“Playstation” klubları və video oyunlar uşağın psixikasına mənfi təsir göstərə bilər Psixoloq

Oyun həvəskarlarının sevimli məkanlarından biri “Playstation” klublardır. Müxtəlif oyunlar təqdim edən bu məkanlardan fərqli məqsədlər üçün də istifadə edildiyi iddia olunur. Elə bu yaxınlarda Bakıda və regionlarda fəaliyyət göstərən "Playstation" klublarında azyaşlıların seksual münasibətləri və cinsi zorakılıq hadisələri ilə bağlı məlumatlar yayılmışdı.

Məsələ ilə bağlı "Azərbaycan Uşaqları" İctimai Birliyinin (AUİB) sədri Kəmalə Ağazadə Daxili İşlər Nazirliyi, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi (AQUPDK), Baş Prokurorluq və uşaq müdafiəsini həyata keçirən, profilaktik iş aparan, asayişi qoruyan dövlət qurumlarına müraciət etmişdi.

“Playstation” klubları və digər oyunlar uşaqlar üçün niyə təhlükəli hesab edilir?  Bu oyunlar uşaq psixologiyasına necə təsir edir?

Məsələ ilə bağlı Sherg.az-a danışan psixoloq-konsultant Zeynəb Əyyubova bildirib ki, uşaqların psixoloji inkişafı çox həssas və dinamik bir prosesdir. Onların beyni daim informasiya qəbul edir, öyrənir və davranış modelləri formalaşdırır:

“Bu baxımdan “Playstation” klubları və video oyunlar, xüsusilə də zorakılıq və aqressiya tərkibli olanlar, uşağın psixikasına mənfi təsir göstərə bilər. İlk növbədə qeyd etməliyəm ki, bu oyunlar uşaqlarda asılılıq yarada bilir. Oyun zamanı beyin dopamin ifraz edir və bu, uşaqda müvəqqəti xoşbəxtlik və həyəcan hissi formalaşdırır. Ancaq bu hal təkrarlandıqca uşaq real həyatdan uzaqlaşır və yalnız oyun vasitəsilə zövq almağa başlayır. Bu da sosial münasibətlərdə çətinliklərə, ünsiyyət qabiliyyətinin zəifləməsinə və tənhalığa gətirib çıxara bilər. Digər təhlükəli məqam oyunlardakı zorakılıqdır. Uşaq davamlı şəkildə döyüş, atışma, müharibə səhnələri izlədikdə, zamanla sözügedən davranışlar normallaşır. Bu isə empati hissinin zəifləməsinə, aqressiv davranışlara meylin artmasına səbəb ola bilər”. 

Psixoloqun sözlərinə görə bəzi uşaqlarda bu cür oyunlar qorxu, yuxusuzluq, narahatlıq və diqqət pozuntuları yaradır:

“Bundan başqa, uzun müddət kompüter və ya konsol qarşısında oturmaq fiziki sağlamlığa da zərər verir –göz yorğunluğu, bel və boyun ağrıları, piylənmə kimi problemlər ortaya çıxa bilər. Əlbəttə ki, bütün oyunlar zərərlidir demək düzgün olmaz. Təhsil xarakterli, strategiya və düşünmə bacarığını inkişaf etdirən oyunlar mövcuddur və onlar məhdud zaman çərçivəsində istifadə olunduqda faydalı ola bilər. Burada əsas məsələ balans və valideyn nəzarətidir. Valideynlərə tövsiyəm odur ki, övladlarının hansı oyunları oynadığını diqqətlə izləsinlər. Yaşına uyğun olmayan, zorakılıq və ya mənfi emosiyalar doğuran oyunlara icazə verməsinlər. Həmçinin, uşağın boş vaxtını təkcə ekran qarşısında deyil, sosial, fiziki və yaradıcı fəaliyyətlərlə də zənginləşdirmək çox vacibdir”.