Moskvanın Bakıdakı elçisinin fantaziyaları Paralel dünyada yaşam

Rusiya niyə əvvəllər - 30 ilə yaxın müddətdə belə sülhpərvər addım atmadı?

Moskva Cənubi Qafqazda sülhü dəstəkləyir və Bakı ilə İrəvan arasında münasibətlərin normallaşmasına kömək etməyə hazırdır. Bunu Rusiyanın Azərbaycandakı səfiri Mixail Yevdokimov deyib.

"Rusiya üçün Cənubi Qafqazda sülhün olması çox vacibdir. İlham Əliyevin müdrikliyi və Vladimir Putinlə münasibətləri sayəsində indi bu sülh bərpa olunub", - deyə Yevdokimov “Baku TV” kanalına müsahibəsində bildirib.

Onun sözlərinə görə, Moskva Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin mətni üzrə razılaşmanı alqışlayır və ölkələr arasında normallaşma prosesinin davam etdirilməsində maraqlıdır. Səfir qeyd edib ki, Rusiya Azərbaycan ilə Ermənistan arasında nəqliyyat marşrutlarının inkişafı, onlar arasında sərhədin delimitasiyası işinin davam etdirilməsi üçün bütün lazımi səyləri göstərməyə hazırdır.

Ən maraqlısı isə Yevdokimovun Bakı ilə Moskva arasında münasibətlərin fəal şəkildə inkişaf etdiyini deməsidir. Onlar deyirlər ki, ötən il Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin 4 dəfə görüşməsi, Putinin Azərbaycana dövlət səfəri, iki ölkənin baş nazirlərinin üç dəfə görüşü, baş nazirin müavinləri Şahin Mustafayev və Aleksey Overçuk səviyyəsində daimi təmasların saxlanılması buna sübutdur.

Rusiya səfirinin demək olar ki, hər bir açıqlaması təəccüb doğurur. Axı reallıq onun söylədiklərindən uzaqdır. Onun Moskvanın Bakı ilə İrəvan arasında münasibətlərin normallaşmasına yardım etməyə hazır olması ilə bağlı ifadəsindən başlayaq.

Dərhal məntiqli sual yaranır: Rusiya niyə bunu əvvəllər - ATƏT-in Minsk Qrupu çərçivəsində 30 ilə yaxın imkana malik olduğu halda etmədi? Birinci Qarabağ müharibəsi başa çatdıqdan sonra Rusiya Minsk Qrupunun həmsədr ölkələrindən biri kimi çıxış edib. Bu struktur Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin sülh yolu ilə həllini asanlaşdırmaq üçün yaradılıb. Lakin mövcud olduğu onilliklər ərzində Moskva ədalətli və davamlı sülh üçün səmimi istək nümayiş etdirməyib. Əksinə, o, münaqişənin hər iki tərəfinə təsir göstərməyə və regionda hərbi-siyasi mövcudluğunu gücləndirməyə imkan verən status-kvonu saxlamağa üstünlük verib.

“Dondurulmuş münaqişə” siyasəti Kremlin klassik alətlər dəstinin bir hissəsi idi: nəzarəti saxlamaq üçün qeyri-sabitliyi saxlamaq. Bu strategiyanın presedentləri hamıya məlumdur - Gürcüstanda Cənubi Osetiya və Abxaziya, Moldovada Dnestryanı bölgə, daha sonra Ukraynada Donbass. Moskva bu münaqişələrdən təzyiq rıçaqı kimi istifadə edərək, sülhməramlılığı geosiyasi şantajla əvəz etdi.

“Cənubi Qafqazda sülhün vacibliyi” haqqında bugünkü söhbət Rusiyanın özünün 2008-ci ilin avqustunda Gürcüstana qarşı müharibəyə başlamasından və bunun nəticəsində Moskvanın faktiki olaraq Gürcüstanın iki ərazisini işğal etməsindən sonra xüsusilə tsinik səslənir. Bu münaqişə Rusiyanın aqressiv revanşizm lehinə sülhməramlı rolundan imtina etdiyinə dair ilk ciddi siqnal idi.

Və Ukrayna Rusiyanın növbəti qurbanı oldu. 2014-cü ildə Krımın ilhaqından tutmuş 2022-ci ildəki genişmiqyaslı işğala qədər Rusiya ardıcıl olaraq beynəlxalq hüququn əsaslarını məhv edib və qonşu dövlətlərin suverenliyinə tam etinasızlıq nümayiş etdirib. Dağıdılmış Ukrayna şəhərləri, yüz minlərlə qaçqın, minlərlə qurban - bütün bunlar "Rusiya sülhməramlılığı"nın nəyi təmsil etdiyinin bariz nümunəsi oldu.

Bu gün Azərbaycan və Ermənistan özləri münasibətləri vasitəçilərsiz normallaşdırmağa hazır olduqlarını nümayiş etdirəndə Rusiyanın Cənubi Qafqazda öz rolunu bərpa etmək cəhdləri yersiz görünür və etibardan məhrumdur. Üstəlik, onlar son onilliklər ərzində münaqişədən kimin və necə öz məqsədləri üçün istifadə etməyə çalışdıqlarını yaxşı xatırlayan Bakıya açıq inamsızlıq yaradırlar.

Əsl sülhməramlılıq inam, reputasiya və ardıcıllıq tələb edir. Rusiyada bunlar yoxdur. O, regionda müsbət rol oynamaq şansından istifadə etməyib və bu gün onun təklifləri səmimi sülh istəyi kimi deyil, siyasi ikiüzlülük kimi qəbul edilir.

Rusiyanın Azərbaycanla münasibətləri isə 2024-cü il dekabrın 25-də Aktau şəhəri yaxınlığında Bakı-Qroznı marşrutu üzrə J2-8243 reysini həyata keçirən Azərbaycan Hava Yollarına (AZAL) məxsus Embraer 190 təyyarəsinin vurulması ilə bağlı açıq-aşkar günahını etiraf etmək istəməməsindən sonra çox soyudu. Qəza nəticəsində təyyarədə olan 67 nəfərdən 38-i, o cümlədən hər iki pilot və bir stüardessa həlak oldu.

Azərbaycan tərəfində təyyarənin Rusiyanın “Pantsir-S” hava hücumundan müdafiə sistemi tərəfindən vurulmasına dair bütün lazımi sübutlar var. Üstəlik, bütün bu sübutlar çoxdan Rusiya tərəfinə təqdim edilib, lakin onlar imtina etməyə, aşkar olanı inkar etməyə üstünlük verirlər. Azərbaycanın aparıcı mediasına kiberhücumlar sifariş etməyə çalışır.

Belə bir şəraitdə Rusiyanın Azərbaycandakı səfirinin açıqlamaları xüsusilə lətifə kimi görünür, fantaziya təsiri bağışlayır. Ancaq dünya çoxdan öyrəşib ki, müasir Rusiya reallığa deyil, özü üçün uydurduğuna inanaraq hansısa paralel dünyada yaşayır.