Kibertəhlükəsizlik riskləri artır: Sosial media, süni intellekt və onlayn fırıldaqçılıqlar ŞƏRH

Son illər kibertəhlükəsizlik, sosial media təhlükələri, süni intellektin istifadəsi, onlayn fırıldaqçılıq və şəxsi məlumatların qorunması məsələləri xüsusi aktuallıq kəsb edir. Bu risklərdən həm fərdi istifadəçilər, həm də təşkilatlar təsirlənir.

Bəs bu halların qarşısını almaq üçün hansı addımlar atılmalıdır?

Mövzu ilə bağlı Gununsesi.info-ya danışan İT mütəxəssisi Elvin Abbasov vurğulayıb ki, son illərdə süni intellektin sürətli inkişafı kibertəhlükəsizlik sahəsinə həm yeni imkanlar, həm də ciddi risklər gətirir:

“Süni intellekt əsaslı texnologiyalar kibercinayətkarlar tərəfindən saxta kontent (deepfake), hədəflənmiş fişinq mesajları və avtomatlaşdırılmış hücumların daha effektiv şəkildə həyata keçirilməsi üçün istifadə oluna bilər. Digər tərəfdən, süni intellekt müdafiə aləti kimi də çıxış edərək təhdidlərin daha erkən aşkarlanması, anomal davranışların təhlili və avtomatlaşdırılmış cavab mexanizmlərinin yaradılmasına imkan verir.

Sosial şəbəkələrdə hazırda ən geniş yayılmış risklər hesab oğurluqları, saxta profillərlə fişinq, şəxsi məlumatların sızdırılması və manipulyasiya məqsədli dezinformasiya kampaniyalarıdır. İnsanlar çox vaxt şifrələrini zəif seçir, iki mərhələli qorumanı aktiv etmir və şəxsi məlumatlarını ictimaiyyətlə paylaşmaqla özlərini riskə atırlar.

İstifadəçilərin gündəlik həyatda ata biləcəyi sadə addımlar şifrələrin mütəmadi dəyişdirilməsi və unikal seçilməsi, iki faktorlu identifikasiya sistemlərinin aktivləşdirilməsi, şübhəli linklərdən uzaq durmaq, ictimai Wi-Fi şəbəkələrindən istifadə edərkən ehtiyatlı olmaq və tətbiqlərə yalnız zəruri icazələr verməkdir”.

Mütəxəssis bildirib ki, maarifləndirmə məsələsində həm təhsil sistemində, həm də mediada müəyyən boşluqlar qalmaqdadır.  :

“Məktəblərdə və universitetlərdə rəqəmsal təhlükəsizlik dərslərinin keçirilməsi, mediada isə geniş ictimaiyyət üçün anlaşıqlı və praktiki maarifləndirmə kampaniyalarının təşkili vacibdir.

Gələcəkdə süni intellektin rolu ikili olacaq. Əgər düzgün idarə olunarsa, kibertəhlükəsizliyin ən güclü qoruyucu alətlərindən birinə çevrilə bilər. Amma əks halda, cinayətkarların əlinə keçdiyi zaman daha mürəkkəb və aşkarlanması çətin hücumların həyata keçirilməsinə şərait yarada bilər. Bu səbəbdən süni intellektin etik və hüquqi çərçivədə istifadəsi, həmçinin beynəlxalq əməkdaşlıqla risklərin idarə olunması mühüm əhəmiyyət daşıyır”.

Gülxanım Əliyeva

Gununsesi.info