Məktəblilərarası Milli Hakaton 2025

Bu gün dünyada baş verən dəyişikliklərin mərkəzində bir anlayış dayanır: rəqəmsallaşma. İstər gündəlik həyatımızda, istərsə də peşə fəaliyyətində texnologiya ilə ayaqlaşmaq artıq seçim deyil, zərurətə çevrilib. Məhz buna görə də Elm və Təhsil Nazirliyinin dəstəyi və “Rəqəmsal bacarıqlar” layihəsinin təşkilatçılığı ilə baş tutan “Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” müsabiqəsi bu sahədə mühüm bir addım kimi qiymətləndirilir. Bu tədbirin məqsədi təkcə proqramlaşdırma üzrə bilik yarışması keçirmək deyil. Əslində, bu, Azərbaycan məktəblilərinin gələcəyinə atılmış əmin addımdır.

300 mindən artıq məktəblinin bu hakatona qatılmaq üçün qeydiyyatdan keçməsi təkcə bir rəqəm deyil. Bu, hər bir ailənin, hər bir məktəbin, hər bir müəllimin bu prosesə olan marağının və inamının göstəricisidir. Bu, həm də onu göstərir ki, artıq biz rəqəmsal bacarıqları əlavə bilik deyil, həyat üçün vacib olan bir bacarıq kimi qəbul etməyə başlamışıq. İndiki uşaqlar yalnız telefon və kompüter istifadəçisi deyillər. Onlar bu texnologiyaları yaradan, onlardan cəmiyyət üçün faydalı alətlər hazırlayan gələcəyin liderləridir.

Dünyada uşaqlar üçün keçirilən hakatonların uğurlu təcrübələrinə nəzər salsaq, görərik ki, bu tədbirlər təkcə proqramlaşdırma bacarıqlarını yox, həm də yaradıcılığı, liderlik qabiliyyətini və komanda ruhunu gücləndirir. Məsələn, ABŞ-da “Congressional App Challenge” müsabiqəsində bir məktəbli autizmli uşaqlar üçün ünsiyyəti asanlaşdıran mobil tətbiq hazırlayıb və bu tətbiq artıq bir neçə məktəbdə istifadə olunur. Sinqapurda 12 yaşlı məktəblilər kənd təsərrüfatında istifadə edilən ağıllı suvarma sistemləri hazırlayıb və bunun sayəsində fermerlərin məhsuldarlığı artıb. Estoniyanın gənc iştirakçıları isə görmə məhdudiyyətli insanlar üçün süni intellekt əsaslı ağıllı baston layihəsi hazırlayıb, beynəlxalq səviyyədə tanınıblar. Hindistanda uşaqlar qadınların təhlükəsizliyinə xidmət edən SOS tətbiqi icad edib, GPS siqnalı zəif olan ərazilərdə belə işləyə bilən texnologiya inkişaf etdiriblər. Yaponiyada tullantıları çeşidləyən süni intellekt sistemləri, Almaniyada isə dövlət məlumatlarının şəffaflığını artıran “GovWatch” platforması məktəblilərin uğurlu ideyaları əsasında gerçəkləşib.

Bu misallar onu göstərir ki, uşaqlara yalnız bilik vermək kifayət deyil. Onlara imkan yaradılmalıdır ki, bu bilikləri tətbiq etsinlər, ideyalarını reallaşdırsınlar və ətrafdakı problemlərə texnoloji həll yolları tapsınlar. Azərbaycanlı uşaqlar da bu potensiala malikdirlər. “Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” məhz bu imkanları təqdim edir. Uşaqlar burada yalnız kod yazmır, həm də birlikdə işləməyi, qərar verməyi, məsuliyyəti bölüşməyi öyrənirlər. Onlar üçün bu müsabiqə sadəcə bir yarış deyil, həm də özlərini tapmaq, gələcək peşələrini seçmək üçün bir fürsətdir.

Bəzən valideynlər düşünür ki, övladım saatlarla kompüter qarşısında vaxt keçirir, bu ona nə verəcək? Bir neçə il əvvəl mən də bu sualı özümə verirdim. Amma indi başa düşürəm ki, düzgün istiqamət verilmiş uşaqlar üçün kompüter sadəcə oyun vasitəsi deyil, həm də öyrənmə, yaradıcı düşünmə və cəmiyyətə faydalı olma vasitəsidir. Hakatonlar isə məhz bu yanaşmanı formalaşdırır. Burada uşaqlar oyun oynamaqdan çox, dünyanı dəyişdirəcək ideyalar irəli sürürlər.

Dünya İqtisadi Forumunun proqnozlarına görə, 2030-cu ildə mövcud peşələrin böyük bir hissəsi ya tamamilə yox olacaq, ya da köklü şəkildə dəyişəcək. Gələcəyin peşələri rəqəmsal bacarıqlar tələb edəcək və bu bacarıqlara sahib olan uşaqlar gələcəyin liderləri olacaqlar. Hakatonlar həm də uşaqlarda komanda işi, liderlik və problem həll etmə kimi həyati bacarıqları inkişaf etdirir. Uşaqlar burada öyrəndiklərini yalnız texnoloji sahədə deyil, həyatlarının hər bir mərhələsində istifadə edə biləcəklər. Onlar təşəbbüskar olurlar, ideyalarını həyata keçirməyə çalışırlar və bu ideyalar bəzən ailənin, məktəbin, hətta cəmiyyətin gündəlik həyatını dəyişir.

Bu müsabiqə təkcə bir yarış deyil, Azərbaycanın gələcəyinə atılan mühüm bir addımdır. Biz artıq uşaqlarımızın texnologiyadan istifadə etməsini deyil, onu yaratmasını istəyirik. “Məktəblilərarası Milli Hakaton – 2025” onlara bu fürsəti verir. Onlar burada öz ideyalarını reallaşdırır, komanda qurur, yeni biliklər qazanır və əsl yaradıcıya çevrilirlər.

Valideynlər və müəllimlər bu prosesdə mühüm rol oynayır. Övladlarımıza inanaq, onları dəstəkləyək. Onların bu gün qurduğu layihələr sabah cəmiyyətimizdə böyük dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Dünyanın aparıcı ölkələrində məktəblilər üçün keçirilən hakatonlar artıq innovasiya və inkişafın əsas platformalarından biridir. Biz də bu yolda irəliləyirik. Elm və Təhsil Nazirliyinin təşəbbüsü ilə keçirilən bu tədbir gələcəyin texnoloji cəmiyyətinin qurulmasında böyük rol oynayacaq.

Gəlin, uşaqlarımıza qulaq asaq, onlara güvənək və onları dəstəkləyək ki, onlar təkcə bugünün deyil, sabahın da dünyasını qura bilsinlər.

Günay ƏKBƏROVA,

Elm və Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın katibi