Plastiklərin təkrar emalında inqilab sayılan nikel əsaslı katalizator hazırlanıb

Bakı, 5 sentyabr, AZƏRTAC

Şimal-Qərb Universitetinin alimləri zəhmətli çeşidləmə ehtiyacını aradan qaldıraraq və birdəfəlik istifadə olunan tullantıları qiymətli məhsullara çevirərək plastik təkrar emalında inqilab edə biləcək nikel əsaslı katalizatorun hazırlandığını elan ediblər.

AZƏRTAC xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, “Nature Chemistry” jurnalında dərc olunan tədqiqat qlobal plastik istehlakının təxminən üçdə ikisini təşkil edən poliolefin plastikləri – polietilen və polipropilenləri yağlara, mumlara və yanacağa selektiv şəkildə parçalayan yeni təkrar emal prosesini təqdim edir. Tədqiqatın baş müəllifi professor Tobin Marks bildirib: “Plastiklərin təkrar emalında ən böyük maneələrdən biri həmişə tullantıların növlərinə görə diqqətlə çeşidlənməsi zərurəti olub. “Yeni katalizatorumuz ümumi poliolefin plastiklər üçün bu bahalı və zəhmət tələb edən addımı keçə bilər, təkrar emalı cari strategiyalardan daha səmərəli, praktik və iqtisadi cəhətdən sərfəli edir”.

Yeni üsul aşağı qiymətli bərk tullantıları daha yüksək qiymətli məhsullara çevirmək üçün nəzərdə tutulub. Əhəmiyyətli olan odur ki, katalizator adətən təkrar emal proseslərini pozan bir polimer olan polivinilxlorid (PVC) ilə çirklənmiş plastiklər üzərində də işləyir. Maraqlıdır ki, PVC hətta katalizatorun fəaliyyətini sürətləndirib. Məqalənin həmmüəllifi Yosi Kratiş qeyd edib: “Təkrar emal qarışığına PVC əlavə etmək həmişə qadağan olunub. Ancaq görünür, bu, prosesimizi daha da yaxşılaşdırır. Bu, inanılmaz kəşfdir, heç kimin gözləmədiyi bir yenilikdir”.

Nikel katalizatoru 25%-ə qədər PVC çirklənməsi olan qarışıqlarda da fəaliyyətini saxlayaraq müstəsna dərəcədə dayanıqlı olduğunu sübut edib. O, həmçinin sadə və ucuz sintez vasitəsilə bir neçə dövr ərzində bərpa oluna bilər. Yeni metod çeşidlənməmiş plastik tullantılarla mübarizə aparan sənayelər üçün genişləndirilə bilən bir həll təklif edir.