Icma.az
close
up
RU
Maddə asılılığı beyin funsionallığına necə təsir edir? Psixoloqdan AÇIQLAMA

Maddə asılılığı beyin funsionallığına necə təsir edir? Psixoloqdan AÇIQLAMA

Demokrat.az saytından alınan məlumatlara görə, Icma.az xəbər verir.

"Asılılıq prosesinin formalaşmasında beyni mexanizminin əhəmiyyəti böyükdür. Asılılıq beynin neyrokimyəvi pozuntusu nəticəsində yaranan xroniki beyin xəstəliyi kimi tərif edilir".
Bu sözləri Demokrat.az-a açıqlamasında psixoloq, psixoterapevt Ramin Allahverdiyev deyib.
Onun sözlərinə görə, beyin xəstəliyi dedikdə beyində yaranan funksional dəyişim nəzərdə tutulur:
“Burda aparıcı faktor mükafatlandırma sistemindəki dəyişimdir. Beynimizdə 200-dən çox neyrotransmitter var. Asılılıqda bizim üçün ən vacib prosesi həyata keçirən 4-5 neyrotransmitter var. Onların beyində müəyyən formada artımı və azalması asılılıq prosesinə təsir edir. 
Hər birimizin gündəlik həyatda göstərdiyi davranışlar var. Bu davranışları həyata keçirdikdə beynimizdə davranış neyrotransmitteri kimi dəyərləndirdiyimi dopamin istifadə olunur. Maşın sürmək, ləzzətli yemək yemək, sevdiklərimizlə vaxt keçirmək kimi proseslərdə beyin müəyyən miqdarda dopamin ifraz edir. İnsan bu davranışdan həzz alır".
O qeyd edib ki, insan beyni maksimum 80-100 vahid dopamin ifraz edir və bu da intim münasibət zamanı özünü göstərir:
"Hazırda AR qanunvericiliyində daşınması və satışı qadağan olunan psixostimulyatorlar qrupuna aid olan maddələrin istifadəsi zamanı beynimizdə 1ə 2000-3000 dopamin ifraz olunur. Bu ifrazdan sonra beyin əvvəl həyata keçirdiyi davranışları bloklayır. Nəticədə maddənin yaratdığı yeni davranışları həyata keçirir. Ona görə də maddə istifadəçisi olam şəxs əvvəlki davranışları sərgiləmir, əvvəlki həyatı onu qane etmir. Daim maddə axtarışında olur.
Endorfin transmiteri təbii ağrıkəsicidir. Dünyanın ən güclü ağrıkəsicisi morfindir. O da labarator şəraitdə yaradılır. Endorfin ondan qat-qat güclüdür. Çünki insan beyni onu özü ifraz edir. İnkişaf psixologiyasına nəzər salsaq, bunun ana bətnində başladığını və sonraki mərhələlərdə davam etdiyini görərik. Uşaqlıqda şiddətli emosional və fizioloji travma görən insanlarda endorfin sistemində müəyyən bloklanmalar olur. Onlar da həmin endorfini gələcəkdə kənardan qəbul etdiyi maddənin asılılığı ilə konpensasiya edir".
Psixoloq bildirib ki, maddə istifadəsi zamanı ön tavan bölgəsindən dopamin ifraz olunur:
"Onun bir miqdarı amiqdalaya gedir. Amiqdala bizim duyğularımızdan və təhlükəsizliyimizdən məsuliyyət daşıyır. Amiqdala mesaj verir ki, bura təhlükəsizdir, istifadə edə bilərsən. Dopaminin bir miqdarı da hipokampa gedir. Hipokamp onu xoş xatirə kimi proqramlaşdırır. Bu ikisindən gələn mesaj mezolimpik sistemə təsir edir. Maddə istifadəsi zamanı bizim ciddi şəkildə zərər görən beyin bölgəmiz prefrontal korteksimizdir. Həmin bölgə insanın idarəetmə mexanizmini təşkil edir, proqram, analitik yanaşma, müqayisəli təhlil aparılması kimi işləri həyata keçirir".
Psixoloq problemin həlli haqqında bunları deyib: 
"Maddə asılılığı zamanı beynimizim düşünən bölgəsi ciddi zərər gördüyü üçün şəxs öz vəziyyətinə tənqidi yanaşa bilmir. Psixoloqa, psixoterapevtə qarşı ciddi bloklanmalar olur. Ona görə də şəxsin özünü tənqid prosesini aktivləşdirmək üçün psixoterapevtik müəyyən müalicə mərhələsinə yönləndirmək vacibdir". 
Əfsanə Kamal
Demokrat.az
Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:80
embedMənbə:https://demokrat.az
archiveBu xəbər 20 Noyabr 2024 18:38 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

Avropa ölkələrinin yeraltı anbarlarında qazın həcmi 71 mlrd. kubmetri ötüb

22 İyul 2025 14:02see202

Bu saatlarda gəzinti xərçəng riskini azaldır

23 İyul 2025 01:01see152

Zəngəzur dəhlizi: İrəvan fürsəti niyə əldən verir?

23 İyul 2025 10:01see140

Qızmar Günəş altında: İşçilərdən şikayət var?

22 İyul 2025 20:37see137

İşə getməyə həvəsi olmayanları müalicə edəcəklər

22 İyul 2025 19:29see136

Şörzingerin Azərbaycanca öyrəndiyi söz…

24 İyul 2025 01:29see135

ABŞ nin də iştirakı ilə Bakıda iki ölkə arasında danışıqlar aparılacaq

23 İyul 2025 10:50see134

AMB uçot dərəcəsini azaldıb

23 İyul 2025 10:14see134

Günün qoroskopu: ruhunuz narahat ola bilər

23 İyul 2025 00:02see133

Bu kuba baş məsqçi təyin olundu

23 İyul 2025 16:25see132

Rusiyalı məşhur reper psixiatriya xəstəxanasına yerləşdirildi

22 İyul 2025 16:09see132

reklamlarla satdıqları ehtiyat hissələrinin saxtalığını ört basdır edir EKSPERT VİDEO

22 İyul 2025 19:00see130

Şəmkirdə 15 yaşlı qızın ehtiyatsızlığı faciə ilə nəticələndi

24 İyul 2025 01:38see128

General Motors un mənfəəti Trampın tariflərinə görə üç ayda 1 milyard dollardan çox azalıb

23 İyul 2025 03:40see127

İllər əvvəl Vağzalı ilə gəlin köçən azərbaycanlı məşhurlar FOTO

23 İyul 2025 00:16see126

Kürdəmirdə 8 nəfər qidadan zəhərlənib

23 İyul 2025 03:45see126

Şimali Makedoniyada meşə yanğınları baş verib

22 İyul 2025 20:27see123

Xankəndi şəhərində “Sarı gəlin” abidəsi belə ola bilər

23 İyul 2025 17:48see122

Qurban Qurbanov: Qələbəni unudub cavab oyununa ciddi hazırlaşacağıq

24 İyul 2025 01:30see122

ABŞ da qırmızı ət qiymətləri rekord həddə çatdı

23 İyul 2025 20:13see115
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri