Hollandiyada ən uzaq qədim Roma forpostu aşkar edilib…

...Arxeoloqlar Roma hərbi düşərgəsinin izlərini aşkar ediblər. Bu, artıq Hollandiya ərazisində tapılan dördüncü belə müvəqqəti istehkamdır.

SİA-nın əldə etdiyi məlumata görə, onun dəqiq yeri Utrext Universitetində limezanın (gözətçi qüllələri ilə möhkəmləndirilmiş xətt-A.B.) qurulması layihəsinin bir hissəsi kimi hazırlanmış kompüter modelləşdirməsindən istifadə etməklə müəyyən edilmişdir.

Düşərgənin qısa müddət ərzində, bəlkə də cəmi bir neçə gün və ya həftə ərzində fəaliyyət göstərdiyi güman edilir.

Bir fərziyyə göstərir ki, bu, bir günlük yürüş məsafəsində yerləşən başqa bir istehkam yolunda keçid nöqtəsi kimi xidmət etmişdir.

Layihə rəhbəri Saskia Stevens qeyd edib ki, düşərgənin rəsmi sərhəddən kənarda yerləşməsi Roma nəzarəti altında olan ərazinin daha geniş başa düşülməsinə işarə edir.

Roma qoşunlarının bu ərazidə olması onu deməyə əsas verir ki, limezalar imperiyanın keçilməz sərhədi kimi görünmürdü. Yens Goure tərəfindən yaradılan kompüter proqramı gündəlik yürüşlər, suyun mövcudluğu və ərazi xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq Veluve bölgəsində ehtimal olunan ordu marşrutlarını modelləşdirib.

Proqram yüksəklik xəritələrindən və lidardan məlumatlardan istifadə edib. Düşərgələr Roma istehkamlarına xas olan yuvarlaq küncləri olan xarakterik düzbucaqlı formaya malik olan əlamətdar yerlər kimi xidmət edirdi.

Veluvedə ərazinin seçimi 2023-cü ildə təsdiqlənib və 2025-ci ilin əvvəlində arxeoloji qazıntılara başlanıb.

Müəyyən edilib ki, düşərgənin təxminən 3,6 hektar ərazisi var, bir neçə girişi, üç metr enində torpaq qalası və iki metrlik V formalı xəndəyi var.

Ərazidən tapılan hərbi zireh parçası azsaylı tapıntılardan biridir. Stivens bunu minimal əşyalarla səyahət edən əsgərlərin qısa müddət qalması ilə əlaqələndirir.

Artefaktlar və 1922-ci ildə aşkar edilmiş başqa bir düşərgə ilə müqayisə Hoog Buurlo-nun eramızın 2-ci əsrinə aid edilməsinə imkan verib.

Arxeoloqlar hesab edirlər ki, romalılar bu bölgəyə təsir zonası və ehtiyat mənbəyi kimi baxaraq, limezadan kənarda da fəal olublar. Sərhədin şimalında romalılarla əlaqə saxlayan frizlər və Həmavilər yaşayırdılar.

Frizlilərin mal-qara dərisi ilə vergi ödədikləri, köməkçi birliklər və Neronun mühafizəsi üçün əsgərlər təmin etdikləri məlumdur.

Nazlı Almuradova