Nazirlik bu kitabı yasaqladı, naşirdən etiraz

Elm və Təhsil Nazirliyi çox qəribə və izahı çətin bir qərar qəbul edib: D. Deyl Karneginin (Donna Deyl Karnegi — Deyl Karneginin qızıdır) “Yeniyetmə qızlar: Dostları necə qazanmalı və insanlara necə təsir etməli” kitabının məktəb kitabxanalarına alınmasına qadağa qoyulub. Nazirlik yanında fəaliyyət göstərən hansısa komissiya (?) bu kitabı məqsədəuyğun hesab etməyib. Açığı, bu qərar mənə nəinki qəribə, hətta anti-insani və qızlara qarşı ədalətsiz bir addım kimi təsir etdi.

Tribuna xəbər verir ki, bu sözləri “Qanun” nəşriyyatının direktoru, naşir Şahbaz Xuduoğlu bildirib. O qeyd edib ki, nazirliyin bu addımı qadınlara və qızlara ikinci dərəcəli insan kimi yanaşması görüntüsü yaradır:

“Korneginin əsərləri uzun illərdir ki, bütün dünyada insan münasibətlərini, sosial bacarıqları, yumşaq gücü və şəxsi inkişafı öyrədən əsas mənbələrdən biridir. Onun kitabları demək olar ki, bütün dillərə tərcümə olunub və geniş istifadə edilir. Mən əminəm ki, Təhsil Nazirliyində çalışan mütərəqqi insanlar da Karnegidən yararlanıblar.
Bəs indi nə baş verdi?, Bu qadağa niyə və hansı məntiqlə tətbiq olunur?
Əgər kitab “yeniyetmə qızların” deyil, “oğlanların necə dost qazanması” haqqında olsaydı, yəqin ki, belə qadağa qoyulmazdı.
Bu, Təhsil Nazirliyinin qadınlara ikinci dərəcəli insan kimi yanaşması görüntüsünü yaratmırmı?
İkinci məsələ — Nəşriyyatlardan kitab alışıdır.
Dövlət büdcəsindən kitab adı ilə ən çox vəsait məhz Təhsil Nazirliyinə ayrılır.
Amma mənim 35 illik naşirlik fəaliyyətim dövründə Qanun Nəşriyyatından cəmi 15–20 adda kitab alınıb — o da yalnız Mikayıl Cabbarov dövründən sonra. Əvəllər Qanun Nəşriyyatı hər il 400–500 adda kitab nəşr etsə də hər yerdə görməzdən gəliblər.

Bəs məktəblərdə “məktəbdənkənar mütaliə” necə təşkil olunur?
Şagirdlərə hansı kitablar təklif edilir?
Bu siyahını kim və nə əsasında müəyyən edir?”.

Ş.Xuduoğlu bildirib ki, bu il Təhsil Nazirliyi 17 müxtəlif nəşriyyatdan kitab alır, ancaq məlum deyil ki, hanı nəşriyyatlardır:

“Sual yaranır:
– Bu nəşriyyatlar nə vaxt yaranıblar?
– Onların hansı təcrübəsi və hansı yeni nəşrləri var?
– Hansı əsasla “qəfil” siyahıya düşə biliblər?

Acı təcrübə göstərir ki, süni şəkildə yan nəşriyyatlar yaradılmaqla dövlət büdcəsindən vəsaitlərin silinməsi praktikası mövcuddur.

Təhsil Nazirliyinə suallarım:
1. Seçim kriteriyalarınız nədən ibarətdir?
2. Meyyarlar hansı sənəddə təsbit olunub?
3. Bizim nəşrlərin hansı standartlara uyğun gəlmədiyi barədə rəsmi açıqlamanız varmı?
4. Niyə alqı-satqı prosedurları məxfi saxlanılır?
5. Niyə şəffaflıq təmin edilmir?
6. Kitablar haradan, hansı qiymətə, hansı tirajla alınır — niyə ictimaiyyət bunu bilmir?
Mən Təhsil Nazirliyindən həm Karnegi kitabına qoyulan qadağa, həm də məktəb kitabxanaları üçün kitab seçimi ilə bağlı aydın, əsaslı və şəffaf açıqlama gözləyirəm.

Bu iki məsələ — həm gender yanaşması, həm də dövlət vəsaitinin istifadəsi — cəmiyyətin birbaşa marağındadır”.

Nigar İxtiyarqızı