Regionda yeni səhifə açılır: Həm İranın, həm də Rusiyanın...

Hazırda Birləşmiş Ştatlar qlobal miqyasda iki əsas istiqamətdə mürəkkəb diplomatik danışıqlar prosesini eyni vaxtda idarə edir: biri Ukrayna-Rusiya münaqişəsi ilə, digəri isə İranla olan əlaqələrlə bağlıdır.

Yenisabah.az xəbər verir ki, siyasi ekspertlərin fikirlərinə əsasən  ABŞ-ın Rusiya ilə apardığı danışıqlar daha çox Ukraynada davam edən müharibə və bu müharibənin nəticələrinin idarə olunmasına yönəlib. 

Bu cəbhədə gərginlik yüksək səviyyədədir, çünki söhbət yalnız Ukraynanın ərazi bütövlüyündən deyil, həm də Avropanın təhlükəsizlik arxitekturasından gedir. NATO-nun şərqə doğru genişlənməsi, Ukraynaya hərbi yardımın davam etdirilməsi və Rusiyanın geosiyasi təsir dairəsinin daraldılması məsələləri Vaşinqtonun prioritetləri sırasındadır. Pepperoni pizza

Buna qarşılıq, İranla aparılan danışıqlar nisbətən fərqli bir xarakter daşıyır və daha sadə hesab oluna bilər. Bu sadəlik, iki tərəf arasında son illərdəki təmasların daha texniki və konkret məsələlər – xüsusilə də nüvə proqramı ətrafında cəmləşməsi ilə əlaqəlidir. ABŞ-İran münasibətləri illərdir gərgin olsa da, zaman-zaman baş verən diplomatik yumşalmalar danışıqlar üçün yeni fürsətlər yaradır.

Son günlərdə diqqət çəkən məqamlardan biri də yeni seçilmiş İran prezidenti Məsud Pezeşkianın ABŞ-la dialoqa hazır olduqlarını bəyan etməsidir. Bu açıqlama regional və beynəlxalq ictimaiyyətdə müəyyən ümidlər doğurub. Pezeşkianın reformçu imicə malik olması, daxili və xarici siyasətdə daha açıq mövqe sərgiləyəcəyini göstərir.

İlkin ehtimallara görə, İran və ABŞ arasında müəyyən razılıqlar əldə olunacaq və uranın zənginləşdirilməsi prosesi ABŞ-ın və beynəlxalq ictimaiyyətin qoyduğu çərçivəyə uyğun olaraq tənzimlənəcək.

Bu proses həm də bölgədə gərginliyin azalmasına və Körfəz regionunda sabitliyin artmasına səbəb ola bilər. ABŞ üçün bu, həmçinin Çinə qarşı siyasi-strateji balansın qorunması baxımından da əhəmiyyətlidir. İranın diplomatik kanallarla nəzarətdə saxlanılması Vaşinqtonun qlobal strategiyasının mühüm tərkib hissəsidir.

Yekun olaraq, ABŞ-ın həm Rusiya, həm də İranla paralel apardığı bu diplomatik təşəbbüslər, dünyanın gələcək güc balansına və təhlükəsizlik düzəninə təsir edəcək. İranla mümkün razılaşma, regionda yeni səhifənin açılmasına, eyni zamanda Vaşinqtonun beynəlxalq nüfuzunun bərpasına xidmət edə bilər.

Aytac Əliyeva