Icma.az
close
up
RU
Polşa Ukraynadan “nə” istəyir?

Polşa Ukraynadan “nə” istəyir?

Yeniazerbaycan saytından alınan məlumata görə, Icma.az bildirir.

Duda ölkəsinin “arzularını” necə ifşa etdi?

Qonşusuna kəm baxan...

“Soyuq Qərb təbəssümü”... “Demokratik” Avropanın “kimlik vəsiqəsi”nə çevrilmiş bu qeyri - səmimi jest “köhnə qitə” haqqında demək olar ki, hər şeyi ifadə edir. Dünyada yeni trendə çevrildiyi deyilən qeyri-səmimilik, üzə gülüb arxadan zərbə endirmək üçün fürsət güdmək, “saman altından” planlar qurmaq kimi  “ənənələr” Qərbin köhnə şakəridir...

Bir ölkənin dağıdıcı müharibəyə cəlb olunması və bu müharibənin illərlə davam etməsi ən çox qonşu dövlətlərə təsir edər - ənənə belədir ki, qonşu dövlətlər bu müharibələrin sülhlə yekunlaşması üçün bütün gücünü səfərbər edər, bütün vasitələrdən istifadə edər. Əgər kənardan dayanıb, hətta marığa yatmış kimi prosesi müşahidə edirsə, ya, onun gizli planı var, ya da...

Duda özünü ələ verdi: “Ukrayna tortu”ndan Polşa payı...

Söhbəti konkretləşdirək  - Azərbaycan ilə Ermənistanın şərti sərhəd xəttini “ziyarət edən” Polşa prezidenti Duda bəlkə də həyatının səhvini buraxdı -  diş altında yatan “işğalçı” iştahını bütün detalları ilə qusdu. Duda şərti sərhəd xəttindən ölkəmizə tərəf Qərbin işğalçı motivasiyasına uyğun “ağız suyu” axıtmaqla boylanan zaman illərlə üstünü örtməyə çalışdığı, amma boğa bilmədiyi imperialist arzularını gözlərində əks elətdirirdi. Bu “arzular” həm də Polşanın qonşu Ukraynada müharibəni bitirmək yerinə, yanan odun üzərinə silah-sursat atmasının səbəbini üzə çıxarırdı. Tarixən Ukraynaya “qonşuda bişər, bizə də düşər” ideyası ilə yanaşan Polşanın bu müharibədən də öz gözləntiləri var... Polşa gözləyir ki, Qərbin “Ukrayna tortu”ndan öz payını alsın...

Ukrayna unutmayıb: Vistula hadisəsi 2024-cü ildə xatırlanırsa...

Bir haşiyəyə çıxaq - bu ilin avqustunda Polşa ilə Ukrayna arasında bir “skandal” yaşandı. Səbəb “tarix” idi. Ukraynanın keçmiş xarici işlər naziri Dmitri Kuleba 1947-ci ildə Vistula əməliyyatı zamanı ukraynalıların qovulduğu Polşanın şərqindəki Lyublin, Subkarpatiya və Kiçik Polşa ərazilərinin “Ukrayna torpaqları” olduğunu demişdi. Kuleba və Polşanın xarici işlər naziri Radoslav Sikorski Olşt?n şəhərindəki “Kampus Polska Przyszlosci” tədbirində iştirak edən zaman Kuleba bildirmişdi ki, tədbir iştirakçıları 1947-ci ildə Vistula əməliyyatı çərçivəsində Ukrayna əhalisinin köçürüldüyü Olştında görüşürlər - sitat: “Siz Vistula əməliyyatının nə olduğunu başa düşürsünüz və bilirsiniz ki, bütün bu ukraynalılar yaşamaq üçün Ukrayna ərazilərindən, o cümlədən Olştından məcburi şəkildə qovulublar”...

Bunu nahaq yerə xatırlatmadıq. Polşa Ukraynanın Qərb torpaqlarını mənimsəyərək oranın yerli sakinlərini şərqə doğru qovmuşdu və həmin torpaqları özününküləşdirmişdi. Bu lap çoxdan olmayıb - heç 100 il də keçməyib bu hadisədən. Şərti sərhəddən Azərbaycana tərəf boylanan Dudanın genetik yaddaşına tarixi salsaq isə...

Tarix unudulmur: Polşa işğalı...

Tarix bütün həqiqəti çılpaqlığı ilə ortaya qoyur. Polşa tarixən Ukraynaya özünün hissəsi kimi baxıb - bu gün də baxır. Bu ta 14-cü əsrdən bu yana belədir. Ukrayna əraziləri əvvəlcə Polşa Krallığı və sonradan Polşa-Litva Birliyi tərəfindən istila olunub. 1569-cu ildə Lubin İttifaqı ilə Ukrayna ərazilərinin çoxu Polşa-Litva Birliyinə (Reç Paspolita ordeninə) daxil edildi. Bu birlik ukraynalıları Polşa “mədəniyyəti”nə və idarəetməsinə inteqrasiyaya məcbur edirdi.

XVII əsrdə baş verən Xmelniçki qiyamı ilə ukraynalılar Polşa idarəsinə qarşı mübarizəni gücləndirdilər. Polşa zəiflədikcə Ukraynanı məcburən və qəsdən başqa-başqa ölkələr arasında bölüşdürürdü - 1772, 1793 və 1795-ci illərdə Qərbi Ukrayna Habsburq Prussiyasına peşkəş çəkilirdi.

Polşa özünün Ukrayna “arzularını” bir daha XX əsrin əvvəlində “daşdırdı”. 1918-ci ildə Birinci Dünya ?üharibəsindən sonra Qərbi Ukrayna ərazisi yenidən Polşaya birləşdirildi. Bu dövr, 1921-ci il Riqa müqaviləsi ilə rəsmiləşdirildi - Polşa müqavilənin şərtlərinə görə Kerzon xəttinin şərqində yerləşən geniş ərazilərə sahib oldu. Bu ərazilər polyak əhalinin azlıq təşkil etdiyi - Qərbi Ukrayna (Volın vilayətinin qərb hissəsi), Qərbi Belarusiya (Qrodno vilayəti) və Rusiya imperiyasının digər əyalətlərinin ərazilərinin bir hissəsi idi.

Və... Kulebanın xatırlatdığı 1947-ci il. Vistula əməliyyatı çərçivəsində Ukrayna əhalisi öz torpağından qovuldu... Polşa tərəfindən...

Polşa “işarə” vurur: “tarixi Polşa torpaqlarına yardım”...

Polşanın Ukraynaya həriscəsinə gözünü dikməsini rəsmi Varşava etiraf etmir və edə də bilməz - bu, diplomatik qalmaqala səbəb olmaqla yanaşı, Qərbin və Polşanın planlarının ifşası demək olar. Amma Polşada bəzi insanlar özünü saxlaya bilməyib bu gizli arzunu faş edirlər - bəzi Polşa siyasətçiləri və ziyalıları Ukraynanın tarixi baxımdan Polşa ilə bağlılığını vurğulayırlar, hətta Polşa parlamentində Ukraynaya yardım məsələsi müzakirə edilərkən bir sıra deputatlar öz “həqiqətlərini” “tarixi Polşa torpaqlarına yardım edirik” şəklində “əsaslandırmışdı”.

Tarixdə isə Polşa millətçiləri tez-tez bu ərazilərin “etnik Polşa torpaqları” olduğunu ifadə etmişlər. Məsələn, Jozef Pilsudski və digər siyasətçilər belə fikirlər irəli sürmüşdülər. Bu yanaşmalar müasir dövrdə sadəcə diplomatik münasibətlərdə çətinliklər yaratmamaq üçün rədd edilir...

Ukraynanın bəzi tarixi şəxsiyyətləri də Polşa istilasını açıq şəkildə ifşa ediblər:

- Baş ataman, Ukraynanın hərbi və siyasi xadimi Simon Petlyura  Polşanın Ukrayna üzərində hökmranlıq cəhdlərinə qarşı çıxmışdı. O, Ukrayna xalqının öz torpaqlarında müstəqil olmasını müdafiə edirdi və Polşanın dominantlıq siyasətinə qarşı çıxış edirdi.

- Ukrayna millətçisi Stepan Bandera Polşa hökumətini Qərbi Ukraynada ukraynalıların hüquqlarını məhdudlaşdırmaqda günahlandırırdı. Bandera və tərəfdarları Polşa ilə toqquşmalarda Qərbi Ukraynanın müstəqilliyi üçün çalışırdılar.

-  Tanınmış tarixçi və siyasi xadim Mixaylo Xruşevski Ukrayna xalqının öz tarixi torpaqlarında müstəqillik uğrunda mübarizəsini vurğulamışdı. O, Polşanın 1920-ci illərdə Qərbi Ukraynada mədəniyyət və iqtisadiyyat baxımından dominantlıq etməsini tənqid edirdi.

Bu kimi misallar çoxdur... Tarix artıq şərhə ehtiyac qoymur...

Dövrün güzgüsü: “Taras Bulba” həqiqətlərin mayakı kimi...

Ədəbiyyat bir mənada öz dövrünün güzgüsü də sayılır. Yaranan əsərlər bir çox hallarda tarixi həqiqətlərin üzərinə işıq salır. Məsələn, Qoqolun məşhur “Taras Bulba”sı kimi. Bu əsər bəlli olduğu kimi, Ukrayna xalqının həyatını, adət-ənənələrini, mübarizəsini özündə əks etdirir. Əsərdəki əsas mövzulardan biri ukraynalı kazakların Polşa hakimiyyətinə qarşı mübarizəsidir. Əsərdə Taras Bulba Ukraynanın Polşaya qarşı mübarizəsini  simvolizə edən bir obraz kimi təsvir olunur. Taras Bulba Polşa hakimiyyətini Ukraynanın siyasi və dini müstəqilliyinə təhdid olaraq görür. Əsərdə açıq şəkildə Ukraynanın Polşa ərazisi kimi təqdim edilməsinə etirazlar var - Taras Bulbanın ifadələri və əməlləri Polşa ilə Ukrayna arasındakı tarixi gərginliyin tarixi yansımasıdır. Əsərdən bəzi diqqətçəkən məqamlara nəzər salaq:

- Əsərdə polşalıların katolik inancını yaymağa çalışmaları və kazakların pravoslavlığa sədaqətləri ilə ziddiyyət yaradan hadisələr yer alır.

- Taras Bulbanın Polşaya qarşı nifrəti həm də milli səviyyədə ifadə edilir. Onun fikirlərində Polşanın Ukrayna torpaqlarında “xarici hakimiyyət” olması vurğulanır.

- Taras Polşa hökumətinin və ordusunun davranışlarını “zülmkar” kimi xarakterizə edir və kazakların bu zülmə qarşı mübarizəsini ilahi bir borc hesab edir.

Məsələn, Taras Bulbanın oğullarına dediyi bir məqamda, onların vətənə və dinə sadiq qalmalarının əhəmiyyətini vurğulaması, kazak həyat fəlsəfəsini əks etdirir.

“Qonşuda bişər”...

Bəli, nəticə onu göstərir ki, Ukrayna müharibəsinin uzanmasında, Ukraynanın dağılmasında Polşa hamıdan daha çox maraqlıdır. Yuxarıda qeyd etdiyimiz “misal” Polşanın “münasibətində özünü belə də ifadə edə bilər - “qonşuda bişər, bizə pay düşər”...

Pərviz SADAYOĞLU

Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:74
embedMənbə:https://yeniazerbaycan.com
archiveBu xəbər 03 Dekabr 2024 09:09 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see277

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see249

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see182

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see176

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see139

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see133

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see129

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see129

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

Körpələrdə genetik xəstəliklərin aşkarlanması üçün ölkəyə 300 mindən çox test gətiriləcək

19 Oktyabr 2025 20:14see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see127

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

On dörd yaşlı futbolçu qız məktəbdəki zorakılığa görə intihar edib FOTO

19 Oktyabr 2025 04:02see127

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see127

“Amazon”, “Snapchat” və “Zoom”da problem yarandı

20 Oktyabr 2025 14:39see127

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Ərdoğandan Şimali Kiprdə keçirilən prezident seçkilərinin ilkin nəticələrinə reaksiya

20 Oktyabr 2025 00:57see125

Luvr muzeyində Azərbaycan nəfəsi: Parisdə gənc rəssam Diana Quliyevanın əsərləri sərgilənir Foto

19 Oktyabr 2025 09:10see125

“Mən ABŞ ı təhlükəyə ata bilmərəm...”

19 Oktyabr 2025 19:18see122

Mütəxəssislər xəbərdarlıq edir: 50 yaşdan sonra bu qidalar məhdudlaşdırılmalıdır

19 Oktyabr 2025 07:08see119
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri