İnsanlar niyə yox olmağa məhkumdurlar? Alimlərdən QORXULU PROQNOZLAR

Alimlərin proqnozlarına görə, Yer planetində temperatur insan həyatı üçün kritik həddə çata bilər.

Publika.az xəbər verir ki, bu barədə BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Hökumətlərarası Panelinin yeni məlumatlarında bildirilir.

Qeyd edilir ki, 2100-cü ilə qədər qlobal temperaturun 2,7 dərəcə artması ehtimalı yüksəkdir. Bu, fəlakətli nəticələrə gətirib çıxaracaq.

Elm adamları hesab edirlər ki, temperaturun dəyişməsi yanğınlara, qasırğalara, quraqlıqlara, daşqınlara və istilərin adi hala çevrilməsinə səbəb olacaq. Mütəxəssislərin fikrincə, yerin və su səthində dərin dəyişikliklər olacaq. Belə dəyişikliklərin əsas səbəbinin karbon emissiyaları olduğu bildirilir.

Gələcəkdə hadisələr necə inkişaf edəcək?

Üç hipotetik ssenari var:

2020-ci ildən atmosferdə karbon dioksid səviyyələrini azaltmaq üçün Paris Sazişinə uyğun olaraq aşağı, orta və yüksək qlobal istiləşmənin azaldılması.

İlk iki ssenariyə əsasən, temperatur 2100-dən sonra yüksəlməyə başlayacaq. Bitki örtüyü və əkin sahələri qütblərə doğru hərəkət edəcək, bir sıra bitkilərin yetişdirilməsi üçün əlverişli sahə azalacaq. Amazon kimi bəzi ərazilər yaşayış üçün yararsız hala düşəcək. O qədər isti ola bilər ki, tropik bölgələrdə yaşamaq mümkün olmayacaq.

Yüksək yumşaldıcı ssenaridə dəniz səviyyəsi yüksəlməyə davam edəcək və planet növbəti 500 il ərzində tanınmayacaq dərəcədə dəyişəcək. Bu, insanların bir növ olaraq sağ qalmasını təhdid edəcək.

1500-cü ildən bu günə qədər biz müstəmləkəçiliyin və sənaye inqilabının, müasir dövlətlərin, şəxsiyyətlərin və institutların doğulmasının, qalıq yanacaqların kütləvi şəkildə yandırılmasının və bununla bağlı qlobal temperaturun yüksəlməsinin şahidi olduq. Əgər iqlimin istiləşməsini dayandıra bilməsək, Yer növbəti 500 il ərzində və ondan sonrakı dövrdə yaşamaq üçün ehtiyac duyduğumuz bir çox şəraiti qoruyub saxlamaq qabiliyyətimizə meydan oxuyacaq şəkildə dəyişəcək - xüsusən bizə məna və şəxsiyyət verən tarixi və coğrafi köklü mədəniyyətlərdə.

Qarşıdakı illər üçün proqnozlaşdırdığımız torpaq insanlar üçün yad olacaq. Bir seçim qarşısında qalacağıq: bu günə qədər emissiyalardan xilas ola bilmədiyimiz istiləşməyə uyğunlaşmağa davam edərkən emissiyaları təcili olaraq azaltmalı və ya bundan çox fərqli Yerdə həyatın mümkünlüyünü nəzərdən keçirməyə başlamalıyıq.

Hüseyn İbadlı