Icma.az
close
up
RU
İnsan fani olaraq yaradılmışdır: 125 illik ömür məhdudiyyəti ELMİ FAKT

İnsan fani olaraq yaradılmışdır: 125 illik ömür məhdudiyyəti ELMİ FAKT

Ses qazeti portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

Alimlər: Telomerlərin qısalmasına görə insan ömrünün maksimum həddi 125 ildir

İnsan 125 ildən çox yaşaya bilməz. Bu, fəlsəfi mübahisə deyil, bioloji faktdır. Tarixdə heç bir uzunömürlü insan bu xətti keçməmişdir. Səbəb xəstəliklərdə və ya bədbəxt hadisələrdə deyil, hüceyrələrdə - illəri deyil, bölünmələri sayan xüsusi sayğacda gizlənir.

Fikirləri dəyişdirən təcrübə

1961-ci ildə Leonard Heyflik ilk dəfə insan hüceyrələrinin sonsuz bölünmədiyini göstərdi. Yaraların sağalmasına cavabdeh olan fibroblastlar 50-52 bölünmədən sonra dayandı. Bu "Heyflik həddi" qocalma elminin əsası oldu.

Telomerlərin rolu

Xromosomların uclarında telomerlər - ayaqqabı bağlarının ucları kimi- DNT-nin qoruyucu hissələri var. Hər bölünmə ilə onlar qısalır. Telomerlər çox qısaldıqda, hüceyrə özünü məhvetmə proqramına - apoptoza başlayır.

Proqramlaşdırılmış bir proses kimi yaşlanma

Biz yaşlanmağın köhnəlmək olduğunu düşünməyə öyrəşmişik. Əslində bunlar mərhələlərdir:

Gənclik - aktiv bölmə.

Yetkinlik - səhvlərin yığılması.

Yaşlılıq - bölünmələrin dayandırılması və apoptoza başlaması.

Hüceyrə təsadüfən yox, mutasiyaların və xərçəngin qarşısını almaq üçün daxili əmrlə ölür.

Niyə onlar ölümsüz deyillər?

Xərçəng hüceyrələri bu mexanizmdən yan keçməyi bilir- onlar telomeraz fermentini aktivləşdirir və "ölməz" olurlar. Ancaq normal hüceyrələrdə telomeraz pozulur: bu, bioproqramın regenerasiya və təhlükəsizlik arasında bir tarazlıq seçdiyini göstərir.

125 illik məhdudiyyət

Demoqrafik tədqiqatlar 1990-cı illərdən bəri maksimum ölüm yaşının artmadığını təsdiqləyir. 125-ə qədər yaşamaq ehtimalı 0,01%-dən azdır. Bu, orqanizmin yaradılış proqramında qurulmuş bir hədddir.

Təbiəti aldada bilərikmi?

Genetik mühəndislik, telomeraz, orqan klonlaşdırılması- bunların heç biri ömrü 125 ildən o yana uzada bilməz. Və sual yaranır: buna dəyərmi? Ölümsüzlük (ifrat uzunömürlülük) təkcə üstünlüklər deyil, həm də təhlükələr gətirər- mutasiyalardan tutmuş psixi pozğunluqlara qədər.

Biz çatışmazlıqlara görə deyil, yeni nəsillərə yer açan proqram sayəsində ölümlüyük. Heyflik həddi səhv deyil, inkişafın şərtidir. Və bizim vəzifəmiz daha çox deyil, daha düzgünyaşamaqdır.

Aydınlaşdırma

Telomerlər (qədim yunan dilindən τέλος - son və μέρος - hissə) xromosomların son hissələridir. Xromosomların telomerik bölgələri digər xromosomlarla və ya onların fraqmentləri ilə əlaqə qurmaq və qoruyucu funksiyanı yerinə yetirmək qabiliyyətinin olmaması ilə xarakterizə olunur.

Elçin Bayramlı

Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:73
embedMənbə:https://sesqazeti.az
archiveBu xəbər 19 Avqust 2025 13:39 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Putin bir cümlə ilə özünü təslim etdi...”

18 Avqust 2025 00:45see221

Paşinyan: Ermənistan və Azərbaycan ərazi bütövlüyü məsələsini həll edib

18 Avqust 2025 19:09see216

Ağ Ev bunu təkzib edib...

17 Avqust 2025 20:55see198

Britaniya həmin siyahını İrana verdi: Bu müsəlman ölkəsinin adı var!

19 Avqust 2025 00:40see165

Dünyada ərzaq bahalaşıb Ən çox nələrin qiyməti artıb?

17 Avqust 2025 20:15see142

Vətən sərhədlərində gözlərini qırpmadan keşik çəkənlər... Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsi 106 yaşında

19 Avqust 2025 00:40see138

Sevgilisini məhkəmədə uddu Bu qədər təzminat alacaq

18 Avqust 2025 00:56see136

Böyük fəlakət Ölənlərin sayı 645 nəfərə çatdı

18 Avqust 2025 04:45see134

Böyük uğur qazanacaq 4 bürc Xəyalları gerçəkləşəcək

17 Avqust 2025 16:37see133

Çempion PSJ mövsümə bir qollu qələbə ilə başlayıb VİDEO

18 Avqust 2025 01:03see129

“Yay bitməmiş gəzməyə gedə bilsəydik deyənlər üçün 3 günlük ucuz və yaddaqalan marşrutlar

17 Avqust 2025 17:52see126

Arsenal səfərdə Mançester Yunayted i məğlub etdi VİDEO

17 Avqust 2025 22:03see124

Uşaqlar üçün kompüter oyunları təhlükəlidir?

17 Avqust 2025 18:27see124

“Ata yurdumda uşaqlıq xatirələrimi yada salıram” DEPUTAT

18 Avqust 2025 08:25see123

Pandemiya ilə bağlı yazılan cərimələr gələn il qüvvədən düşür HÜQUQŞÜNAS FOTO

18 Avqust 2025 15:33see123

Qərb Ukraynada müharibənin bitməsində maraqlı deyil Belarus

17 Avqust 2025 22:11see122

Dilarə Əliyeva qızı və nəvəsinin görüntüsünü paylaşdı

17 Avqust 2025 21:30see121

Qarabağ bu xəritələr əsasında bərpa edilir Video

17 Avqust 2025 18:03see119

Ukrayna Luqansk sərhədlərində 5 minə yaxın əsgərini itirib

18 Avqust 2025 08:08see118

Messi futbol tarixində yeni rekorda imza atıb

17 Avqust 2025 21:06see118
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri