Paşinyanın müxalifətlə seçki mübarizəsi: Qalib kim olacaq?

Mərkəzi ofisi Vaşinqtonda yerləşən ABŞ-nin “GALLUP International Association” araşdırma mərkəzinin Ermənistanda keçirdiyi növbəti rəy sorğusu 2026-cı ilin iyun ayında keçiriləcək parlament seçkiləri ilə bağlı ilkin proqnozları verməyə əsas yaradır.

Yəni seçkilərdə əsas rəqabətin əsasən hansı siyasi qüvvələr arasında gedəcəyi və səsvermənin nəticələrinə dair müəyyən rəylər söyləmək mümkündür.

Bu baxımdan, 1 100 nəfər respondentə telefonla ünvanlanmış “Gələn bazar günü seçki keçirilərsə, kimə səs verərdiniz” sualının cavabları maraq doğurur. 

Qeyd edək ki, Ermənistanda “GALLUP International Association” araşdırma mərkəzi tərəfindən bundan əvvəl rəy sorğusu avqust ayının sonlarında keçirilib. 

Həmin göstəricilərlə müqayisədə Ermənistanda seçkilərə qatılmaq istəyən siyasi qüvvələrin reytinq göstəricilərində qismən dəyişiklik baş versə də, ümumilikdə ciddi yenilik müşahidə olunmur.

Rəyi soruşulanların 16,5 faizi Baş nazir Nikol Paşinyanın liderlik etdiyi “Vətəndaş Müqaviləsi” partiyasına səs verməyə hazır olduğunu bildirib. Sorğular hakim partiyanın reytinqinin təxminən 0,7-0,8 faiz aşağı düşdüyünü göstərir. Buna baxmayaraq, Nikol Paşinyanın partiyası birinciliyi qoruyub saxlaya bilir. 

Xatırladaq ki, avqust ayının sonlarında keçirilən sorğuda respondentlərin 17,3 faizi hakim partiyaya səs verməyə hazır olduğunu bildirmişdi. Bu isə Nikol Paşinyanın fəal seçicilər arasında 16 faizdən bir qədər artıq sabit elektoratının olduğunu göstərir.

2025-ci ilin may, avqust və dekabr aylarında keçirilən üç sorğuda hakim partiya birinci yeri tutub. Müxalifətin siyasi durumuna nəzər saldıqda, Paşinyanın komandası bu göstərici ilə seçkilərdə qalib gəlmək şansını qoruyur.

Rusiyadan dəstəklənən müxalifətin reytinqinin aşağı düşməsi paralel olaraq, Paşinyanın qalib gəlmək imkanlarını artırır. Xüsusilə də Paşinyanın əsas siyasi rəqibi hesab edilən rusiyalı milyarder Samvel  Karapetyana səs verməyə hazır olanların sayı xeyli azalmağa başlayıb. 

Əgər avqust ayında keçirilən sorğuda Karapetyan 13,4 faiz göstərici əldə etmişdisə, dekabrda isə 7,2 faizə düşüb. Hətta avqust ayında müxalifət partiyalarının sifarişi ilə keçirilən başqa bir sorğuda respondentlərin 11 faizi hakim “Vətəndaş Müqaviləsi” partiyasına səs verməyə hazır olduğunu dediyi halda, Samvel Karapetyanı dəstəkləyənlərin sayı 10 faiz təşkil etmişdi. 

Göründüyü kimi, Paşinyanın rəqibinin reytinqinin azalması seçkilərdə inqilabi dəyişiklik baş verəcəyinə dair proqnozlara şübhə yaradır.

Seçkilər yaxınlaşdıqca Ermənistanla Azərbaycan arasında sülhə nail olunması və kommunikasiyaların açılması istiqamətində konkret addımların atılması Nikol Paşinyanın əlni gücləndirir. Bu da öz növbəsində, hakim partiyanın qələbəsini təmin edəcək əsas amillərdən birinə çevrilir.

Müxalifətin məğlubiyyətini zəruri edən əsas səbəblərdən biri hakimiyyətdən fərqli olaraq, alternativ siyasi düşərgənin seçkilərə pərakəndə şəkildə getməsidir. Rusiyanın bütün müxalifəti vahid namizədin ətrafında cəmləmək səyləri hələ baş tutmur.

Hazırda Ermənistan müxalifətində iki əsas güc mərkəzi formalaşdığını görmək olar. Bunlardan biri kimi hazırda həbsdə olan Samvel Karapetyanın liderlik etdiyi “Bizim yol” hərəkatı, digəri isə sabiq prezident Robert Köçəryanın başçılıq etdiyi “Ermənistan” blokudur.

Samvel Karapetyanın tərəfdarlarının azalmasında Robert Köçəryanın ayrılıqda seçkilərə getməsi, yəni müxalifətdə parçalanma yaratması mühüm rol oynayıb. Üstəlik, iri müxalifət partiyaları Karapetyanı dəstəkləmir. Karapetyanın reytinq göstəriciləri daha çox onun özü və iş adamı kimi xeyriyyəçilik fəaliyyəti ilə bağlıdır. 

Rəyi soruşulanların 54 faizi onun fəaliyyətini bəyəndiyini bildirsə də, rəhbərlik etdiyi hərəkata səs vermək istəyənlərin sayı çox azdır. “Bizim yol” hərəkatı ayrılıqda siyasi nüfuz qazana bilməyib.

Bu da hərəkatın cəmiyyətə əhəmiyyətli siyasi hərəkatının seçkilərdə parlamentə düşəcəyi ehtimalı yüksək olsa da, deputat yerlərinin üçdə biri qazana biləcəyi inandırıcı görünmür. Son üç rəy sorğusu Robert Köçəryanın “Ermənistan” blokuna səs verməyə hazır olanların 6,4-6,8 faiz təşkil etdiyini göstərir. Yəni Köçəryanın sabit elektoratı orta hesabla 6-7 faiz arasındadır.

Lakin qeyd edilən reytinq göstərcisi ilə partiya blokları üçün nəzərdə tutulmuş 7 faizlik seçki barajını aşmaq Köçəryan üçün asan olmayacaq. Böyük ehtimalla, hazırda 29 deputat yerinə malik olan “Ermənistan” bloku növbəti parlamentdə ana müxalifət funksiyasını itirəcək və cəmi bir neçə mandatla kifayətələnməli olacaq.

Eyni zamanda, “Daşnaksütyun” Erməni İnqilabi Federasiyasının nüfuzunu tamamilə itirməsi Köçəryan üçün əlavə problem yaradacaq. Sorğular göstərir ki, hazırda “Ermənistan” blokunda təmsil olunan daşnaklara seçicilərin cəmi 1,4 faizi səs vermək fikrindədir. Bu göstərici Robert Köçəryanı “Daşnaksütyun”la müttəfiqliyi dayandırmağa vadar edə bilər. 

Robert Köçəryanla eks-prezident Serj Sarkisyan arasında siyasi çəkişmənin davam etməsi “Qarabağ klanı”nın tərəfdarlarını iki hissəyə bölüb. Sarkisyanın seçkilərdə Köçəryanı dəstəkləməməsi əslində, hakimiyyətin mövqelərini gücləndirən amil kimi çıxış edir.

Lakin Sarkisyanın rəhbərlik etdiyi Ermənistan Respublika Partiyasının (ERP) ayrılıqda seçkilərdə uğur qazanacağı real görünmür. Əgər Sarkisyanın təsiis etdiyi “Şərəfim var” bloku 2021-ci ildə 6 deputat yeri qazanmışdısa, hazırda rəyi soruşulanların cəmi 2,7 faizi ERP-yə səs verməyə hazır olduğunu bildirib. 

Bu göstərici ilə ERP-nin partiyalar üçün nəzərdə tutulmuş 5 faizlik seçki barajını keçə biləcəyi şübhə doğurur. Çox güman ki, Serj Sarkisyanın komandası bu dəfə parlamentdən kənarda qalacaq. 

“GALLUP International Association” araşdırma mərkəzinin sorğusunun üzə çıxartdığı maraqlı nəticələrdən biridə “Çiçəklənən Ermənistan” partiyasının reytinq göstəricilərinin artması ilə bağlıdır. Sorğular rəyi soruşulanların 68 faizinin “Çiçəklənən Ermənistan” partiyasının (ÇEP) sədri Qagik Tsarukyanın fəaliyyətini bəyəndiyini göstərir. 

Hətta o, bu göstərici ilə Paşinyanı və müxalifət liderlərini arxada qoyaraq birinci yerə çıxıb. ÇEP 4,5 faizlə reytinqində artım olan yeganə siyasi partiya olub. Ona görə də seçkilərdə ÇEP-in qələbə qazanaraq digər müxalifət qüvvələri ilə müqayisədə daha çox mandata sahib olacağını demək olar. 

Beləliklə, 2026-cı ilin iyun ayında Ermənistanda keçiriləcək parlament seçkilərində Nikol Paşinyanın liderlik etdiyi “Vətəndaş Müqaviləsi” partiyasının qalib gəlmək ehtimalı daha çoxdur. Yəni hakim partiya səslərin 51 faizini qazanmaq şansına malikdir.

Müxalifəti isə daha çox “Bizim yol” hərəkatı, “Çiçəklənən Ermənistan” partiyası və “Ermənistan” blokunun təmsil edəcəyi gözlənilir. Yəni bu dəfə bir siyasi qüvvənin deputat yerlərinin üçdə birini əldə etmək ehtimalı çox azdır və müxalifət Milli Məclisdə bir neçə qüvvə ilə iştirakçılıq hüququ qazana bilər. 

Müşfiq Abdulla     
“Cebheinfo.az”
 

Açar sözlər: Paşinyan müxalifət

Problemlərinizi bizə yazın, şahidi olduğunuz hadisələri çəkib göndərin