Pianoçu Gülnarə Səfərova: Qara Qarayevin yaradıcılıq irsi Yaponiyada nəşr olunacaq MÜSAHİBƏ

Bakı, 20 fevral, Anara Axundova, AZƏRTAC

Artıq müəyyən bir müddətdir ki, Yaponiyanın musiqi notu satılan mağazalarında musiqisevərlərə görkəmli Azərbaycan bəstəkarı Qara Qarayevin əsərlərinin not topluları təqdim edilir. Bu layihə soydaşımız, pianoçu, beynəlxalq müsabiqə laureatı, pedaqoji elmlər doktoru, dosent, Azərbaycan musiqisinin Yaponiyada təbliğatçısı Gülnarə Səfərovanın təşəbbüsü ilə həyata keçirilib.

Soydaşımız AZƏRTAC-ın müxbiri ilə söhbəti əsnasında öz fəaliyyəti və 2025-ci il üçün planları haqqında danışıb.

- Gülnarə xanım, Azərbaycan musiqisinin Yaponiyada təbliği istiqamətində fəaliyyətiniz necə başladı?

- Yaponiyaya köçəndə anladım ki, yaponlar bizim musiqimiz haqqında çox az şey bilirlər. Konsertlər vasitəsilə Azərbaycan musiqisini təbliğ etməyə başladım. Xüsusilə, biz yapon musiqiçiləri ilə birgə Qara Qarayevin musiqisini ifa etməyə başladıq və hər dəfə gözəl rəylər aldıq. Dinləyicilər soruşmağa başladılar: bu nə musiqidir, notları haradan əldə etmək olar, səs yazılarını necə dinləyə bilərəm?

2018-ci ildə Tokioda baş tutan və bəstəkarın anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunmuş konserti ayrıca qeyd etmək istərdim. Proqram Qara Qarayev və Dmitri Şostakoviçin “müəllim (Şostakoviç) – tələbə (Qarayev)” tematik kontekstindəki əsərlərindən ibarət idi. 2021-ci ildə isə Bakı Musiqi Akademiyasının 100 illiyinə həsr olunmuş, proqramında Qara Qarayevin musiqisinin xüsusi yer tutduğu Azərbaycan bəstəkarlarının əsərlərindən ibarət növbəti böyük qala-konsert təşkil etdim. Bu konsertdə Azərbaycan Dövlət Simli Kvartetinin premyera çıxışı oldu, həmçinin o vaxt çapa hazırlanmaqda olan kvartet notlarının ilkin nüsxəsi nümayiş etdirildi.

- Notların nəşr edilməsi ideyası necə yarandı?

- Qarayevin musiqisi Yaponiyanın musiqi dairələrində getdikcə daha çox maraq oyatmağa başladı və bu, məni bəstəkarın notlarını yapon musiqiçilərinə və musiqisevərlərə təqdim etməyin zəruriliyi barədə düşünməyə sövq etdi. Canlı ifa çox vacibdir, lakin əlində ifa olunan əsərlərin nəşr olunmuş notları olanda, bu, gələcək illər üçün musiqini daha geniş şəkildə təbliğ etmək imkanı verir. Üstəlik, bu, yaponlar üçün başa düşülən bir nəşr olmalı, yəni Qarayevin musiqi dünyasına qısa bir ekskursiya, yalnız ingilis dilində deyil, həm də yapon dilində çıxış üçün annotasiya və izahatlar da əlavə edilməli idi. Yaponiyanın ən böyük musiqi nəşriyyatlarından biri olan ZEN-ON ilə əlaqə qura bildim. Mən onlara ideyamızı çatdırdım, eyni zamanda, Qara Əbülfəz oğlunun ailəsi – oğlu Fərəc Qarayevlə əlaqə saxladım və icazə istədim ki, biz bu layihəyə başlayaq. Fərəc Qarayev bizi məmnuniyyətlə dəstəklədi və 2023-cü ildə Qara Qarayevin notlarının Yaponiyada nəşri layihəsinə start verildi. Bu, uzunmüddətli layihədir, yəni yaxın bir neçə il ərzində Qara Qarayevin bütün yaradıcılıq irsi tədricən Yaponiyanın ZEN-ON musiqi nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunacaq, həmçinin təkcə Yaponiyanın deyil, həm də dünyanın musiqi mağazalarında satışa çıxarılacaq. İlk “blokda” “Don Kixot” və “Yeddi gözəl” baletlərinin süitaları, Simli Kvartet, 2024-cü ilin avqustunda isə Qara Qarayevin fortepiano əsərlərindən ibarət toplusu nəşr olundu. Kolleksiyadakı fortepiano əsərlərinin ifasına dair metodiki göstərişləri yazmaq da mənə tapşırıldı və buna görə xüsusilə şadam.

- Layihənizin ideyasını kimlər dəstəklədi?

- Dediyim kimi, ilk növbədə, bəstəkarın ailəsi - oğlu Fərəc Qarayev və qızı Züleyxa Qarayeva-Bağırova. Fərəc Qarayev qeydlərin yoxlanılması və redaktə edilməsi kimi zəhmət tələb edən işi öz üzərinə götürdü. Züleyxa xanım isə notun nəşri münasibətilə bəstəkarın ev-muzeyində gözəl yaradıcılıq gecəsi təşkil etdi. Qeyd edim ki, layihəmiz Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən dəstəklənib. Qarayevin əsərlərinin ilk “blokunun” nəşri və bu münasibətlə qala-konsert də bu qurumun dəstəyi ilə baş tutub.

Hər hansı bir işdə olduğu kimi, bu fəaliyyətdə də etibarlı “arxa” olması vacibdir. Bütün musiqi işlərimdə, o cümlədən “Qarayev layihəsi”ndə məni milliyyətcə yapon olan ərim dəstəkləyir. O, yapon dilinə tərcümələrdə mənə köməklik göstərir və işgüzar əlaqələr zamanı məni müşayiət edir. Deməliyəm ki, Yaponiyada işgüzar münasibətlər bir qədər fərqli qurulub: ünsiyyətin, dialoqun və danışıqların özünəməxsus xüsusiyyətləri, incəlikləri var. Bu mənada həyat yoldaşım mənə çox kömək edir. Yeri gəlmişkən, o da musiqiçidir, fleyta ifaçısıdır və bizim musiqi əsərlərini ifa etməkdən həzz alır!

Təbii ki, Azərbaycan musiqisini böyük zövqlə və yaradıcılıq fədakarlığı ilə ifa edən yapon musiqiçi həmkarlarımı da qeyd etməyə bilmərəm.

- Bu yaxınlarda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə Azərbaycan mədəniyyətinin xaricdə təbliğinə görə Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin medalı ilə təltif olundunuz. Həyatınızda baş verən bu əlamətdar hadisəyə münasibətiniz necədir?

- Bu, mənim üçün böyük şərəfdir! Təbii ki, həm də böyük məsuliyyət deməkdir. Belə oldu ki, Yaponiyada Azərbaycan musiqisini təbliğ edən ilk və indiyə qədər yeganə azərbaycanlı musiqiçiyəm. Başladığım işi davam etdirmək niyyətindəyəm. Əminəm ki, yaxın gələcəkdə Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbi Yaponiyanın klassik musiqi aləmində özünəməxsus yer tutacaq və XX əsrin dünya klassikləri ilə bərabər səviyyədə olacaq.

Azərbaycan musiqisinin Yaponiyada təbliğində daha bir mühüm addım Qarayevin əsərlərinin hər il Tokioda keçirilən gənclərin fortepiano müsabiqəsinin məcburi proqramına daxil edilməsi ilə bağlı son uğurlu danışıqlar olub. Mən Yaponiyada keçirilən iki böyük musiqi müsabiqəsinin münsiflər heyətinin üzvüyəm. Bu günədək həmin müsabiqələrin proqramına Azərbaycan bəstəkarlarının əsərləri daxil edilməyib. Təşkilatçıların Qara Qarayevin fortepiano əsərlərinin məcburi ifa proqramına daxil edilməsi ideyası ilə maraqlanmasından çox məmnunam. Çox güman ki, bu, bu ilin sonu və ya gələn ilin əvvəlində baş verəcək, amma qərar artıq verilib və ən vacib olan da budur!

2025-ci il də bizim üçün konsertlərlə zəngindir. Bu yaxınlarda Qara Qarayevin fortepiano musiqisinə həsr olunmuş konsert keçirildi. Həmin konsert zamanı bəstəkarın fortepiano parçalarının notlar toplusu təqdim olundu. Məşhur “YAMAHA MUSIC Yokohama Minatomirai” musiqi təşkilatından konsert keçirmək təklifi aldıq. Bu il Tokioda və Yaponiyanın bölgələrində bir neçə musiqi tədbiri keçirməyi də planlaşdırırıq.