“Mədəniyyətimizin şəxslər problemi yoxdur...”
Adelet.az portalından əldə olunan məlumata əsasən, Icma.az xəbər verir.
“Mədəniyyət aləmində baş verən hay-küyə qarışmadan bəzi fikirlərimi bölüşmək istərdim. Birincisi, kökündən yanlış düşüncədir ki, mədəniyyəti dünyada şəxslər təmsil edirlər. Hər bir mədəniyyət ortaya qoyduğu əsərlərlə, ideyalarla, anlayışlarla təmsil olunur. Bizdə bunlar qıt olduğuna görə məcbur yerini şəxslərlə doldururuq”.
Adalet.az xəbər verir ki, bunu yazıçı Aqşin Yenisey deyib.
Onun sözlərinə görə, şəxs də elə bilir ki, onun olmadığı yerdə mədəniyyət də olmur:
“Məsələn, bu gün dünyanın yüzlərlə böyük sənət, elm adamları var ki, heç vaxt Azərbaycana gəlməyiblər, heç vaxt da gəlməyəcəklər, amma öz əsərləri, fikirləriylə yaşadıqları ölkədən yüzlərlə azərbaycanlının beynini, düşüncələrini idarə edirlər. Biri mən! Yəqin ki, heç vaxt müasir alman filosofu Çul Xanı Muğam teatrında görməyəcəyəm, amma adam kitablarıyla bütün beynimi işğal edə bilib. Mədəniyyəti təmsil etmək budur. İkincisi, mədəniyyətə tətbiq olunan konyuktura. Bizdə bu konyukturanın nə az, nə çox düz 2500 yaşı var. Bizim mədəniyyəti hələ də Platon yönləndirir.
Platon nə deyirdi?
Deyirdi ki, sənət tərbiyəçidir. Platonun xəyalında utopik bir dövlət ideyası var idi və sənət adamlarından tələb edirdi ki, əsər yaradarkən yalnız bu dövlətin qanunlarına istinad etməlidirlər. Homer, Hesiod kimi yunan şairlərini söyürdü ki, onlar uşaqlarımızın tərbiyəsini pozur. Hesiodun tanrısı Uran düz-əməlli ailə başçısı deyil. Homerin Zevsi də ilahə Heranı görəndə özünü alqasımlı oğlanları kimi aparır və s. Platonun sənətə, kültürə baxışından kim çıxdı? Stalin! Platon özünün utopik dövlətində mədəniyyəti necə görmək istəyirdisə, Stalin bunu olduğu kimi sovet xalqlarının mədəniyyətinə tətbiq etdi. Necə ki, Hegel Robespyerin qəddarlığının günahını Kantın ağıl və azad iradəsinin ayağına yazırdı. Məncə, biz mədəniyyət adı altında necə bir kəhanətin içində olduğumuzu müzakirə etməliyik. Bu platonik, stalinist kəhanətdən çıxış yolları axtarmalıyıq. Demək istədiyim odur ki, mədəniyyətimizin şəxslər problemi yoxdur, ideya, vizyon problemi var...”.
Vasif ƏLİHÜSEYN
Baxış sayı:98
Bu xəbər 24 Noyabr 2025 10:16 mənbədən arxivləşdirilmişdir



Daxil ol
Online Xəbərlər
Xəbərlər
Hava
Maqnit qasırğaları
Namaz təqvimi
Kalori kalkulyatoru
Qiymətli metallar
Valyuta konvertoru
Kredit Kalkulyatoru
Kriptovalyuta
Bürclər
Sual - Cavab
İnternet sürətini yoxla
Azərbaycan Radiosu
Azərbaycan televiziyası
Haqqımızda
Əlaqə
TDSMedia © 2025 Bütün hüquqlar qorunur







Günün ən çox oxunanları



















