“Qəhvəyi vəba” yenidən canlandı... indi Rusiyada: şovinizm dövlət normasına çevriləndə BAXIŞ NÖQTƏSİ

Lent.az Rusiyanın Yekatirunburq çəhərində azərbaycanlılara qarşı törədilən vəhşiliklərlə bağlı "Vesti.az"dakı şərhi təqdim edir.

Kimin ağlına gələrdi ki, faşizm üzərində qələbədən 80 il sonra Rusiyada “qəhvəyi vəba” yenidən dirçələcək?

Bu gün Putin Rusiyası yalnız nasistlərə bənzər metodlara müraciət etmir, həm də onları instansiyasında son qanunilik kimi təqdim etməyə çalışır.

Eksklüzivlik ideologiyası, irqi və dini nifrət, ksenofobiya, militarizm və "lider" kultu - bütün bunlar artıq marginaliya deyil, dövlət siyasətidir.

Daxili meydanda Rusiya çoxdan lavyan görünüşünün "standartına" uyğun olmayan hər kəsə danışılmamış müharibə elan edib. Azərbaycanlılar, qafqazlılar, Mərkəzi Asiyadan olanlar - milyonlarla vətəndaş və miqrant hər gün küçələrdə təhqirlərə, polis özbaşınalığına, təcavüzə məruz qalır.

Keçən əsrin 90-cı illərində "Rusiya ruslar üçün" şüarı faşist skinhedlər üçün yol göstərən ulduz idisə, bu gün məmurların, polislərin və təbliğatçıların ağzından üstüörtülü şəkildə səslənir. Şovinizm dövlət normasına çevrilib və ksenofobiya siyasi səfərbərlik vasitəsidir.

Tarixən həmişə belə olub: Rusiya imperiyası başqa xalqların zülmü üzərində qurulub. Qafqaz, Volqaboyu və Orta Asiya xalqları əsrlər boyu sıxışdırılıb, təcrid edilib və “ikinci dərəcəli vətəndaşlara” çevrilib. Hələ sovet dövründə də “xalqların qardaşlığı, azad respublikalar” saxta devizi altında rəsmi Moskva böyük rus şovinizmi ideologiyasını rəhbər tutmaqda davam edirdi.

Bu gün bu model ən azğın formada geri qayıdıb. Vladimir Putinin rəhbərliyi altında “ekstremizmə” qarşı mübarizə adı altında “yad” hər şeyə: dəri rənginə, dilinə, inancına qarşı genişmiqyaslı kampaniya aparılır.

Əvvəllər arxa küçələrdə və futbolla bağlı ictimaiyyətdə yaşayan nifrət indi federal qanun səviyyəsində gücləndirilir.

Dini amil bu nifrət memarlığında xüsusi yer tutur. Rusiyada islamofobiya ikiqat çiçək açıb. Bu, Rusiya provaslav kilsəsinin fəal şəkildə daxil olduğu rəsmi çağırışın bir hissəsi olub-minbərdən amvondan İslam və müsəlmanların cəmiyyət üçün təhlükə ilə eyniləşdirildiyi xütbələr səslənir. Dialoq əvəzinə-iblisləşmə. Dözümlülük əvəzinə-qorxu və qəzəb. Bütün bunlar “ənənəvi dəyərlərin qorunması” kimi təqdim olunsa da, əslində adi misantropiyadır.

Xarici siyasətdə Rusiya eləcə də 80 il əvvəl Üçüncü reyxin sınaqdan keçirildiyi üsullara getdikcə daha çox müraciət edir. Ukraynaya qarşı müharibə sadəcə silahlı münaqişə deyil, dövlətin, şəhərlərin sistemli şəkildə məhv edilməsi, şəxsiyyətin və müstəqilliyin məhv edilməsidir.

Baxmut və Mariupolun bombalanması, Buçada, İrpendə, Xarkovda dinc əhalinin kütləvi qətli - bütün bunlar bütün dünyanın gözü qarşısındadır. Bunlar təkcə müharibə cinayətləri deyil, qorxunun qəsdən təsir alətinə çevrilməsidir. Rusiya - nasist Almaniyası kimi - xarici siyasətini işğal, dağıntı, zorakılıq üzərində qurur. Əgər onların “qardaş xalqa” etdikləri budursa, Rusiyanın özündə etnik azlıqları hansı gələcək gözləyir?

Bu yaxınlarda Yekaterinburqda iki azərbaycanlının uniforma geyinmiş “qanunsuzluq keşikçiləri” tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilməsi Rusiya rəsmilərinin başqa millətin nümayəndələrinə qarşı amansız nifrətinin bariz nümunəsidir. Və bu, sadəcə bir epizod deyil, ümumi sistemli şovinist mənzərənin parçasıdır.

Bu, televiziya ekranlarında illərlə aparılan təbliğatın, cəzasızlığa təşviqin, irqçi rəvayətlərin nəticəsidir. Və ən əsası, dövlətin razılığı və hətta “sifariş naminə” zorakılığa dəstəyin nəticəsidir.

Hüquq-mühafizə orqanları bu gün mahiyyət etibarilə qanuniləşdirilmiş cəza dəstələridir. Skinhedlərin əvvəllər gördüyü işi məhz onlar edir.

Saxlayırlar, işgəncə verirlər, döyürlər, öldürürlər - qanunla yox, yuxarıdan gələn göstərişlə. Və eyni zamanda, özlərini dövlətin müdafiəçisi hesab edirlər. Ən dəhşətlisi isə odur ki, qanlı repressiya məsələsində Putin Stalinin özündən üstün olub. 1930-cu illərdə, Stalin dövründə ən azı müəyyən formallıqlar müşahidə olunurdu. Məhkəmə var idi, hətta fars şəklində olsa da, düşərgələr var idi, heç olmasa hüquqi prosedurların illüziyası var idi.

Amma Yekaterinburqdakı qanlı qırğın göstərdi ki, Rusiyanın indiki hüquq sistemi məhkəmələrə və ya digər rəsmiyyətlərə ehtiyac duymur. İki azərbaycanlı öldürüldü, digərləri məhkəməsiz və istintaqsız işgəncələrə məruz qaldılar.

Burada bir nüansı qeyd etmək lazımdır. Bəli, “yuxarıdan” əmr alan Rusiya təhlükəsizlik qüvvələri üçün azərbaycanlıları və ya tacikləri, özbəkləri və ya qazaxları döyüb öldürmək eynidir. Onlar üçün rus olmayanların hamısı eyni görünür. Bununla belə, Azərbaycan və Rusiya münasibətlərindəki son neqativ halları təhlil etsək, buradan belə qənaətə gəlmək olar ki, forma geyinmiş rusiyalı cəzaçılara xüsusi göstərişlər verilib: ən ifrat tədbirləri tətbiq etməkdən imtina etməmək.

Vurulan Azərbaycan təyyarəsi, xüsusi xidmət orqanlarının himayəsi altında olan rusiyalı hakerlərin Azərbaycanın informasiya sahəsinə kütləvi kiberhücumları, azərbaycanlı deputatın deportasiyası və Yekaterinburqdakı hədə-qorxu aktı eyni zəncirin halqalarıdır.

Əslində, bu gün Putin Rusiyası sadəcə avtoritar dövlət deyil. Ksenofobiyanın, zorakılığın, təhqirin, təcavüzün dövlət ideologiyası səviyyəsinə qaldırıldığı bir dövlətdir.

Bugünkü Rusiya 1940-cı illərdə dünyanın mübarizə apardığı şeylərin reinkarnasiyasıdır. Yalnız indi nüvə silahı və qorxuya xidmət edən bir dövlət kilsəsi ilə.

Amma əbəs yerə Putin və onun itaətkar ətrafı bütün repressiv-güc aparatı ilə birlikdə ümid edirlər ki, bu cür üsullarla Bakıya təzyiq göstərmək olar.

Azərbaycan dəfələrlə sübut edib ki, bizimlə dialoq üçün ultimativ ton qəbuledilməzdir. Bunu Vaşinqtonda da, Parisdə də, Moskvada da bilirlər. Rusiyada baş verən qanunsuzluq isə yalnız Kremlin özünə qarşı oynayacaq. Əgər əvvəllər Putini alçaq səslə Hitlerə bənzədirdilərsə, bu gün artıq buna ehtiyac yoxdur.