndaşların hüquqi, siyasi mədəniyyət səviyyəsinin yüksəldilməsi, sosial və siyasi fəallığının artırılması;

Qeyd: Bu yazı Medianın İnkişafı Agentliyinin dəstəyi ilə hazırlanıb.