Icma.az
close
up
RU
Onlar əvvəlcə özlərinə baxsın...

Onlar əvvəlcə özlərinə baxsın...

Icma.az, Bizimyol portalına istinadən məlumatı açıqlayır.

The New York Times (NYT) sensasiyalı məlumat yayıb. Sensasiyanın nədən ibarət olduğunu bir qədər sonra açıqlayacağam. Ona qədər, sadəcə, bəzi məqamları xatırlatmaq istərdim.

ABŞ başda olmaqla inkişaf etmiş Qərb dövlətləri və siyasi institutları Azərbaycanı tez-tez tənqid edirlər. Ölkədə insan haqları, seçkilər, söz azadlığı, siyasi islahatlar və sair və ilaxır haqda tənqidi hesabatlar hazırlayıb yayırlar. Bu hesabatlarda çox geniş yer tutan başqa bir mövzu da var: məhkəmələr.

Xüsusilə, son illər Qərb institutları Azərbaycanda qanunun aliliyinin pozulduğunu, hamının qanun qarşısında bərabər olmadığını, məhkəmələrə cəmiyyətdə etimadın azaldığını və sair xüsusi vurğulayır, bu hesabatlar üzərindən təzyiq göstərirlər.

Bu, təkcə Azərbaycana münasibətdə ortaya çıxan məsələ deyil, məlum xarici dairələr, adətən, onları "eşitməyən" dövlətlərə qarşı belə metodlar tətbiq edirlər.

Ancaq obyektivliyinə beynəlxalq aləmdə, o cümlədən, ABŞ-ın özündə şübhə edilməyən Gallup mərkəzinin keçirdiyi sorğunun nəticələri hamını şoka salıb. NYT mövzuya həsr etdiyi məqalədə bu nəticələri belə şərh edib: "Gallup-ın keçirdiyi sorğunun nəticələri göstərib ki, son dörd ildə cəmiyyətdə Amerika məhkəmə sisteminə inam kəskin enib və ABŞ bu göstəriciyə görə Myanma, Suriya və Venesuela ilə bir səviyyəyə düşüb. Çox az ölkə, adətən, dəhşətli qarışıqlıqdan sonra oxşar enişlərlə üzləşib. Mütəxəssislər yeni Gallup sorğusunun məlumatlarını heyrətamiz və narahatedici adlandırıblar".

Çikaqo Universitetindən hüquq professoru Tom Ginzburq da bu məlumatları heyrətamiz sayanlar sırasındadır.

O deyir: "Ali Məhkəmənin... Donald Trampa qarşı təqiblərindən sonra məhkəmə sisteminin ciddi şəkildə siyasiləşdiyinə dair fikir var".

Məhkəmədən siyasi məqsədlərlə istifadə nəticəsində "2020-2024-cü illər arasında ABŞ-da məhkəmə sisteminə inam 59 faizdən 35 faizə düşərək, 24 faiz azalıb".

Gallup-da ABŞ üzrə sosial araşdırmaların direktoru Lidiya Saad bunu "təəccüblü azalma" adlandırıb və deyib ki, belə enişlər "adətən olduqca əhəmiyyətli siyasi təlatümlərlə əlaqələndirilir."

Məqalədə yazılır ki, son iyirmi ildə sorğuda iştirak edən "160-dan çox ölkədən yalnız doqquzunda istənilən dörd il ərzində daha kəskin azalma müşahidə olunub. Bunlara Myanmanın hərbi idarəçiliyə qayıtması ilə bağlı 46 ballıq eniş, iqtisadi və siyasi qarışıqlıqlarla üzləşdiyi üçün Venesuelada 35 ballıq eniş və vətəndaş müharibəsinin ilk mərhələlərində Suriyada 28 ballıq eniş daxildir".

Başqa inkişaf etmiş ölkələrdə bu göstərici ortalama 55 faizdir; ABŞ-dan 20 faiz çox!

Məqalədə yazılır ki, 2023-cü ildə ABŞ cəmiyyətin məhkəmələrə olan inamına görə 92-ci yerdə idi (42 faiz). Həmin rəqəm ötən il Küveytdə, Sinqapurda, Norveçdə, Danimarkada, İsveçrədə 85 faiz olmuşdu. ABŞ-dakından iki dəfə çox! Bu il ərzində isə həmin inam 35 faizə enib.

Professor Ginzburq bunu "instutisional etimadın eroziyası" adlandırıb.

Belə məlum olur ki, bu sorğu ABŞ prezidenti Cozef Baydenin öz oğlu Hanter Baydeni əfv etməsinə qədər keçirilib. Heç şübhəsiz ki, həmin qərardan sonra bu ölkədə məhkəmələrə ictimai etimad daha da aşağı düşmüş olar.

Amma prezident Baydenin qanunsuz silah saxlamaqda və külli miqdarda vergi qaçaqçılığında ittiham edilən oğlunu bağışlayaraq məsuliyyətdən yayındırması tabuta vurulan son mismar olub. Çünki sorğu nəticələri göstərir ki, professor Ginzburqun dediyi o "institusional eroziya" son dörd ildə sürət yığıb.

Diqqət etdinizsə, Gallup öz hesabatında 2020-2024-cü illəri göstərib. Bunun bir ili Donald Trampın hakimiyyətdə olduğu son ildir. Qalan illər isə Co Baydenin hakimiyyət dövrüdür. Beləliklə, Bayden prezident kimi öz səlahiyyət müddətində təkcə elə məhkəmələrdəki ədalətsizliklərə görə ABŞ kimi superdövləti Myanma, Suriya və Venesuela kimi ölkələrin səviyyəsinə endirib. Yəni qüdrətli Amerikanı özünün rişxəndlə "petrostate" adlandırdıqlarının gününə salıb. Həm də bütün bu dörd il ərzində başqa dövlətlərə, o cümlədən, öz vəziyyətində, özündən daha yaxşı və daha pis məhkəmələri olan ölkələrə qanunun aliliyi, ədalət mühakiməsi və hüquqi vicdan barədə "mühazirə" oxuyub.

Bu cür hal təkcə məhkəmələrə aid deyil, başqa sferalarda da var. Ən qəribəsi odur ki, bəzi böyük dövlətlər birbaşa, yaxud əllərində alət etdikləri beynəlxalq siyasi institutlar, hüquq-müdafiə təşkilatları, media vasitəsilə başqa ölkələri tənqid edirlər. Onlara ən kiçik qüsurları belə bağışlamırlar: aramsız olaraq, amansız formalarda qınayırlar, pisləyirlər. Ürəkləri soyumur, hətta sanksiya da qoyurlar. Sonra məlum olur ki, sən demə, elə özlərində daha çox qüsur varmış. Həm də NYT-dakı ifadə ilə desək, "heyrətamiz dərəcədə" çox!

Bax, belə yerdə deyiblər: "Onlar əvvəlcə özlərinə baxsın"...

Bahəddin Həzi, bizimyol.info

Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün Icma.az saytını izləyin.
seeBaxış sayı:77
embedMənbə:https://www.bizimyol.info
archiveBu xəbər 17 Dekabr 2024 16:35 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

İran mollasını Allahdan üstün tutanlar Düşmənçiliyin arxasında şəxsən Xamenei durur

22 İyul 2025 00:23see265

Alimlər neandertalların daha bir sirrini açıblar

21 İyul 2025 23:15see229

Məşhur futbolçu turist qadını stulla vurdu VİDEO

22 İyul 2025 00:22see189

Qonşunun toyuğu qaz görünər Fuad İSLAMZADƏ

22 İyul 2025 00:22see180

Rusiya neftin qiymətinin tavanına görə milyardlarla itirir

22 İyul 2025 00:25see163

Dünyanın ən qeyri adi yeməkləri dadına baxmaq üçün növbəyə duranlar

21 İyul 2025 22:31see145

Pınar da onun şirkətindən ayrıldı

22 İyul 2025 02:52see142

ABŞ Aİ ni Rusiyaya qarşı tariflərə qoşulmağa çağırdı

22 İyul 2025 01:39see141

Həmrəyliklə güclənən Azərbaycan Dövlət və diaspor birliyi

22 İyul 2025 00:22see136

Xankəndi Zirvəsinin şifrələri Sülh, inteqrasiya və güc nümayişi

22 İyul 2025 00:21see134

Bu saatlarda gəzinti xərçəng riskini azaldır

23 İyul 2025 01:01see132

Qızmar Günəş altında: İşçilərdən şikayət var?

22 İyul 2025 20:37see121

Yeni soyutma texnologiyası: Sərinkeş və kondisionerlərə artıq ehtiyac yoxdur

22 İyul 2025 02:25see120

AMB uçot dərəcəsini azaldıb

23 İyul 2025 10:14see118

İşə getməyə həvəsi olmayanları müalicə edəcəklər

22 İyul 2025 19:29see118

Günün qoroskopu: ruhunuz narahat ola bilər

23 İyul 2025 00:02see116

Burak Kuruluş Osman dan gedir

21 İyul 2025 23:14see114

Rəfail Becanov Tərəqqi medalı aldı SƏRƏNCAM

22 İyul 2025 01:39see113

Zəngəzur dəhlizi: İrəvan fürsəti niyə əldən verir?

23 İyul 2025 10:01see112

General Motors un mənfəəti Trampın tariflərinə görə üç ayda 1 milyard dollardan çox azalıb

23 İyul 2025 03:40see112
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri