İnsan fani olaraq yaradılmışdır: 125 illik ömür məhdudiyyəti ELMİ FAKT
Ses qazeti portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.
Alimlər: Telomerlərin qısalmasına görə insan ömrünün maksimum həddi 125 ildir
İnsan 125 ildən çox yaşaya bilməz. Bu, fəlsəfi mübahisə deyil, bioloji faktdır. Tarixdə heç bir uzunömürlü insan bu xətti keçməmişdir. Səbəb xəstəliklərdə və ya bədbəxt hadisələrdə deyil, hüceyrələrdə - illəri deyil, bölünmələri sayan xüsusi sayğacda gizlənir.
Fikirləri dəyişdirən təcrübə
1961-ci ildə Leonard Heyflik ilk dəfə insan hüceyrələrinin sonsuz bölünmədiyini göstərdi. Yaraların sağalmasına cavabdeh olan fibroblastlar 50-52 bölünmədən sonra dayandı. Bu "Heyflik həddi" qocalma elminin əsası oldu.
Telomerlərin rolu
Xromosomların uclarında telomerlər - ayaqqabı bağlarının ucları kimi- DNT-nin qoruyucu hissələri var. Hər bölünmə ilə onlar qısalır. Telomerlər çox qısaldıqda, hüceyrə özünü məhvetmə proqramına - apoptoza başlayır.

Proqramlaşdırılmış bir proses kimi yaşlanma
Biz yaşlanmağın köhnəlmək olduğunu düşünməyə öyrəşmişik. Əslində bunlar mərhələlərdir:
Gənclik - aktiv bölmə.
Yetkinlik - səhvlərin yığılması.
Yaşlılıq - bölünmələrin dayandırılması və apoptoza başlaması.
Hüceyrə təsadüfən yox, mutasiyaların və xərçəngin qarşısını almaq üçün daxili əmrlə ölür.
Niyə onlar ölümsüz deyillər?
Xərçəng hüceyrələri bu mexanizmdən yan keçməyi bilir- onlar telomeraz fermentini aktivləşdirir və "ölməz" olurlar. Ancaq normal hüceyrələrdə telomeraz pozulur: bu, bioproqramın regenerasiya və təhlükəsizlik arasında bir tarazlıq seçdiyini göstərir.
125 illik məhdudiyyət
Demoqrafik tədqiqatlar 1990-cı illərdən bəri maksimum ölüm yaşının artmadığını təsdiqləyir. 125-ə qədər yaşamaq ehtimalı 0,01%-dən azdır. Bu, orqanizmin yaradılış proqramında qurulmuş bir hədddir.
Təbiəti aldada bilərikmi?
Genetik mühəndislik, telomeraz, orqan klonlaşdırılması- bunların heç biri ömrü 125 ildən o yana uzada bilməz. Və sual yaranır: buna dəyərmi? Ölümsüzlük (ifrat uzunömürlülük) təkcə üstünlüklər deyil, həm də təhlükələr gətirər- mutasiyalardan tutmuş psixi pozğunluqlara qədər.
Biz çatışmazlıqlara görə deyil, yeni nəsillərə yer açan proqram sayəsində ölümlüyük. Heyflik həddi səhv deyil, inkişafın şərtidir. Və bizim vəzifəmiz daha çox deyil, daha düzgünyaşamaqdır.
Aydınlaşdırma
Telomerlər (qədim yunan dilindən τέλος - son və μέρος - hissə) xromosomların son hissələridir. Xromosomların telomerik bölgələri digər xromosomlarla və ya onların fraqmentləri ilə əlaqə qurmaq və qoruyucu funksiyanı yerinə yetirmək qabiliyyətinin olmaması ilə xarakterizə olunur.
Elçin Bayramlı


