İran üçün kritik mərhələ: Xameneidən sonrakı ssenarilər

Son günlər mətbuatda İranın ali dini lideri Seyid Əli Xameneinin səhhətinin pisləşməsi ilə bağlı yayılan məlumatlar ölkənin gələcək siyasi taleyi ilə bağlı müzakirələri yenidən gündəmə gətirib. Bildirilir ki, Xameneinin tapşırığı əsasında ondan sonrakı dövr üçün mümkün namizədlərlə bağlı ilkin addımlar atılıb.

Mövzuyla bağlı Bakıvaxtı.az-a açıqlama verən politoloq Tural İrfan bildirib ki, İranda Xameneinin səhhətinin ağırlaşması və Prezidentin ölkədəki siyasi, iqtisadi durumun ağrılığı, habelə sistemin mahiyyətinin onun vədlərini yerinə yetirməsinə mane olduğunu deməsi onu göstərir ki, ali dini liderdən sonra ciddi xaos baş qaldıra bilər:

“İsrailin və ABŞ-nin də bu yöndəki çalışmalarını nəzərə alsaq deyə bilərik ki, hətta ölkə parçalana da bilər. Hazırda dövlətin idarətmə sistemi bir çox şaxələrə bölünmüş durumdadır. Ali dini liderin dairəsi, Prezidentin komandası və silahlı birləşmələrdən ibarət qruplar. Dini liderin kim olacağı bu qruplar arasında münaqişəyə gətirəcək. Çünki hərəsi öz namizədinin rəhbər olmasını istəyir”. 

Politoloqun fikrincə, burada əsas mübarizə islahatçılarla mühafizəkarlar arasında gedəcək:

Tural İrfan: İran parçalana bilər

“Hesab edirəm ki, ümumiyyətlə sistemin mahiyyətinin dəyişməsi barədə prezidentin komandası cəhd edə bilər. Çünki onun son açıqlamaları açıq şəkildə quruluşun mahiyyətinin ölkədə əhalinin rifahını təmin etməyə imkan vermədiyini ortaya qoyur”. 

Ekspert qeyd edir ki, əgər islahatçıların gücü çatsa, bu yöndə islahatlara nail olaraq ümumiyyətlə ali dini lider postunun qalıb qalmaması da müzakirə oluna bilər. Ancaq köhnə üsulla yeni lider seçilərsə bu yeni çətinliklərə meydan verəcək.

Zeynəb Rzayeva