Haloklin effekti Okean suları niyə qarışmır? Maraqlı KONKRET

Müxtəlif dənizlərin və okeanların sərhədlərində baş verənlər maraqlı və yaddaqalan görüntülər yaradır. Okeanların qovuşduğu məkanlarda  fərqli  mənzərə hər kəsin diqqətini cəlb edir. Çoxları elə hesab edir ki, okean sularının qarışmasına mane olan hansısa mifik qüvvə var.

Sakit və Atlantik okeanlarının sərhəddi

Təqdim olunan fotoşəkil Sakit və Atlantik okeanları arasındakı sərhədi göstərir. Amma maraqlıdır ki, onların suları biri-birilərinə qarışmır. Bu suala cavab axtarmaq üçün mütəxəssislər araşdırma aparıb və müəyyən ediblər ki, əslində burada hər hansı mifologiyanın rolu yoxdur. Sadəcə okean sularının biri-birilərinə qarışmamasına səbəb suyun tərkibindəki kimyəvi fərqlilikdir. Hidroloqların araşdırmaları sübut edib ki, sakit və Atlantik okeanın suları duzluluq və sıxlıq baxımından bir-birindən əhəmiyyətli dərəcədə  fərqlənir. Eyni zamanda bunlar arasında  temperatur amili də mühüm rol oynayır. Ona görə də, okean  suları qarışa bilməz. Təbiətdə baş verən bu hasisənin adı haloklindir.

Haloklin dəniz suyunun müxtəlif duzluluq səviyyəsinə malik təbəqələri arasındakı sərhəddir . Suyun duzluluğu (duz miqdarı) “‰” simvolu ilə göstərilən ppm (mində) ilə ölçülür. Sakit okeanda bir litr suyun tərkibində – 34,9 ‰, Atlantikada isə -35,4 ‰ var. Duzun tərkibindəki  cüzi fərq belə, bu okeanların sularının tam qarışmasına mane olur. Nəticədə, onların sərhədində belə heyrətamiz mənzərəni müşahidə edə bilərik.

Baltik və Şimal dənizinin sərhəddi

Eyni dərəcədə təsir edici haloklin effekti Danimarkada yerləşən Skagen kurort şəhərinin sahillərində müşahidə olunur. Bu nöqtədə Baltik və Şimal dənizi birləşir. Dəniz suları müxtəlif sıxlıqlara malikdir və buna görə də onların duz tərkibi fərqlidir. Bu, sərhəd sahil zolağından adi gözlə aydın görünür. Heyrətamiz təbii effektə görə yerli sakinlər bu ərazini “dünyanın sonu” adlandırırlar.

Skagen (Danimarka) şəhərində “dünyanın sonu”

Skagen şəhəri Danimarkanın şimal nöqtəsində yerləşir. 18-ci əsrin ortalarında tikilmiş kiçik kilsə istisna olmaqla, şəhərdə diqqəti cəlb edə biləcək əhəmiyyətli attraksionlar yoxdur. Turistlər yalnız Skagenə iki dənizin sərhədini öz gözləri ilə görmək məqsədi ilə gəlirlər.

Cəbəllütariq boğazında Aralıq dənizi ilə Atlantik okeanı arasındakı sərhəd

Bu fotoşəkil Aralıq dənizinin Atlantik okeanı ilə Cəbəllütariq boğazında birləşdiyi ərazini əks etdirir. Bu sular da kimyəvi tərkibi və temperatur şəraiti fərqli olduğuna görə bir-birinə qarışmır.

Vəli Həsənoğlu,

KONKRET.az