Icma.az
close
up
RU
Maddə asılılığı beyin funsionallığına necə təsir edir? Psixoloqdan AÇIQLAMA

Maddə asılılığı beyin funsionallığına necə təsir edir? Psixoloqdan AÇIQLAMA

Demokrat.az saytından alınan məlumatlara görə, Icma.az xəbər verir.

"Asılılıq prosesinin formalaşmasında beyni mexanizminin əhəmiyyəti böyükdür. Asılılıq beynin neyrokimyəvi pozuntusu nəticəsində yaranan xroniki beyin xəstəliyi kimi tərif edilir".
Bu sözləri Demokrat.az-a açıqlamasında psixoloq, psixoterapevt Ramin Allahverdiyev deyib.
Onun sözlərinə görə, beyin xəstəliyi dedikdə beyində yaranan funksional dəyişim nəzərdə tutulur:
“Burda aparıcı faktor mükafatlandırma sistemindəki dəyişimdir. Beynimizdə 200-dən çox neyrotransmitter var. Asılılıqda bizim üçün ən vacib prosesi həyata keçirən 4-5 neyrotransmitter var. Onların beyində müəyyən formada artımı və azalması asılılıq prosesinə təsir edir. 
Hər birimizin gündəlik həyatda göstərdiyi davranışlar var. Bu davranışları həyata keçirdikdə beynimizdə davranış neyrotransmitteri kimi dəyərləndirdiyimi dopamin istifadə olunur. Maşın sürmək, ləzzətli yemək yemək, sevdiklərimizlə vaxt keçirmək kimi proseslərdə beyin müəyyən miqdarda dopamin ifraz edir. İnsan bu davranışdan həzz alır".
O qeyd edib ki, insan beyni maksimum 80-100 vahid dopamin ifraz edir və bu da intim münasibət zamanı özünü göstərir:
"Hazırda AR qanunvericiliyində daşınması və satışı qadağan olunan psixostimulyatorlar qrupuna aid olan maddələrin istifadəsi zamanı beynimizdə 1ə 2000-3000 dopamin ifraz olunur. Bu ifrazdan sonra beyin əvvəl həyata keçirdiyi davranışları bloklayır. Nəticədə maddənin yaratdığı yeni davranışları həyata keçirir. Ona görə də maddə istifadəçisi olam şəxs əvvəlki davranışları sərgiləmir, əvvəlki həyatı onu qane etmir. Daim maddə axtarışında olur.
Endorfin transmiteri təbii ağrıkəsicidir. Dünyanın ən güclü ağrıkəsicisi morfindir. O da labarator şəraitdə yaradılır. Endorfin ondan qat-qat güclüdür. Çünki insan beyni onu özü ifraz edir. İnkişaf psixologiyasına nəzər salsaq, bunun ana bətnində başladığını və sonraki mərhələlərdə davam etdiyini görərik. Uşaqlıqda şiddətli emosional və fizioloji travma görən insanlarda endorfin sistemində müəyyən bloklanmalar olur. Onlar da həmin endorfini gələcəkdə kənardan qəbul etdiyi maddənin asılılığı ilə konpensasiya edir".
Psixoloq bildirib ki, maddə istifadəsi zamanı ön tavan bölgəsindən dopamin ifraz olunur:
"Onun bir miqdarı amiqdalaya gedir. Amiqdala bizim duyğularımızdan və təhlükəsizliyimizdən məsuliyyət daşıyır. Amiqdala mesaj verir ki, bura təhlükəsizdir, istifadə edə bilərsən. Dopaminin bir miqdarı da hipokampa gedir. Hipokamp onu xoş xatirə kimi proqramlaşdırır. Bu ikisindən gələn mesaj mezolimpik sistemə təsir edir. Maddə istifadəsi zamanı bizim ciddi şəkildə zərər görən beyin bölgəmiz prefrontal korteksimizdir. Həmin bölgə insanın idarəetmə mexanizmini təşkil edir, proqram, analitik yanaşma, müqayisəli təhlil aparılması kimi işləri həyata keçirir".
Psixoloq problemin həlli haqqında bunları deyib: 
"Maddə asılılığı zamanı beynimizim düşünən bölgəsi ciddi zərər gördüyü üçün şəxs öz vəziyyətinə tənqidi yanaşa bilmir. Psixoloqa, psixoterapevtə qarşı ciddi bloklanmalar olur. Ona görə də şəxsin özünü tənqid prosesini aktivləşdirmək üçün psixoterapevtik müəyyən müalicə mərhələsinə yönləndirmək vacibdir". 
Əfsanə Kamal
Demokrat.az
Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:93
embedMənbə:https://demokrat.az
archiveBu xəbər 20 Noyabr 2024 18:38 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see265

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see242

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see207

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see189

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see182

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see171

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

Səhər yeməyində turşu yeməyin 5 faydası

21 Oktyabr 2025 02:51see153

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see153

Naxçıvan məktəblisi “Statistik olimpiada”nın qalibi olub

21 Oktyabr 2025 03:36see152

Bunları yesəniz gec YAŞLANACAQSINIZ

21 Oktyabr 2025 02:37see142

Türkiyəni sarsıdan cinayətlə bağlı daha bir nəfər saxlanıldı

21 Oktyabr 2025 01:51see136

Fransada tornado nəticəsində 1 nəfər ölüb, xəsarət alanlar var

21 Oktyabr 2025 03:34see134

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Türkiyədə Can Holding in rəhbəri həbs olundu

21 Oktyabr 2025 01:36see126
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri