İstanbulun gizli keçmişi: Porno sözü belə yaranıbmış... FOTO

"Porno" deyilən bəlanın dünyaya Türkiyənin İstanbul şəhərindən, konkret Sultanahmet ərazisindən yayıldığını bilirsinizmi?

Ölkə.Az xəbər verir ki, nə qədər təəccüblü səslənsə də, bu barədə türkiyəli jurnalist və köşə yazarı Hıncal Uluç yazıb. O, yazısında Roma və Bizans imperiyaları dövründən bəhs edən əsərləri ilə tanınan yazıçı Radi Dikicinin "Teodora" əsərinə istinad edib.

Küçənin tarixçəsi belədir:

"500-cü ildə doğulan Teodora 3 bacıdan ortancıl olan idi. Hipodromda işləyən atası öləndə anası ailəsinin dolanışığını təmin etmək üçün Pornai küçəsindəki teatrda pantomimlə məşğul olan qrupa daxil olur. 513-cü ildə isə bacısı Komito anasının yerini alır. Teodora isə ona kömək edir, birlikdə tamaşalar göstərirlər. Teodora isə rəqs etməyi sevirdi və bunun üçün yaradıldığına inanırdı. Həmin vaxt Konstantinopolda Krisomoya adı ilə tanınan dövrün məşhur rəqqası və anasının rəfiqəsi olan İndarodan rəqs dərsləri almağa başlayır. 3 il vaxt ötür.

Konstantinopolda eyni küçədə yeni açılan böyük teatrın ulduzu artıq Teodora olur. Göstərdiyi tamaşalar o dərəcədə həyəcan yaradır ki, belə demək mümükünsə, yer yerindən oynayır. Ona baxmaq üçün tamaşaçılar günlər əvvəldən yer tutmağa çalışırlar.

Teodora şoudan sonra yemək üçün həmin dövrdə populyar olan meyxana "Barbario"ya gedir və gecəni seçdiyi gənclərlə keçirirdi.

Günlərin birində isə o hamilə qalır. Gizlicə Selembriaya (Silivri) köçür və orada qız uşağı dünyaya gətirir. Hamilə olduğu zaman tanış olduğu və Liviyadakı Pentapolis əyalətinin valiliyinə təyin olunan Hekabolus adlı komandir uşaq doğulduqdan sonra onunla evlənmək istəyir. Təklifə razılıq verən Teodora qızını anasına verərək komandirlə evlənmək üçün onunla birgə yola düşür. Komandir Pentapolisə çatanda evlənmək fikrindən daşınır, Teodora isə qaçaraq İsgəndəriyyəyə gəlir. Orada bütün həyatına təsir edəcək Makedonia adlı rəqqasə ilə tanış olur.

Fotoda Teodora

Makedonia, əslində, dayısı imperator olan konsul Yustinianın casusudur. Çox istedadlı olan bu rəqqasə rəqsdən sonra yüksək rütbəli şəxslərlə münasibətə girərək, topladığı məlumatları Konstontinopola qayıtdıqda Yustiniana çatdırır.

Teodora Makedonia ilə tanış olduqdan sonra ikisi birlikdə Konstontinopola qayıdır. Daha sonra Makdeonia konsul Yustinianın yanına yollanır. Rəqqasə ona Suriya, Fələstin və Misirdə öyrəndiklərini danışır.

Makedonia danışdıqdan sonra konsulu Pornai küçəsindəki "Coppius" teatrına Teodoranı izlməyə dəvət edir. Makedoniyanın israrı ilə teatra gedən Yustinian adi paltar geyinərək ən ön sırada əyləşir.

Dünya tarixi həmin gecədən sonra dəyişir, Teodoraya da imperatriçalığa gedən yol açılır.

330-1000-ci illər aralığında Hipodromun qərbində yerləşən Pornai küçəsi Konstantinopolun əyləncə mərkəzi idi. Amma adını yüngül həyat tərzi keçirən qadınların fəaliyyət ərazisi olmasından və gizlicə baş tutan pornoqrafik seks tamaşalarından götürmüşdü. Daha dəqiq desək, bugünkü "porno" sözü ovaxtkı Pornai küçəsindən götürülüb və bu sözün mənşəyi Konstantinopol, indiki istanbul şəhəridir.

Hazırda isə bu küçə Asmalı Çeşmə küçəsi adlanır. 1400-cü illərdə tikilən İprahim paşa sarayı küçənin bir hissəsinin bağlanmasına səbəb olub.

Qeyd edək ki, kitab bizans imperatoru I Yustinianın həyat yoldaşı Teodoranın həyatından bəhs edir. Kitabda qeyd edilən məqamlar tarixi söyləntilərə əsaslanır.

Billurə Yunus