Repetitorların qazancı azalacaq: Əvəz edənlər tapılır

Son illər süni intellekt texnologiyalarının sürətlə inkişafı bir çox sahələrdə insan əməyinin yerini almağa başlayıb. 

Artıq dünyanın müxtəlif ölkələrində müəllimləri əvəz edən tədris robotları, xidmət sahəsində çalışan ağıllı sistemlər, hətta diaqnoz qoyan süni intellekt həkimləri fəaliyyət göstərir. 

Bu, işin daha tez və dəqiq görülməsinə kömək etsə də, eyni zamanda narahatlıq da yaradır. Bəzi sahələrdə süni intellektin insanların yerini tutması bir çoxlarının işsiz qalmasına səbəb ola bilir. 

Süni intellektin tətbiqi işsizliyin çoxalmasına səbəb ola bilərmi? 

Mövzu ilə bağlı “Cebheinfo.az” – a açıqlama verən İT mütəxəssisi Fərid Kazımov bildirib ki, yaxın gələcəkdə bəzi peşələr demək olar ki, sıradan çıxacaq: 

“Bunun səbəbi süni intellektin çox sürətlə müxtəlif sahələrə inteqrasiya olunmasıdır. Amma bu, o demək deyil ki, insanlar işsiz qalacaq. Tarixi təcrübəyə baxsaq görürük ki, əsrlər boyu müxtəlif peşələr olub, həmin peşələr aradan çıxsa da, insanlar yeni peşələrə yönəlib. Yəni proqnozlara görə, bəzi peşələr aradan çıxacaq. Hüquq sahəsinə baxsaq, praqnozlara görə, məhkəmədə çıxış edən vəkillər qalacaq, çünki bu sahədə insan iştirakı vacibdir. 

Lakin vəkillərə kömək edən proseslərdə artıq süni intellektdən istifadə oluna bilər. Qlobal təcrübədə vəkillər iki cür olur: biri işi hazırlayır, digəri məhkəmədə çıxış edir. Burada isə işi hazırlayan süni intellekt olacaq, çıxış edən isə insan vəkil. Yəni müəyyən inteqrasiyalar artıq qaçılmazdır”. 

Onun sözlərinə görə, süni intellektin peşələrə təsiri artıq hiss olunur: 

“Təhsil sahəsində çoxlu müəllimlər var, burada insan ünsiyyəti vacibdir. Lakin yaxın bir neçə ildə süni intellekt müəllimlərin fəaliyyətinə kömək edəcək. Artıq e-learning platformaları və süni intellekt əsasında müəllim asistenti sistemləri formalaşır və bu müəyyən mənada tədrisi dəstəkləyir. 

Bu isə müəllim peşəsinin dairəsinin daralmasına gətirib çıxara bilər. Ali məktəbə hazırlıq prosesində süni intellekt fərdi tədris imkanı verə bilir,  müəllimin edə bilmədiyi çevikliyi təmin edir. Yeni nəsil gənclər rəqəmsal alətlərə üstünlük verdiyindən, onlara kompüter texnologiyaları üzrə bilik əldə etmək daha məqsədəuyğun hesab ediləcək.

Müxtəlif tendensiyalar baş verəcək və zamanla bunu görəcəyik. Dünyanın bir sıra yerlərində aparılan testlər göstərir ki, insanlara müəyyən məbləğdə zəmanətli gəlir verilir, bu isə onların yaşayışını təmin edir və artıq gəlir əldə etmək məcburiyyəti azalır. Gələcəkdə dövlətlər görəcək ki, bəzi insanlar işsiz qalacaq. 

İlk olaraq bunu Qərb ölkələrində görəcəyik, sonra digər ölkələrə də gələcək. İnsanlara minimal gəlir verilə bilər ki, yaşayışlarını təmin edə bilsinlər. İnsan necə peşəni öyrənib görür ki, bu ixtisası işləyib pul qazana bilər, ona görə ixtisası öyrənir. 

Əgər belə yanaşma varsa, insan görəcək ki, yaxın 10 il ərzində hansı peşələr olmayacaq və hansı peşəyə tələbat azalıb, tam rəqəmsallaşacaq. İnsanlar bu məlumatlardan istifadə edərək fəaliyyətlərini düzgün qura bilərlər”. Ekspert qeyd edib ki, insanlar çevik və bütün dəyişikliklərə hazır olmalıdır: 

“Hansı peşələrin ixtisarının, eyni zamanda yeni peşələrin yaranmasının da planlaşdırıldığını nəzərə alsaq, insanlar məlumatlı olmalıdırlar. Məsələn, 20 yaşlı biri 45 illik karyerasını planlayarkən, hansı sahələrin rəqəmsallaşacağını nəzərə almalıdır. Əvvəllər insanlar bir peşəni öyrənir və ömrü boyu həmin sahədə çalışırdılar, amma indi reallıq fərqlidir. 

Peşələr barədə məlumatlandırma çox önəmlidir və bu proses mütəmadi aparılmalıdır. İnsanlara başa salmaq lazımdır ki, yaxın müddətdə hansı peşələr rəqəmsallaşacaq. Mütəmadi mətbuat vasitəsilə bu məlumatlar verilməlidir. Bəzən müəyyən peşələrə tələbat artır, məsələn, əvvəllər İT ixtisasına tələbat yox idi, amma texnologiyalar inkişaf etdikcə, bu sahəyə maraq artdı. Həyat və tendensiyalar dəyişir, buna görə də fəaliyyətimizi buna uyğun qurmağı bacarmalıyıq”. 

Gülər 
“Cebheinfo.az”

Açar sözlər: Repetitorlar Fərid Kazımov

Problemlərinizi bizə yazın, şahidi olduğunuz hadisələri çəkib göndərin