Icma.az
close
up
RU
Qocalmanı ləngidən yeni dərmanlar hazırlanacaq

Qocalmanı ləngidən yeni dərmanlar hazırlanacaq

Reyting.az saytından alınan məlumatlara görə, Icma.az xəbər verir.


Kaliforniya Universitetinin alimləri qocalmanın mexanizmlərini DNT səviyyəsində izah edə bilən mühüm kəşfə imza atıblar və elmi nəticələr "Nature Aging" jurnalında dərc olunub.
Reyting.az
-ın məlumatına görə, məqalədə yazılır ki, insanın qocalmasının səbəblərini iki əsas nəzəriyyə birləşdirir.
Tədqiqatçıların fikrincə, DNT-də təsadüfi mutasiyaların toplanması və epigenetik modifikasiyalar adlı bölgədəki "parametrlərin" dəyişiklikləri qocalmanın əsas səbəbidir.
Baş verən mutasiyalar DNT ardıcıllığında təsadüfi və geridönməz dəyişikliklərdir. Onları ancaq təlimatlardakı yazı səhvləri ilə müqayisə etmək olar: hətta kiçik bir səhv hərəkətlərin ümumi mənasını və ardıcıllığını tam poza bilər.
Daha bir maraqlı məqam ondadır ki, epigenetik proseslərdən, mutasiyalardan fərqli olaraq, bu, eyni zamanda ənənəvi hal alır və qətiyyən DNT-nin ardıcıllığını dəyişdirmir. Bunlar xarici amillərdən asılı olmaqla, həm də fəaliyyətdə olan bütün genlərin işini tam aktivləşdirən və yaxud da söndürən bir növ açarlardır. Əsas fərq ondan ibarətdir ki, bu cür dəyişikliklərin sonu gözlənilmədən prosesi dəyişməklə, qismən orijinal vəziyyətinə qaytarıla bilər.
"Bioloji saat niyə irəliləyir?" sualı bu gün də aktualdır. İndiyədək elm aləmində və alimlərin araşdırmalarında, üzdə olan faktlara istinadla DNT strukturunda yaşa bağlı dəyişikliklərin müstəqil şəkildə baş verdiyinə inanılırdı. Ancaq yeni aparılan araşdırmalar onların mutasiyalarla birbaşa əlaqəli olduğunu sübuta yetirir. Genomdakı təsadüfi bir səhv və bir çox genin fəaliyyətinə təsir edən dəyişikliklər zəncirinə səbəb ola bilər ki, bu da insan orqanizminin "parametrlərində uğursuzluğa" gətirib çıxarar.
Elm adamları xərçəng genomu verilənlər bazasından təxminən sayı 9 mindən çox olan xəstənin məlumatlarını ətraflı təhlil ediblər. Alimlər mutasiyaların DNT-dəki kimyəvi etiketlərdəki dəyişikliklərlə bağlı proqnozlaşdırılan şəkildə birbaşa əlaqəli olduğunu üzə çıxarıblar. Bu işarələr gen fəaliyyətini tənzimləyir və hüceyrələrin bioloji yaşına təsir göstərir. Nəticədə məlum olub ki, yaşı mutasiyalarla, eləcə də təbii qocalma dövrünün öyrənilməsi üsullarını genişləndirən əlaqəli genomik parametrlərlə də təxmin etmək olar.
Bu yeni elmi tapıntılar həm də yaş saatını "geri çəkməyə" diqqət ayıran, bunu ideya kimi gələcəkdə müasir elmin, texnologiyanın köməyi ilə tam reallığa çevirmək istəyən qocalmanın əleyhinə strategiyaları şübhə altına alır. Əgər DNT-nin strukturundakı proseslər, ümumi dəyişikliklər ancaq mutasiyaların nəticəsidirsə, onda belə çıxır ki, təkbaşına onları tam aradan qaldırmaq cəhdləri ciddi effekt verməyəcək. Məhz elə bu səbəblərdən də yeni kəşf elmi tədqiqatların istiqamətini dəyişir. İndi alimlər üçün vacib olan əsas məsələ genlərin "parametrlərini" bərpa etmək əvəzinə, bütün diqqəti yalnız DNT zədəsinin yığılmasının qarşısını almağa yönəltməkdir.
Yaşlanmanın mexanizminin açılması, yaşa bağlı xəstəliklərin qarşısını alan və yaxud qocalmanı yavaşladan yeni dərmanların yaradılmasına kömək edə bilər. Alimlərin fikrincə, əslində qocalma prosesi öncə proqramlaşdırılmış hadisədən daha çox bədənin tədricən aşınmasına bənzəyir.
"Nature Aging" jurnalındakı elmi məqalədə yazılır:
"Tədqiqatlar qocalmanı tamamilə təhlil etməklə, prosesi anlamaq istiqamətində çox mühüm addımdır və bu kəşf bir daha nümayiş etdirir ki, həmin proseslə əzmlə mübarizə aparmaq həm genetik xətaların yığılmasını, həm də onların həyatımız boyu genlərin tənzimlənməsinə təsirini nəzərə almağı tələb edir".
Oqtay QORÇU

Ana səhifəyə dön


Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün Icma.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
seeBaxış sayı:134
embedMənbə:https://reyting.az
archiveBu xəbər 28 Yanvar 2025 10:13 mənbədən arxivləşdirilmişdir
0 Şərh
Daxil olun, şərh yazmaq üçün...
İlk cavab verən siz olun...
topGünün ən çox oxunanları
Hal-hazırda ən çox müzakirə olunan hadisələr

TƏCİLİ: Metroya giriş bağlandı Nə baş verir?

19 Oktyabr 2025 04:03see264

Pezeşkian bu türk ölkəsinə səfər edəcək

19 Oktyabr 2025 02:00see236

“Bu gün layiq olduğumuz qələbə əldə etdik”

19 Oktyabr 2025 19:14see180

Trampdan sonra Vens də İsrailə gedir

18 Oktyabr 2025 16:58see176

Bakının bir çox yollarında nəqliyyatın sıxlığı müşahidə olunur SİYAHI

20 Oktyabr 2025 08:25see170

Gürcüstandan çıxarılan Azərbaycan vətəndaşlarının sayı açıqlanıb

18 Oktyabr 2025 20:59see169

Qızıl altı min dollara qədər bahalaşa bilər

18 Oktyabr 2025 15:58see154

Abakar Abakarov İstanbulda ölü tapıldı

18 Oktyabr 2025 19:41see136

Azərbaycanın “AI 92” markalı benzini idxal və ixrac etdiyi ölkələr SİYAHI

18 Oktyabr 2025 17:24see133

Sarıkökün bu faydalarını çoxları bilmir

20 Oktyabr 2025 07:01see132

Rəştdən Həştərxana birbaşa uçuşlar başladı

19 Oktyabr 2025 19:10see131

Yəmən sahillərində tanker partladı: 24 ekipaj üzvü...

19 Oktyabr 2025 01:17see128

İspaniya La Liqası: Real Madrid səfərdən 3 xalla qayıdır

20 Oktyabr 2025 01:12see127

Netanyahudan Rəfah keçid məntəqəsinin açılması barədə məlumata REAKSİYA

19 Oktyabr 2025 00:16see127

Yer kürəsində oktyabr ayının üçüncü maqnit qasırğası başlayıb

19 Oktyabr 2025 04:50see126

Həkimlər soyuq mövsümdə immuniteti gücləndirməyin yollarını açıqlayıblar

19 Oktyabr 2025 07:43see126

Əməliyyat otaqlarında niyə yalnız yaşıl və mavi geyimlərə icazə verilir?

19 Oktyabr 2025 04:05see126

Tbilisidəki son etirazlara görə 14 nəfər saxlanıldı

19 Oktyabr 2025 18:49see126

Ferhat Göçer Bakıda!

18 Oktyabr 2025 17:07see123

Tramp görüşü zamanı daim Zelenskiyə söyüş söyürdü

19 Oktyabr 2025 23:19see122
newsSon xəbərlər
Günün ən son və aktual hadisələri