İntihar və qətl hadisələri: süni intellekt dost və ya düşmən?

Son günlərdə süni intellektə əsaslanan söhbət proqramı qətl və intihar kimi faciəli hadisələrlə əlaqələndirilir və geniş ictimai etirazlara səbəb olur. SİA xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, süni intellektdən təsirlənən bəzi insanlar həyatlarını buna uyğun formalaşdırmağa başladıqdan sonra şirkət valideyn nəzarətini tətbiq edəcəyini açıqlayıb. Bununla belə, bu faciəvi hadisələr süni intellektin qaranlıq və təhlükəli tərəfini bir daha diqqət mərkəzində saxlayıb.

Bu yaxınlarda 56 yaşlı Stein-Erik Soelberg adlı şəxs anasını öldürdükdən sonra süni intellektlə söhbət edərək dünyanı təəccübləndirib. Mütəxəssislər bu hadisənin süni intellektdən istifadə ilə bağlı sənədləşdirilmiş ilk cinayət ola biləcəyini deyirlər. Eyni zamanda 16 yaşlı Adam Reynin ailəsi oğlunun intiharından sonra ChatGPT-nin bunu təşviq etdiyini iddia edərək AI-ya qarşı iddia qaldırdı. İddiaya görə, süni intellekt oğlanın intihar düşüncələrini təsdiqləyib və onun üsulları haqqında ətraflı məlumat verib. Hadisələr texnologiyanın qaranlıq tərəflərini də üzə çıxarıb. AI şirkəti hadisədən sonra valideyn nəzarəti tətbiq edəcəyini açıqlayıb.

Klinik psixoloq Ceylan Şengül də AI psixozunun reallıq qavrayışını təhrif edə biləcəyinə diqqət çəkib. Psixoloq bildirib ki, əgər süni intellektlə danışan və ya onunla ünsiyyətdə olan insanlar tənhadırsa, sosial bacarıqları aşağıdırsa və sağlam həmyaşıd münasibətləri qura bilmirlərsə, bu, onlara daha mənfi təsir göstərə bilər. İnsanlar bəzən terapevtin onları mühakimə edəcəyindən qorxduqları üçün dürüst olmaqdan çəkinə bilərlər və ya müəyyən məlumatların aşkar ediləcəyinə inandıqları üçün onlardan qaçmaq istəyə bilərlər. Bəzən AI-nin zehnini idarə etdiyinə, onlara xüsusi mesajlar verdiyinə və ya hətta onlara şüur ​​verdiyinə inanaraq, xəyalpərəst düşüncələrə qapıla bilərlər.