Prezident institutu olmayan ölkələr
Icma.az, Azpost portalından verilən məlumatlara əsaslanaraq xəbər verir.
Dünyada dövlətlərin əksəriyyətində prezident ənənəvi olaraq ali dövlət başçısı sayılır.
AzPost-un araşdırmasına görə, bəzi ölkələrdə isə bu institut ümumiyyətlə mövcud deyil və idarəetmə alternativ siyasi modellərlə həyata keçirilir.
Məsələn, İsveçrədə prezident vəzifəsi anlayışı yalnız simvolik xarakter daşıyır. Ölkəni yeddi nəfərdən ibarət Federal Şura idarə edir və hər il növbə ilə onların biri şura prezidenti seçilir. Lakin faktiki dövlət başçısı hesab edilən vahid fiqur mövcud deyil.
Daha bir maraqlı nümunə Andorradır. Kiçik Pireney dövləti olan Andorranın eyni vaxtda iki dövlət başçısı var: biri Fransanın prezidenti, digəri isə İspaniyanın Urqel yepiskopudur. Onların rolu əsasən simvolikdir, ölkədə real hakimiyyət parlament və hökumətin əlindədir.
Prezident institutunun mövcud olmadığı başqa bir sistem konstitusiyalı monarxiyalardır. Burada dövlət başçısı kral və ya kraliça olur. Böyük Britaniya, Kanada, Avstraliya, Yaponiya kimi ölkələrdə ali hakimiyyət monarxın üzərində olsa da, gündəlik siyasi idarəetməni hökumət və parlament həyata keçirir.
Siyasi analitiklər hesab edirlər ki, bu cür idarəetmə formalarının kökündə tarixi ənənələr və güc bölgüsünün fərqli prinsipləri dayanır. Məsələn, İsveçrədə kollektiv idarəetmə demokratik institutları möhkəmləndirir, monarxiyalarda isə tarixi legitimlik əsas rol oynayır.
Nəticə olaraq, dünyada prezidentin olmadığı ölkələr az olsa da, onların mövcudluğu göstərir ki, siyasi sistemlər müxtəlif formalarda uğurla işləyə bilir. Bu dövlətlərdə sabitlik, qanunların aliliyi və güc bölgüsünün düzgün qurulması prezident institutunun yoxluğunu kompensasiya edir.
Paylaş


