Icma.az
close
up
RU
Qadınların pensiya yaşı niyə artırılır? TƏHLİL

Qadınların pensiya yaşı niyə artırılır? TƏHLİL

Icma.az bildirir, Azvision portalına istinadən.

Qadınların və kişilərin eyni yaşda pensiyaya çıxmaları nə dərəcədə məntiqidir? Qadınlar kişilərdən daha tez pensiya hüququ əldə etməlidirlər. Onlar zərif cinsin nümayəndələri olduqları, ailədə aparıcı qüvvə sayıldıqları, uşaq dünyaya gətirdikləri, onun təlim-tərbiyəsində əsas və həlledici rol oynadıqları üçün müəyyən güzəşt və imtiyazlara sahib olmalıdırlar. O cümlədən, pensiya hüququ məsələsində də. Qadınların pensiya hüququ əldə etmək yaşları kişilərdən azı 3 il aşağı olmalıdır. Bəzi ölkələrdə qadınlar ilə kişilərin pensiya yaşı arasında 5 il fərq mövcuddur. Bəs bizdə niyə belə deyil?
Məsələ bundadır ki, ölkədə hazırkı pensiya-sığorta sistemi mexanizmi vətəndaşlara 65 yaşdan tez pensiyaya çıxmaq imkanı vermir. Hər şey vətəndaşın əmək fəaliyyəti dövründə ödədiyi sosial sığorta haqları, yığa bildiyi pensiya kapıtalı, iş stajı və s. asılıdır. Bunlar elə təşkil olunmalıdır ki, vətəndaşın gələcəkdə əldə edəcəyi aylıq pensiya məbləği qaneedici olsun, Dövlət Sosial Müdafiə Fondu (DSMF) dövlət büdcəsindən asılı olmasın. Hazırkı yaş həddi bu məsələlər nəzərə alınaraq müəyyən edilib.
Son illər DSMF-nin dövlət büdcəsindən asılılığı xeyli azalıb. Bu, yığımlarla bağlıdır. 2019-cu ildə məcburi dövlət sosial sığorta haqları ödənişlərinin DSMF-dən alınaraq İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinə verilməsi böyük əhəmiyyət kəsb etdi.
Bundan əlavə, həmin il Vergi Məcəlləsinə edilən dəyişikliklərlə məcburi dövlət sosial sığorta haqlarının faizi artırıldı.
Paralel olaraq, əmək müqaviləsi olmadan işə cəlb edilmə faktlarının aşkarlanması və s. hesabına DSMF-nin büdcəsinin ildən-ilə artmağa başladı. Bu da sözügedən quruma dövlət büdcəsindən köçürməni azaltmaq üçün imkanlar yaratdı. 2019-cu ildən Fonda dövlət büdcəsindən ödənişlər azaldılmağa başlandı.
Yeri gəlmişkən, Fondun cari il büdcəsinə də dəyişiklik edilib. Belə ki, DSMF-nin büdcə gəlirləri və xərcləri ilə bağlı proqnoz 6 919,9 milyon manatdan 6 949,9 milyon manata çatdırılıb. Bu, məcburi dövlət sosial sığorta haqları ilə bağlı proqnozun 5 288,1 milyon manatdan 5 478,1 milyon manata yüksəlməsi, əvəzində isə dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitin 1 392 milyon manatdan 1 232 milyon manata endirilməsi ilə bağlıdır.
Sözün qısası, gedişat deməyə əsas verir ki, ölkədə kişilərin olmasa da, qadınların pensiyaya çıxmaq hüququnu yaxın gələcəkdə hətta 60 yaşa qədər də salmaq mümkündür. Ancaq bundan ötrü DSMF-nin maliyyə imkanları geniş olmalı, ölkədə özəl pensiya fondları fəaliyyət göstərməli, hər bir vətəndaşın işlədiyi yerdə istənilən məbləğdə pensiya kapitalı toplaya bilməsi üçün müvafiq imkan və şərait olmalıdır.
Ümumiyyətlə, biz pensiya hüququ əldə etmək məsələsinə hələ də çox bəsit yanaşırıq. Hər bir dövlət və hökumət istəyər ki, vətəndaşı ondan razı qalsın, işdən çıxdıqdan sonra yüksək səviyyədə müavinət və pensiya alsın. Ancaq bunun üçün müvafiq şərtlərin təmin olunması vacibdir. Ən böyük şərt isə ondan ibarətdir ki, gərək vətəndaşların əmək haqları yüksək olsun, onlar lazımi səviyyədə sosial sığorta haqları ödəyə bilsinlər. Çünki dövlət bütün növ sosial və pensiya ödənişlərini cibindən ödəyə bilməz.
Bu mənada, pensiya yaşı müəyyən edilərkən DSMF-in imkanları, başqa sözlə desəm, ödənişlər üçün tələb olunan vəsaitin haradan və necə əldə olunduğu nəzərə alınır. Odur ki, məsələ ilə bağlı pafoslu təklif və çıxışlarla heç nəyə nail olmaq mümkün deyil.

Pərviz Heydərov
Azvision.az üçün
Hadisənin gedişatını izləmək üçün Icma.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
seeBaxış sayı:154
embedMənbə:https://azvision.az
archiveBu xəbər 04 Noyabr 2024 18:37 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

“Landmark” bu dəfə Sahil Bababyevin idarəçiliyinə keçdi

21 Oktyabr 2025 11:26see303

Yarım əsrimə qədəm qoydum

21 Oktyabr 2025 20:33see245

La Liqa ABŞ da keçiriləcək “Barselona” “Vilyarreal” matçının ləğv edildiyini açıqlayıb

22 Oktyabr 2025 00:15see234

AZAL da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 09:20see211

Türkiyədə FETÖ əməliyyatı : 286 nəfər saxlanıldı

22 Oktyabr 2025 06:53see192

Təl Əvivdən Bakıya reyslər bərpa edilir

21 Oktyabr 2025 19:39see187

Toyuq əti və yumurta bahalaşacaq SƏBƏB BUDUR KONKRET

22 Oktyabr 2025 12:02see173

3 boksçumuz da qalib oldu

22 Oktyabr 2025 10:54see173

Xaricdə saxta təhsil: Valideynlər xəbərsiz, tələbələr savadsız EKSPERT RƏYİ

21 Oktyabr 2025 05:43see172

Dabaq xəstəliyi xaricdən gətirilən ət məhsullarına tələbatı artırdı (VİDEO)

21 Oktyabr 2025 23:40see164

Azərbaycan ötən ay genişzolaqlı internetin orta sürətinə görə Cənubi Qafqazda liderliyini saxlayıb

21 Oktyabr 2025 13:54see163

“Azərkosmos” peyk istehsalına hazırlaşır kosmik sənayenin inkişafında yeni mərhələ

21 Oktyabr 2025 19:12see160

Bakı Tehran: yeni etimad mərhələsi

22 Oktyabr 2025 09:59see154

“Həyatın mənası yaşla necə dəyişir? Yeni tədqiqat

21 Oktyabr 2025 15:52see154

Atletiko ya can verməyən Qarabağ Atletik in də öhdəsindən gələ bilər

21 Oktyabr 2025 17:36see133

Suriya universitetlərində Türk dili və Ədəbiyyatı bölümü YARADILIB

22 Oktyabr 2025 16:35see129

Ruslar Çin avtomobillərindən narazılıq edirlər...

21 Oktyabr 2025 23:06see127

Daha 8 məsələ parlamentin plenar iclasına tövsiyə edilib

21 Oktyabr 2025 17:38see126

VK sədri Dünya Məktəbinin şagirdləri ilə görüşüb FOTOLAR

22 Oktyabr 2025 10:52see124

Özünü maşın vurub öldürdü, xəbəri alan atasının da ürəyi dayandı Foto

22 Oktyabr 2025 07:17see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri