“Həmas və Hizbullah İsraillə müharibəni müstəqillik adı altında aparır” POLİTOLOQ

“BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvlərinin dördü Fələstinin müstəqiliyini tanıyıb. Fələstin 1947-ci ildə BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnaməsi ilə Fələstin ərazilərində iki dövlətin – İsrail və Fələstin dövlətlərinin – yaradılması niyyəti ilə qəbul edilmişdi. Həmin qətnaməyə əsasən yaradılmalı olan Fələstin dövləti, o zaman İsrail yarandığı halda, reallaşmadı”.

Bunu Gununsesi.info-ya açıqlamasında Siyasi və Hüquqi Araşdırmalar Mərkəzinin (SHAM) sədri, politoloq Xəyal Bəşirov bildirib:

“Məhz buna görə də, Yaxın Şərqdə 1948-ci il, 1956-cı il, 1967-ci il, 1973-cü il və digər illərdə, o cümlədən 2023-cü il, 7 oktyabr tarixində Həmasın üzvləri tərəfindən İsrailə hücumlar və İsrailli vətəndaşların girov götürülməsi ilə başlayan, bu günə qədər davam edən müharibələr baş verib. Nəticədə çoxlu sayda günahsız insan həm İsrail, həm də Fələstin tərəfdən bu prosesin qurbanı olub. Görünən odur ki, bu proses, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnaməsi qəbul edilməyib və reallaşmayıb, icra olunmayıb, həmişə belə davam edəcək. Hazırda Fələstini dövlət kimi tanıyan ölkələrin sayı artıq 150-ni keçib.

BMT-nin Nizamnaməsinə görə, Fələstini dünyada mövcud olan 193 ölkənin üçdə ikisi tanımalıdır. 193 ölkənin üçdə iki hissəsi təxminən 123 dövlət edir və artıq bu say öz həllini tapıb. 150-dən artıq ölkə Fələstini tanıyıb. Lakin başqa bir tələb də var: BMT Təhlükəsizlik Şurasının beş daimi üzvündən heç biri, veto hüququna malik olan bu dövlətlərdən heç biri, qərara qarşı çıxmamalıdır”.

Xəyal Bəşirov vurğulayıb ki, hazırkı mərhələdə ABŞ, Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü və veto hüququna malik olaraq, bu məsələyə veto qoyub.

“Ona görə də, Fələstinin BMT-nin daimi üzvü olması hələ təxirə salınıb. ABŞ mövqeyini dəyişməyincə və veto hüququndan istifadə etməyincə, bu proses həllini tapmayacaq.

Amma bu da bir yenilikdir ki, artıq demək olar ABŞ İsraillə bu məsələdə tək qalıb. Dünya dövlətləri, xüsusilə son dövrlərdə Böyük Britaniya, Kanada, Avstraliya, Fransa, Belçika və digər ölkələr Fələstini müstəqil dövlət olaraq tanıyıblar”-deyə o əlavə edib.

Politoloq hesab edir ki, bu, İran tərəfindən dəstəklənən və İran yönümlü terror təşkilatlarının faliyyətinə dəstək kimi qiymətləndirilə bilər:

“Düşünürəm ki, Həmas və Hizbullah məhz bu amildən bəhanə kimi istifadə edir və İsraillə müharibəni Fələstinin müstəqilliyi uğrunda apardıqlarını əsas gətirirlər.

Bu məsələ, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnaməsi ilə həllini tapmalı idi. Böyük Britaniya, Fransa və digər dövlətlərin atdıqları addımlar BMT-nin mövcudluğunu qoruyub saxlamağa xidmət edəcək. Yəni, bu heç də Fələstinin dövlət kimi tanınmasının dünyada ciddi dəyişiklik yaradacağı anlamına gəlmir. Sadəcə olaraq, uzun müddətdir ki, BMT tərəfindən münaqişələrin həllində yaranmış acizlik durumunu dəyişdirmək üçün atılan addımlar kimi qiymətləndirilə bilər.

Çünki BMT 1945-ci ildə yaranıb və BMT ilə paralel şəkildə, 1947-ci ildən mövcud olan Yaxın Şərq münaqişəsinin həlli istiqamətində aciz vəziyyətdədir.

Bu proses, hesab edirəm, BMT-nin mövcudluğunu qoruyub saxlamağa gətirib çıxaracaq. Amma hər halda, bu, Yaxın Şərqdə müharibənin səngiməsinə səbəb ola bilər.
Çünki dövlətlər bir-birlərinin sərhədlərini tanımırsa, bu münaqişənin sonunu gətirmək mümkün olmayacaq”.

Şəbnəm Rəhimova

Gununsesi.info