Icma.az
close
up
RU
Kritik seçim: Vaşinqton ya Ankaranı seçəcək, ya da...

Kritik seçim: Vaşinqton ya Ankaranı seçəcək, ya da...

Ayna portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.

Tramp Suriyanı Türkiyənin ixtiyarına buraxacaqmı?

ABŞ-ın yeni seçilmiş Prezidenti Donald Trampın gələcək milli təhlükəsizlik müşaviri Mayk Uols deyib ki, ABŞ ordusu Suriyada olmamalıdır. O, müsahibəsində bu mövqeyin seçicilərin əksəriyyətinin dəstəklədiyi mandata uyğun olduğunu vurğulayıb.

“Prezident Tramp tamamilə haqlıdır. Amerikalıların əksəriyyəti bu mövqeyi dəstəkləyir: “Bizi Yaxın Şərq münaqişələrinə sürükləməyin”. Biz hərbçilərimizin Suriyada olmasını və oradakı əməliyyatlarda iştirakını istəmirik”, - deyə Uols bildirib.

Müşavir onu da qeyd edib ki, ABŞ bölgədəki hadisələri izləməyə davam edəcək, İŞİD terror təşkilatının addımlarına və İsrail sərhədindəki vəziyyətə xüsusi diqqət yetirəcək.

Bu qərarı gələcək ABŞ hökuməti nə dərəcədə düzgün hesab edə bilər? Amerika qoşunları Suriyanı tərk edərsə, Suriyada vəziyyət əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilərmi? Bunun Yaxın Şərqə hansı faydaları ola bilər?

AYNA mövzunu tannmış əcnəbi ekspertlərlər müzakirə edib.

Rusiyalı politoloq, PolitRUS ekspert və analitik şəbəkəsinin yaradıcısı Vitali Arkov:

“Mən nümunə kimi Əfqanıstanı xatırladıram. 31 avqust 2021-ci il ABŞ silahlı qüvvələri, uzun illər Kabildəki əvvəlki rejimə dəstək verdikləri müharibədə bu ölkəni “Taliban”a verərək tərk etdi. Həm də bu ölkədəki bir neçə min müttəfiqini parça-parça etmək üçün “Taliban”a təslim edərək. Yəni, eks-prezident Əşrəf Qani kimi çox az adam qaça bildi.

Bu gün artıq heç kimə sirr deyil ki, “Taliban” hökuməti ABŞ-la fəal əməkdaşlıq edir, Vaşinqtondan Pekindən, Moskvadan və ya İslamabaddan aldığından daha çox pul alır – deyildiyinə görə, İŞİD-in “reenkarnasyasının” qarşısını almaq üçün. Bununla belə, məhz “Taliban”ın hakimiyyəti dövründə İŞİD-ın Əfqanıstan “qolu” – Vilayət Xorasan strukturda ən güclüyə çevrildi və onun liderləri bütün təşkilatda liderliyi inamla ələ keçirdilər.

Suriyadakı Amerika hərbi kontingenti rəsmi olaraq İŞİD-ə qarşı mübarizəni davam etdirir, baxmayaraq ki, bunu daha çox Suriya Demokratik Qüvvələrinin tərkibindəki kürd qoşunları edir. Amerikalılar da öz növbəsində Rojavanın (Suriya Kürdüstanı) arxasını türkiyəyönlü Suriya Milli Ordusunun hücumlarından qorudular. Tramp administrasiyası Amerika hərbi kontingentini Suriyadan çıxarsa, ölkənin şimal-şərqində yeni güclə müharibə başlayacaq, məqsədi kürdlərin muxtariyyətinin son məğlubiyyətidir.

10 il əvvəl İŞİD-ə qarşı beynəlxalq antiterror əməliyyatı zamanı ABŞ kürdlərə Şimali İraqda milli dövlət yaratmağı vəd etmişdi. Bununla belə, Türkiyənin bu halda tammiqyaslı hərbi əməliyyatlara başlamaq təhdidləri fonunda onlar paytaxt Ərbillə geniş muxtariyyət vədlərini “saxladılar”.

Suriyada da vəziyyət oxşardır. Kürdlərə (ərəblərdən sonra ikinci ən böyük xalq - təxminən 12%) Bəşər Əsəd rejiminin devrilməsində iştirakına görə ölkənin tam federallaşdırılması və parlamentdə və hökumətdə təmsil olunacağı vəd edilib. “Lakin Dəməşq və əksər valiliklər üzərində nəzarətin Heyət Təhrir əl-Şam qrupuna verilməsindən sonra onlar vədlərini “unutdular” – əvəzində türkiyəyönlü qüvvələr intiqamla kürdlərə hücum etdilər”, - deyə yazan “The Wall Street Journal” (WSJ) Suriya Demokratik Qüvvələrinin kürd birləşmələrinin komandiri general Mazlum Abdinin ABŞ hakimiyyətini Rəcəb Tayyib Ərdoğana təzyiq göstərməyə çağıran bəyanatına istinad edir.

Bununla belə, bunun əvəzinə Vaşinqton kürd müttəfiqlərini Ərdoğanın qüvvələri ilə baş-başa buraxaraq, Amerika hərbi kontingentini Suriyadan tamamilə çıxarmaq planlarını açıqladı. Ankaranın sədaqəti Vaşinqton üçün Ayn-İssanın taleyindən daha vacibdir”.

Rusiyalı şərqşünas və Yaxın Şərq üzrə ekspert Ruslan Süleymanov:

“Suriyadakı son hadisələr həqiqətən də Vaşinqtonun xeyrinə olub, onun üçün Yaxın Şərqdə prioritetlərdən biri həmişə İsrailin təhlükəsizliyi məsələsi olub və belə də qalır. İndi bu təhlükəsizlik daha da güclənir, çünki İran artıq Suriya ərazisindən Livan “Hizbullah”ına silah ötürə bilməz. Ən azından bu səbəbdən ABŞ məmnundur.

Amma eyni zamanda, amerikalıların öz eqoist maraqları var, çünki amerikalılar Suriyanın şimalındakı bütün ən böyük neft və qaz yataqlarına nəzarət edir, kürdlərlə əvvəlki kimi qarşılıqlı əlaqədə olurlar və Amerikanın Suriyada hərbi mövcudluğu məsələsinin həlli yolu budur. Amerika-Türkiyə münasibətlərinin xarakterini böyük ölçüdə müəyyən edəcək bir detaldır. Çünki Türkiyə kürd məsələsi deyilən məsələnin yekun həllində, yəni Suriyadakı bütün kürd silahlı qüvvələrinin tam ləğvində israrlıdır.

Bu məsələ digər məsələlərlə yanaşı, Tramp administrasiyasının hansı mövqe tutmasından asılı olacaq. Əgər o, Ərdoğanla razılığa gəlsə, o zaman amerikalılar həqiqətən də qoşunlarını geri çəkəcək və kobud desək, kürdlər öz başlarına qalacaqlar.

Amerikalıların Suriyada qalma variantına gəlincə, bu, çox güman ki, həm Vaşinqtonla Ankara arasında, həm də Ankara ilə kürd silahlı qüvvələri arasında hansısa sövdələşməyə gətirib çıxaracaq. Yəni, hələlik bu, yolda bir növ yolayrıcıdır və bu, təkrar edirəm, amerikalıların Suriyada qalmaq istəyi və ya istəməməsi məsələsi deyil. Bu, Vaşinqtonun Ankara ilə münasibətlərini necə qurmaq istədiyi məsələsidir. Bu amil həlledici olacaq”.

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:99
embedMənbə:https://ayna.az
archiveBu xəbər 08 Yanvar 2025 10:19 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see251

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see239

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see201

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see201

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see196

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see190

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see179

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see171

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see164

Qızılın bahalaşması 2026 cı ildə də davam edəcək PROQNOZ

22 Oktyabr 2025 17:09see163

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see142

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see139

Türkiyəli alim Botanika İnstitutunda elmi seminar keçirib

22 Oktyabr 2025 16:01see138

Türkiyə XİN: Knessetin İordan çayının Qərb sahili ilə bağlı qərarı beynəlxalq hüquqa ziddir

22 Oktyabr 2025 23:42see138

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see135

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see134

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see131

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see131

Cahangir Babayev Dünya Karate Federasiyası tərəfindən təltif olunub

21 Oktyabr 2025 19:39see126

170 saylı marşrutda tıxac kabusu: Daşıyıcı şirkət açıqlama verdi

22 Oktyabr 2025 23:38see126
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri