İrana son xəbərdarlıq: ABŞ artıq təhlükəni ciddi qəbul edir

ABŞ, İsrailin İrana mümkün zərbələri fonunda Yaxın Şərqdəki hərbi qüvvələri və səfirliklərini yüksək hazırlıq vəziyyətinə gətirib. “Washington Post” yazır ki, bu addımlar İrana hücum ehtimalını artırır. ABŞ və İraq mənbələri bildiriblər ki, Vaşinqton Bağdaddakı səfirliyini qismən boşaltmağa hazırlaşır, hərbçilərin ailələrinə isə bölgəni tərk etməyə icazə verilib. Bəhreyn və Küveytdəki amerikalı hərbçilərin ailələri üçün də eyni qərar tətbiq edilib. ABŞ müdafiə naziri Pit Heqset bu tədbirlərin könüllü və müvəqqəti xarakter daşıdığını açıqlayıb. “New York Post” qeyd edir ki, təhlükəsizlik tədbirləri Prezident Trampın İranla nüvə proqramı üzrə razılaşma ümidlərinin azaldığını bildirməsindən sonra gücləndirilib. Tehranda Omanda keçirilməsi planlaşdırılan altıncı raund danışıqlarının da baş tutmayacağı ehtimal edilir. Al Arabiya”ya danışan ABŞ rəsmisi bu tədbirlərin İsrailin mümkün hərbi addımları ilə əlaqədar ehtiyat xarakteri daşıdığını deyib. “Washington Post” yazır ki, ABŞ kəşfiyyatı İsrailin Vaşinqtonun razılığı olmadan İranın nüvə obyektlərinə zərbə endirəcəyindən narahatdır. Belə bir hücum ABŞ-İran danışıqlarını pozaraq bölgədəki ABŞ obyektlərini risk altına sala bilər. Bu səbəbdən Dövlət Departamenti İran obyektlərinə yaxın diplomatik missiyalara, o cümlədən Yaxın Şərq, Şərqi Avropa və Şimali Afrikada fövqəladə əməliyyat qruplarının yaradılması və təhlükəsizlik tədbirlərinin gücləndirilməsi göstərişi verib. ABŞ Mərkəzi Komandanlığı (CENTCOM), Dövlət Departamenti və müttəfiq ölkələr hadisələrə hazır olmaq üçün koordinasiyalı şəkildə fəaliyyət göstərir. Bir diplomat vəziyyəti “həmişəkindən daha təhlükəli” adlandırıb.

Hərbi-siyasi ekspert Həşim Səhrablı Sherg.az-a söyləyib ki, Bu hadisələr baş verməzdən bir neçə gün əvvəl ABŞ Prezidenti Donald Tramp və İran tərəfi də daxil olmaqla, müxtəlif rəsmi şəxslər danışıqların dalana dirəndiyi ilə bağlı bəyanatlar səsləndirirdilər:

“Əvvəlki açıqlamalarımızda da bildirmişdik ki, ABŞ və İran arasında olan ziddiyyətlər o qədər ciddi və dərin xarakter alıb ki, tərəflərin ortaq məxrəcə gəlməsi mümkünsüzdür. Yəni nə ABŞ, nə də İran öz maraqlarından geri çəkilmir. Bu səbəbdən tərəflər masa arxasında diplomatik razılaşmaya gələ bilmədilər. Belə olan halda isə, bir tərəf digərini ram etmək üçün güc nümayiş etdirməli idi. ABŞ-nin bir neçə saat ərzində bu qədər ciddi vahimə yaratması, əslində, İrana göstərilən əzələ nümayişindən başqa bir şey deyil. Yəni, ABŞ hazırda İranı qorxudur, ona təzyiq göstərir. ABŞ xəbərdarlıq edir ki, əgər razılaşma olmazsa, İran onun hərbi gücünü, sərt tərəfini görəcək. Lakin əgər bu təzyiq nəticə verməzsə, ABŞ artıq təhdid xarakteri daşıyan bu davranışlarını gerçək hərbi əməliyyatlarla əvəz etməyə məcbur qala bilər. Çünki İranın nüvə silahına sahib olması və bu sahədə potensialını yüksək səviyyəyə çatdırması Yaxın Şərqdə ABŞ-nin İranı dayandıra biləcək heç bir vasitəsinin qalmaması deməkdir. Bu günə qədər İranın ABŞ-dən müəyyən qədər çəkinməsi onun hərbi texnologiya baxımından geri qalması ilə bağlı idi. Hazırda isə, hərbi texnologiya deyəndə əsas çəkindirici faktor kimi nüvə silahı ön plana çıxır. Əgər İran nüvə silahı əldə edəcəksə, o zaman ABŞ-dən çəkinəcək heç bir səbəb qalmayacaq. Hazırda Amerika əsgərlərinin, onların ailələrinin, diplomatik missiya əməkdaşlarının geri çağırılması və ya daha təhlükəsiz bölgələrə evakuasiyası göstərir ki, ABŞ artıq təhlükəni ciddi qəbul edir və İrana son xəbərdarlıqlarını çatdırır. İranın bu təhdidlərdən qorxaraq geri addım atmasını yaxud maraqlarını müdafiə etməsini zaman göstərəcək. İranın verəcəyi qərar gələcək proseslərin hansı istiqamətdə inkişaf edəcəyini müəyyənləşdirəcək. Əgər İran ABŞ-nin tələblərini yerinə yetirərsə, bu halda biz hərbi hücum ehtimalından danışa bilmərik. Çünki ABŞ üçün hazırda fars rejiminin və ya mollakratiyanın devrilməsi o qədər də sərfəli deyil”.