Kişilərin bayramda qadın paltarı geyinib şou göstərməsi adətimizə ziddir Folklorşunas

Son bir neçə ildə novruz bayramında sosial şəbəkələrdə Qazax rayonunda kişilərin, xüsusilə gənclərin qadın paltarı geyinərək əyləncə təşkil etməsini, oynamasını əks etdirən görüntülər yayılır. Bəs bu əyləncə haradan gəlir? Azərbaycan folklorunda buna rast gəlinirmi?

Modern.az mövzu ilə bağlı folklorşünas Elyar İslamoğlu ilə həmsöhbət olub.

Onun sözlərinə görə, müxtəlif regionlarda novruz bayramı ilə bağlı fərqli adət-ənənələrə rast gəlinir:

“Xüsusilə də Qazax rayonunda keçirilən adətlə bağlı artıq bir neçə ildir ki, videolar yayılır və geniş müzakirə olunur. Kişilər, xüsusilə gənc oğlanlar qadın geyimləri, yaxud müxtəlif geyimlər geyinərək çal-çağır edirlər. Amma Azərbaycan folklorunda bununla bağlı heçnəyə rast gəlmək olmur. Azərbaycan folklorunda yalnız kosa, keçəl və müəyyən bir dövrdən sonra bahara qızı obrazına rast gəlinir”.

Müsahibimiz bildirib ki, əsasən kosa və keçəl oynayaraq insanları əyləndirir, pay yığır və həmin payı imkansızlara paylanılır:

Günəşi çağırmaqla bağlı qodu-qodu oyunu oynanılır, bu zaman qırmızı çömçə bəzədilir. İnsanlar yallı gedir, rəqs edirlər. Amma kişilərin qadın geyimi geyinərək novruz əyləncəsi təşkil etməsi ilə bağölı Azərbaycan folklorunda bu günə qədər heçnəyə rast gəlməmişəm. Müxtəlif regionlarda belə adət-ənənələr müəyyən zaman kəsimində formalaşır və daha sonra nəsildən-nəslə ötürülərək yaşadılır”.

E.İslamoğlu qeyd edib ki, belə adət-ənənəyə əsasən Gürcüstanda yaşayan Azərbaycanlılar arasında rast gəlinir:

“Görünür Qazaxla Gürcüstan yaxın olduğu üçün kişilərin qadın geyim geyinərək əyləncələr təşkil etməsi formalaşıb. Amma ümumilikdə Azərbaycan folklorunda kişilərin qadın geyimi geyinərək hansısa "Novruz" bayramı əyləncəsi təşkil etməsinə rast gəlinmir. Sadəcə olaraq İlaxır çərşənbədə və bayram zamanı qapı-qapı düşən, qurşaq sallayan, baca-baca pay yığmaq üçün gəzən gənclər özlərini gizlədirdilər, onlar pay istədikləri ev sahibinə görünmək istəmirdilər. Həmin vaxt qadın geyimi deyil də, hansısa başqa geyim geyinirdilər ki, onları tanmasınlar”.